Bilim insanları yaşlı bireylerin kısa dönem belleklerini geliştirebilmeleri için video oyunu geliştirdi. Yaşlı bireylerde azalan; zihinsel sorunların önüne geçmek için, bilim insanları tarafından yeni çıkarılan oyunların olumlu yönde etki ettiği görülmüştür.
Boş vakitlerinizde eğlenerek vakit geçirdiğiniz video oyunlarının gerçekten de bilişsel olarak kuvvetlenmenizi sağlıyor desek inanır mıydınız? Yeni geliştirilen ritim oyunu hem ritim duygunuzu geliştirirken hem de kısa dönem hafızanızı kuvvetlendirme vaadinde bulunuyor.
Oyunun etkisini araştıran bir çalışmada 60-79 yaş aralığındaki 47 yaşlı birey iki gruba ayrılmıştır: bir grup ritim oyunu (ismi Rhythmicity) ve diğer grup ise normal kelime bulma oyunu oynamıştır. İki grup da günde 20 dakika ve 8 hafta boyunca haftada 5 gün oyunları oynamıştır.
İki grup arasındaki fark çok netti: Rhythmicity oyuncuları ilerledikçe, görsel algıyı ve seçici dikkati hedefleme biçimleri, bir yüz tanıma alıştırmasıyla test edildiğinde olduğu gibi kısa dönem bellek üzerinde büyük bir etkiye sahip oldu.
“Öngörüldüğü gibi yalnızca ritim eğitim grubu bir yüz tanıma görevinde gelişmiş kısa süreli bellek sergiledi, bu şekilde müzikal ritim eğitiminin müzikal olmayan bir görevin performansa fayda sağlayabileceğine dair önemli kanıtlar sağladı.” Şeklinde belirtti araştırmacılar.
Rhythmicity önceden Grateful Dead’de davulcu olan Mickey Hart ile geliştirildi ve katılımcılara tablet kullanarak ritim öğretmek için görsel ipuçları kullandı. Oyun ilerledikçe gereken tempo daha da karmaşıklaştı ve hassaslaştı.
Oyunu özel kılan şey ise, kendisini oynayan kişiye uyarlayabilmesi, oyuncuya oyun deneyimini bozacak kadar zorlaştırmadan kişiyi geliştirmeye itmek için zorluk seviyesini değiştirmesidir.
Eğitim sonrasındaki analiz, bilinmeyen yüzleri içeren bir tanıma görevi sırasında elektroensefalgrafi (EEG) kullanılarak yapıldı. Rhythmicity oyuncuları, sekiz haftalık kurstan sonra yüzleri tanımada daha iyiydi ve EEG okumaları, üst parietal lobüldeki (görme okuma müziği ve kısa süreli bellekle bağlantılı beyin bölgesi) aktivitelerde artış görüldü.
“Bu bellek gelişimi mükemmel” diyor California Üniversitesi’nden Nörobilimci Theodore Zanto. “Bellek gelişimi için çok güçlü bir eğitim bileşeni söz konusu ve bu eğitim diğer bellek türlerine de etki edebilir.”
Çalışmayı yürüten araştırmacılar, NeuroRacer (dört hafta sonra yaşlı bireylerde azalan zihinsel yetenekleri önemli bir ölçüde iyileştirebildiğini ve sürekli dikkati ve çalışma belleğini iyileştirebildiği söylenen oyun) adlı oyunu geliştirdiklerinden beri yani 2013’ten beri bu alanda çalışmaktadırlar.
Bunu ise Body-Brain Trainer adlı bir oyun takip etmiştir. Body-Brain Trainer ile ilgili bir araştırmada ise yaşlılarda oyunun kan basıncını, dengesini ve dikkatini geliştirdiği görüldü. Bu durumda, kalp atış hızı verileri sürekli olarak yazılıma dönüt veriyordu böylece oyun katılımcıların kondisyon seviyelerine uyum sağlayabiliyordu.
Oyunculara konumsal yol bulma konusunda uğraştıran sanal gerçeklik oyunu olan Labirent ise, dört haftalık eğitimden sonra yaşlılarda uzun süreli hafızayı geliştirebileceği görülmüştür.
Bilişsel kontroldeki düşün genellikle yaşlanma durumuyla birlikte gelir, fakat bu oyunlar zihinsel keskinliğimizi korumanın yolları olduğunun kanıtıdır.
UCSF’den Nörobilimci Adam Gazzaley:
“Bu oyunların hepsinin temelinde aynı uyarlanabilir algoritmalar ve yaklaşımlar var ancak oyunlarda çok farklı aktivite türleri kullanıyorlar. Ve hepsinde bu popülasyonda bilişsel yetenekleri geliştirebileceğinizi gösteriyoruz.
Araştırma PNAS’ta yayınlanmıştır.
Çeviren: Aleyna Melisa ŞİRANLI
