Böcekler mükemmel bir protein kaynağıdır. Üretimi için geleneksel çiftçiliğe kıyasla önemli ölçüde daha az kaynağa ihtiyaç duyulur. Örneğin, un kurdu çiftliğinize yaklaşık 2 kilogram yem verirseniz, 1 kilo yenilebilir protein elde edersiniz. Sığır eti için ise, 10 kat daha fazla alana ihtiyaç duyarsınız ve 18 kat daha fazla sera gazı üretirsiniz.
Yeni yayınlanan bir makalede, bilim insanları böcekleri içeren bir diyete geçmenin ekinleri nasıl yetiştirdiğimiz üzerinde de olumlu etkileri olacağını öne sürüyor. Makalede, yazarlar insan gıdası ve hayvan yemi için böcek üretiminden oluşan atık ürünlerin kullanımı ve bu atıkların sürdürülebilir tarıma faydalarını tartışıyorlar.
Böcek çiftliklerinin yan ürünleri mahsul çiftçilerine bitkinin büyümesini uyaran ve toprak mikribiyomunu bitki sağlığını destekleyecek şekilde etkileyen bir gübre sağlıyor. Makalenin yazarları, yem ve yiyecek için un kurdu (Tenebrio molitor), Buffalo kurdu (Alphitobius diaperinus), ev cırcırı (Acheta domesticus), siyah asker sineği (Hermetia illucens) ya da karasinek (Musca domestica) gibi böceklerin üretiminden elde edilen yeni hayvansal protein kaynaklarından oluşan yeni bir organik toprak ıslahı olduğunu belirtiyorlar.
Yem ve yiyecek için böceklerin üretiminden genelde iki farklı yan ürün oluşur: böceklerin deri değiştirmesinden sonra kalan dış iskelet ve böcek dışkısı. Bu iki ürün geleneksel gübreler ve böcek ilaçlarına alternatif olabilirler.
Yazarlar “Deri kalıntılarının en önemli bileşeni, mantarların hücre duvarlarını ve çoğu kabuklunun dış iskeletini oluşturan yüksek moleküler ağırlıklı bir aminopolisakkarit olan kitindir. Kitin içeren toprak ıslahının bitki büyümesini desteklediği görülmüştür.” diyor.
Hollanda’daki Wageningen Üniversitesi’nde bitki biyoloğu ve makalenin yazarlarından biri olan Marcel Dicke “ Kitini metabolize eden bir dizi bakteri var ve bu bakteriler bitkilerin hastalıklara ve ilaçlara karşı dirençli olmasına yardımcı oluyor. Deri kalıntıları toprağa eklendiğinde, bu yararlı bakteri popülasyonunu arttırıyor.” diyor.
Ayrıca, toprağa böcek dışkısı eklemek çoğu toprakta az rastlanılmasına rağmen bitki büyümesi için çok önemli bir yapı maddesi olan azot bakımından zengin olduğu için bitkinin büyümesini teşvik eder. Sentetik gübre formunda toprağa genellikle azot eklenir.
Makalenin yazarları “Benzer şekilde, toprağa böcek dışkısı eklemenin bitkilere azot ve diğer besin maddelerini sağladığı, bunun da bitki içeriğini ve biyokütlesini arttırdığı gösterilmiştir. Kitin ve hayvan dışkısı birlikte toprağın mikrobiyal içeriğini etkiler ve bu bitkinin sağlığını ve büyümesini destekleyen önemli bir faktördür.” diye ekliyorlar.
Araştırmacılar ayrıca deri kalıntılarının haşere kontrol aracı olarak çalışma potansiyelinden de bahsediyor. Deri kalıntılarından kitin eldesi sağlayan yararlı toprak bakterileri sadece bitki büyümesini tetiklemez, aynı zamanda bitki fizyolojisinde polen taşıyan ve hatta antagonist böceklerin doğal düşmanları olan mutualist böcekleri etkileyecek değişikliklere sebep olur.
Örneğin, bitki bir böcek tarafından saldırıya uğradığında yaprakları böceğin avcısını çeken uçucu maddeler üretebilir. Dicke “Ben buna bitkinin yardım gözyaşları diyorum. Korumalarını çağırıyorlar.” diyor.
Yazarlar, böcek yetiştirme yan ürünlerinin ekinlere uygulanmasının, atıkların neredeyse tamamen ortadan kaldırıldığı dairesel bir gıda sistemine doğru bir adım olabileceğine inanıyor. Böcekler, mahsul çiftçiliği veya gıda üretiminden kaynaklanan atık akışlarıyla beslenir, böcekler daha sonra insanlara ve et ürünlerine yiyecek sağlar, ardından mahsul büyümesini teşvik etmek için böcek üretiminden arta kalanların kullanılması ile çemberi kapatır.
Dicke’e göre, bir sonraki adım daha fazla insanı, özellikle Batılıları, böcek tüketme fikrine dahil etmek. Dünya’nın çeşitli yerlerinde böcekler zaten diyetlerin temel ürünü olarak yer alıyorlar.
Çekirgeler düzinelerce Afrika ülkesinde yaygın olarak tüketiliyor. Günün erken saatlerinde daha çekirgeler aktif olmadan önce toplanıp, kaynatılıp temizleniyor ve tuzlanıyorlar. Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde tırtıllar yıl boyunca marketlerde bulunurken, termitler güneşte kurutulup ya da kızartılıp una çeviriliyor.
Dicke “ Çekirge, cırcır böceği ve un kurdu yedim. Dünyamızdaki insanların çoğunun böcek yemeye alışması gerekiyor. Şuana kadar dünya çapında birçok farklı böcek türü yedim ve her zaman onları mükemmel bir yemek olarak düşündüm.” diye ekliyor.
Bu çalışma Trend in Plant Science dergisinde yayınlanmıştır.
Çeviri: Rozaçiy Çiçek
