Kozmologlar ispatlasın ya da ispatlamasın paralel evrenler var olabilir. Çoklu bir evrende mi yaşıyoruz? Hayalperestler ve bilim kurgu yazarları, bilim adamları kendi evrenimizi tanımladıkları sürece paralel evrenler üzerinde kafa yordular.
Evrenimiz bildiğimiz her şeyi içeriyor- gezegenler, yıldızlar ve galaksilerden uzay ve zamanın kendisine kadar. Ve gökbilimcilerin tahminlerine göre, yaklaşık 93 milyar ışık yılı genişliğiyle gerçekten şaşırtıcı boyutta. Bu, türümüzün keşfetmeyi umduğundan daha fazlası.
Peki ya evrenimiz tek değilse? Ya alternatif evrenler fark edilmeden, bizimkinin “yanında” uğulduyorsa? Kozmologlar bu fikre çoklu evren diyorlar. Ve bu kavramı göz önünde bulundurmak için iyi bir neden var. Gerçekten, evrenimizin yaratılması için en iyi bilimsel modellerin çoğu, aslında bir çoklu evrenin varlığına bağlıdır.
Alternatif Evrenler Öneren Teoriler
Çoklu evren fikri sadece yaratıcı bilimkurgu yazarları tarafından topluma itilmemiştir. Sicim teorisi ve kuantum mekaniği gibi diğer öncüllerden doğmuştur. Gökbilimcilerin kozmosumuz hakkındaki mevcut fikirlerinin merkezinde yer alan kozmik enflasyon teorisi bile bir çoklu evrenin varlığını öngörüyor.
Bir çoklu evren, bizimkiyle neredeyse aynı olan diğer evrenlerle iç içedir. Ya da hayal edilemeyecek kadar farklı olabilirler. Her iki durumda da, paralel evrenler birçok ilginç olasılıkların önünü açar.
Yıllar boyunca birçok yazarın tasavvur ettiği gibi, eğer sonsuz sayıda başka evren varsa, o zaman en azından bazıları kendinizin benzerini içerenlerdir. Ama doğanın yasaları her evren için zorunlu olarak aynı olmadığından, sizin bu alternatif versiyonlarınız tamamen farklı bir fiziksel realiteyi deneyimleyebilir.
Dört Çeşit Paralel Evren
MIT matematikçisi ve kozmolog Max Tegmark’a göre, paralel bir evren dört farklı türde oluşur.
Paralel bir evren,
- Niteliksel olarak yeni ve kendi evrenimizden farklı hiçbir şeye sahip olamaz.
- Tamamen farklı temel fizik yasalarına sahiptir.
- Aynı temel fizik yasalarına sahiptir. Ancak farklı başlangıç koşullarıyla başlamış olabilir.
- Aynı temel fizik yasalarına, ancak farklı etkili tüzüklere sahip olabilir.
Birçok bilim insanı, yıllar boyunca çoklu evren fikrini basit bir gerçek yüzünden reddetti. Kendi evrenimizi terk edemezseniz, başka evrenlerin var olduğunu kanıtlamanın bir yolu yoktur. Ancak, herkes bu önermeye katılmıyor.
Çoklu Evrenin Kanıtı
Çoklu bir evrende yaşadığımızı nasıl kanıtlayabiliriz? Evrenimiz bir başkasıyla çarpışırsa, bazı kanıtlar sunacaktır. Ancak onu incelemek için hayatta kalıp kalamayacağımız belirsiz. Ve bazı teorisyenler, çarpışan evrenlerin Büyük Patlama’nın sonradan parlaması olan kozmik mikrodalga arka planında (CMB) soğuk noktalar veya sıcak noktalar bırakabileceğini öne sürdüler. Eğer öyleyse, bu noktaları gelişmiş gökyüzü araştırmalarıyla tespit edebilmeliyiz.
Yerçekimi dalgaları- uzay-zaman dokusundaki dalgalanmalar- kozmik enflasyon teorisini destekleyecek kanıtlar da sağlar. Teori, Büyük Patlama’dan arta kalan yerçekimi dalgalarının, bugün bazı teleskopların aktif olarak aradığı CMB’ye minik kıvrımlar koyabileceğini öngörüyor.
Araştırmacılar, SPK’da bu tür kıvrımları fark edebilirlerse bilim kurgu yazarlarının bir kez daha haklı olduğunu kanıtladı. Alternatif bir evrende günlük yaşamlarına devam eden başka bir siz olduğu fikrine olan desteği artırabilir. Ya da belki değil. Belki de her birimizin sayısız kozmik akrabası yoktur. Ve belki bu o kadar da kötü bir şey değildir.
Gülcan GÖREN