Dejavu
Deja Vu, kelimenin tam anlamıyla Fransızca’dan “eskiden yaşanmış bir olay(görüldü)” anlamına gelir.
Muhtemelen şu duyguyu biliyorsunuzdur: Bir konuşmanın ya da bir aktivitenin ortasındayken, aniden aynı şeyi daha önce yapmış olduğunuz hissine kapılırsınız ama bunun mümkün olmadığını bilirsiniz.
Bu, bir şeyi daha önce görmüş olma duygusudur onu gerçekten görmediğinizi bilmekle birleştiğinde, bu yüzden birçok insanı bu kadar hazırlıksız yakalar. İki düşünce akımının çarpıştığı küçük bir beyin “aksaklığına” eşdeğer olduğu düşünülüyor.
Bu inanılmaz derecede yaygın bir deneyimdir, insanların %97’sinden fazlasının bunu en az bir kez deneyimlediği düşünülür ve insanların üçte ikisinden fazlasının bir miktar düzenli olarak yaşadığı olay olarak düşünülür.
Deja Vu Neden Olur?
Deja vu’nun iki farklı farkındalık akışının çarpışmasının sonucu olabileceğine inanılıyor: mevcut bir durumu tanıma deneyimi ve bunun yanlış bir hatırlama olduğu hissi. Önemli bir özellik, kişinin bunu daha önce görmediğini fark etmesidir.
Bazen, olan şey gerçekten bir bölünmüş algı meselesidir ve birileri, dikkatleri dağılmış olabileceği veya herhangi bir nedenle görüşleri engellenmiş olabileceği için bir görüntüyü iki kez işliyor.
Birinci algıdan hemen sonra gelen ikinci algı, bilinçli olarak deneyimlenen algı olur ancak bu bize yabancı gelir çünkü yalnızca kısmen işlediğimiz ilk deneyimin farkında değiliz.
Deja Vu’nun Sebebi Nedir?
Sağlığı yerinde olan insanların yaklaşık %60 ila %70’i yaşamları boyunca bir tür deja vu yaşarlar.Hafıza , beynin temporal lobunda depolanır. Beynin bu kısmı tanıdık deneyimleri tanımamıza yardımcı olur. Bilim, günlük deja vu deneyimlerinin zamansal alanda depolanan anıların bir sonucu olduğunu henüz kanıtlayamamış olsa da, bazı araştırmacılar ikisi arasında bir bağlantı olduğuna inanıyor.
Deja vu’yu belleğe bağlayan teoriyi test etmek için yapılan bir deney, video oyunu Sims dünyasına dayanan sanal gerçeklik senaryoları yaratmayı içeriyordu. Projeye katılanların çoğu, daha önce izledikleri benzer sahnelere bağlı çeşitli deja vu deneyimleri yaşadı.
Bazı insanlar genellikle deja vu’nun gelecekteki bir olayı tahmin etmelerine yardımcı olabileceğini düşünür. Ancak deney, bireylerin sanal gerçeklik senaryolarını oynarken doğru yolu tahmin etme veya daha doğru cevaplar bulma olasılığının artmadığını buldu.
İnsanların neden deja vu hissettiklerini tam olarak anlamaya çalışmak için daha fazla araştırma yapılıyor.
Dejavu nöbet midir?
Deja vu yaşamak, nöbet geçirdiğin anlamına gelmez. Yine de bazı durumlarda, beyninizin temporal lob bölgesinde başlayan bir nöbet bozukluğu olan temporal lob epilepsisinin bir belirtisi olabilir.
“Hipokampus, hatırlama ve bilinçli hatırlamada rol oynar; Yine temporal lobda bulunan parahipokampal girus, aşinalık ayrımcılığında rol oynar. Epilepsiniz olduğunda, genellikle bu bağlantıda bir kesinti olur” diye açıklıyor Dr. Khoury.
Temporal lob epilepsisine, kontrol edilemeyen kasılmalara ve diğer kas hareketlerine neden olan tonik-klonik nöbetler eşlik edebilir . Bu tür epilepsi ile ilişkili deja vu sıklıkla bilinç kaybı, titreme, dil ısırma, idrar kaybı ve nöbet sonrası kafa karışıklığı ile de ilişkilidir.
Deja Vu’nun Etkisi
Çoğu sağlıklı birey için déjà vu’nun anlık bir kafa karışıklığı hissinden başka ciddi bir etkisi yoktur. Bununla birlikte, sık sık deja vu yaşıyorsanız (haftada birkaç kez veya daha fazla), epilepsi veya diğer nörolojik durumlar açısından değerlendirilmesi için bir nöroloğa gitmek isteyebilirsiniz.
