Mutfağınızdaki gaz ocağına hafifçe vurduğunuzda, yalnızca Dünya’nın bağırsaklarından taze bir saf metan teslimatı almıyorsunuz. Yeni bir araştırmaya göre, ABD’de yemek pişirmek ve ısıtmak için kullanılan ev içi gaz arzının, bazıları kanserle bağlantılı olan az miktarda toksik kimyasalla da bağlantılı olabilir.
Environmental Science & Technology dergisinde yayınlanan yeni araştırma, Aralık 2019 ile Mayıs 2021 arasında Greater Boston bölgesindeki 69 evde doğal gaz arzını inceledi.
Harvard TH Chan Halk Sağlığı Okulu tarafından yürütülen araştırma kapsamında, sızıntılardan çıkan yanmamış doğal gazın 300 civarı benzersiz kimyasal bileşen taşıdığı keşfedildi. Bunlardan 21’i ABD’de federal olarak tehlikeli hava kirleticileri olarak tanımlanıyor.
Bu kimyasal bileşenler, herhangi bir alet kullanmadığınız zamanlarda bile evinize giriyor olabilir.
“Bu çalışma, soba ve fırın gibi gazlı cihazların, kullanmadığımız zamanlarda bile evlerimizde tehlikeli kimyasallar kaynağı olabileceğini gösteriyor. Harvard Chan C-CHANGE’de Araştırma Bilimcisi Jonathan Buonocore yaptığı açıklamada, aynı kimyasalların şehirlerdeki sızıntı yapan gaz dağıtım sistemlerinde ve tedarik zincirinde de bulunması muhtemeldir” dedi.
Ev gazında bulunan en endişe verici kimyasallardan biri benzen¹‘di.
Numunelerin yüzde 95’inde tespit edilen bu kimyasal, artan lösemi ve diğer kan hastalıkları riskine bağlı olan tütün dumanı ve araba egzoz dumanlarında bulunur.
İlgili diğer iki buluntu ise, mide-bağırsak sistemi ve akciğerlerden böbreklere ve kalbe kadar birçok organı etkileyebilen toksik/zehirli kimyasallar olan ksilen² ve toluen³‘di.
Diğer kimyasalların konsantrasyonu, doğal gazın ana bileşeni olan metan ile karşılaştırıldığında nispeten daha azdı. Ancak araştırmacılar, seviyelerin endişe yaratacak kadar yüksek olduğunu öne sürüyorlar. Ayrıca, zararlı kimyasalların seviyelerinin bölgeye ve yılın zamanına göre nasıl değişiklik gösterdiğini ve seviyelerin daha soğuk kış aylarında en yüksek seviyede olduğunu da kaydettiler.
Bir başka endişe verici bulgu, tüketici sınıfı doğal gazdaki, bir sızıntı durumunda doğal gaza verilen bir koku vermek için eklenen zararsız ama keskin kokulu gazdaki koku maddelerinin konsantrasyonuydu. Bazı örneklerde araştırmacılar, küçük bir sızıntıda koklaması zor olacak düzeyde koku verici maddeler bulduklarını söylüyorlar.
Projedeki bilim insanları, bulgularına göre, gaz boru hattı şirketlerini doğal gazın bileşimi hakkında daha ayrıntılı bilgileri ölçmeye ve raporlamaya zorlamak gibi bir dizi politika değişikliği öneriyorlar. Diğer bir öneri ise, kamuya yönelik riski daha iyi anlamak için devlet yetkililerinin ortam havasındaki sızan, yanmamış doğal gazı ölçmesini sağlamaktır.
Bu arada yeni çalışmaya göre, evlerinde doğalgazlı ev aleti kullanan kişilerin evi mümkün oldukça sık havalandırması gerektiğini gösteriyor. Ayrıca, yemek pişirilirken pencerelerin açılması ve çıkış bacasının açık konuma getirilmesi tehlikeli havanın dışarı atılması açısından oldukça önemlidir.
Sözlük:
Benzen¹: Ham petrol, doğal gaz ve taş kömürü katranından elde edilen benzen, hidrokarbon olarak bilinmektedir. Renksiz, alevlenebilen, kaynama noktası 80,1 °C, erime noktası 5,5 °C olan bir sıvıdır.
Ksilen² (Xylene) Boya ve yapıştırıcı olmak üzere, birçok endüstriyel ürün üretimlerinde ana hammadde veya yardımcı hammadde olarak kullanılır.
Toluen³ tinerin karakteristik kokusuna sahip renksiz, suda çözünmeyen bir sıvıdır. Toluen, sıradan benzine göre daha yoğundur ve birim hacim başına daha fazla enerji içerir.