Japonya’daki Okinawa Bilim ve Teknoloji Yüksek Lisans Üniversitesi’nden (OIST) ve Filipinler’deki Batı Filipinler Üniversitesi’nden (WPU) biyolog ekipleri, bir Filipin takımadası olan Palawan’da iki yeni kaya balığı tūrü buldu. Her ikisi de Rhinogobius cinsine ait olan kayabalığı, yakın zamanda Zootaxa dergisinde tanımlanmıştır.
Tūrlerden birine, kayabalığının keşfedildiği Barangay Estrella Köyü’ndeki Estrella Şelalesine ithafen balığa Rhinogobius estrellae ismi verildi.
İkinci tūr, yerel olarak “Tandikan” olarak bilinen Palawan tavus kuşu-sülün’den esinlenerek Rhinogobius tandikan olarak adlandırıldı.
Araştırmanın ilk yazarı olan bilim insanı Dr. Ken Maeda, “Tandikan kayabalığının vücudunda bana Tandikan tavus kuşu-sülün’ün tüylerindekine benzer noktaları hatırlatan bu mavi işaretler var” dedi.
Rhinogobius estrellae ve Rhinogobius tandikan, 2015 yılında açıklanan Stiphodon palawanensis ve geçen yıl bir çalışmada açıklanan Lentipes palawanirufus tūrlerinin ardından OIST ve WPU arasındaki bir işbirliği projesinin p∂rçası olarak Palawan’da keşfedilen üçüncü ve dördüncü yeni kaya balığı tūrleridir.
Palawan’ın tropik adalarında Rhinogobius tūrlerinin tanımlanması, bu kayabalığı cinsinin önceden bilinenden çok daha farklı olarak güneye kadar uzandığını göstermektedir.
Dr. Maeda, “Rhinogobius estrallae’yi ilk gördüğümüzde çok şaşırdık ve ardından ikinci tūrü bulduğumuzda gerçekten heyecanlandık” dedi. “Rhinogobius habitatı tipik olarak Palawan’dan daha kuzeydeki ılıman ve subtropikal bölgelerde, Vietnam, Çin, Japonya ve hatta Rusya’nın Uzak Doğusu gibi yerlerde bulunur. Palawan’da bu cinsten kayabalığı bulmak çok beklenmedik bir şeydi.”
Araştırma ekibi ayrıca, her iki tūrü de Rhinogobius grubu içinde eski bir soy içine yerleştiren iki tūr için mitokondriden alınan DNA’yı da analiz etti. Daha önce, yalnızca bir başka kaya balığı, Rhinogobius similis, bu evrimsel çizgiye sahipti. Üç tūr de, benzersiz benzer fiziksel özellikleri taşıyor.
Japonya’dan Vietnam’a kadar geniş bir yayılış aralığına sahip olan Rhinogobius similis’in aksine, iki yeni tūr ender olarak görünüyor, yani Palawan adasının kendisinde bile sadece belli bir yerde bulunuyorlar.
Bu iki yeni tūrü korumak için bilim adamları, habitatlarının korunmasına özel dikkat gösterilmesi gerektiğini söylüyorlar.
Dr. Maeda, ” Endemik yapıları, her iki tūr için de risk ve t∈hdit düzeyini gerçekten yükseltiyor” dedi. Barajlar, yollar, eğlence tesisleri veya arazinin tarım için geliştirilmesi gibi yaşam alanlarındaki herhangi bir bοzulma, hızla yok olmalarına neden olabilir.”
Kaynaklar ve İleri Okuma: Ken Maeda et al, Two new species of Rhinogobius (Gobiiformes: Oxudercidae) from Palawan, Philippines, with their phylogenetic placement, Zootaxa (2021). DOI: 10.11646/zootaxa.5068.1.3
