E-Tekstil, ya da akıllı tekstil, fitnes guruları arasında rağbet görmüyor olabilir, ama kronik hastalığa sahip insanlara durumlarını evden yönetmelerine ve gözlemelerine yardımcı oluyor.
Son günlerde kalp atışlarımızı, uyku düzenimizi ve egzersizlerimizi takip eden elektronik aletler her yerde.
Peki, ya her gün FitBit ya da Apple Watch’a bağlı kalmak yerine, hayati değerlerinizi hareket ettiğiniz an ölçen bir tişört ya da pantolon giyebilseydiniz?
E-Tekstil, ya da akıllı tekstil, tasarımcılarının inşa etmek istediği giysilerin geleceği tam da bu şekilde.
Akıllı Giysilerin Deneme Yanılması
Akıllı tekstil, akıllı saatlerle aynı kabiliyete sahip olmaları için giysilere esnek elektronik aletler yerleştiriyor. Ancak günümüz piyasası, bileğimize taktığımız cihazlara gösterdiği talebi bu giysilere göstermiyor.
Kasım ayında, H&M markasının CTO’su şirketin ürünlerinin kalp atışlarını, sıvı düzeyini ölçecek ve hatta hücresel ağlara bağlanacak yollar araştıracaklarını açıkladı. Şirket daha önceden sarılmayı taklit edebilen bir ceket tasarımında bulunmuştu ve tüketicileri üretime gidip gitmemesi yolunda oy vermeye davet etmişti. Ancak potansiyel kullanıcılardan yeterli ilgiyi görmemişti.
Bir başka göze çarpan yayın 2017 yılında Levi’s şirketi kollarından birinde donanım kilidi bulunan akıllı bir ceket yapmak için Google’ın Jacquard Projesi’ne partnerlik yaptığı zaman ortaya çıkmıştı. Kullanıcılar arama yapma ve müzik çalma gibi dokunmalara ve kaydırmalara tepki veren kumaş sayesinde telefonlarını kullanabiliyorlar. Lansman sırasında ceketin değeri 350 dolardı, 2019’da yeni sürümle birlikte 198-248 dolar arasına indi.
Trendleri takip etmek
Moda endüstrisi ilgi alanlarını belirledikçe, başka bir sektörün e-tekstile ilgisini artırdığı görüldü: sağlık.
Bazı yeni girişimciler şeker hastalığı gibi kronik hastalıklara sahip insanlar için çoktan ürün tanıtmaya başladı. İçinde kalp ritim bozuklukları gibi sorunları belirleyecek tespit sisteminin olduğu kıyafetler insanların ileride görülebilecek hastalıkları önlemelerini sağlayabilir.
IEEE Pulse sağlık amacıyla kullanılabilecek e-giysi üretimine toplu bir yönelim olduğunu belirtiyor. Kıyafet giymek günlük hayatın bir parçası ve tasarımcılar mevcut giysileri teknoloji ile güçlendirerek sağlığı sorunsuzca gözlemlemeyi bir fırsat olarak görüyor.
E-tekstil uzmanı James Hayward IEEE Pulse’a şöyle konuştu; ‘‘Yaygınlığa, konfora ve geleneksel tekstil ürünlerinin pratikliğine çok alıştığımız için, amaç bu yaygınlığı ve ara yüz özelliklerini almak ve elektronik cihazların ekstra işlevsel avantajlarının yanında uygulamak.’’
Bu Neden Önemli?
Kullanıcının sağlığını gözlemleyen e-giysiler kronik sorunu olan insanlar için çığır açabilir. Bu giysiler teoride çoğu tıbbi cihazdan daha rahat giyilebilir. Bu da hastaların durumlarını daha düzenli takip etmelerine ve sağlık risklerinin daha erken algılanmasına yol açabilir.
Örneğin klasik kalp monitörü, hastanın derisine direkt olarak sensör takmayı gerektiriyor, ama akıllı kıyafet ile sabah tişörtünüzü giyebilirsiniz ve ihtiyacınız olan bütün algılama teknolojisi elinizde olur. ‘‘Şu anda geniş kapsamlı e-tekstil hareketinin satış noktası bu.’’
Güncel makul çözümler
Şeker hastalarının zamanla dolaşım sorunları ve sinir hasarı sahibi olmaları alışılmadık bir durum değil. Bununla birlikte tedavi edilmezse sonu iltihaba ve amputeye kadar giden ayak ülseri gibi daha riskli sorunlara sebep olabilir. Bunun nedeni; hastaların el ve ayak hislerini kaybetmeleri, ayak yaralanmalarının çok uzun süre fark edilmemesi ve tedavi edilmemesi riskini artırmasıdır.
Ama Siren adında San Francisco bazlı bir yeni girişim şirketi ayağın ısısını ölçebilen ve akıllı telefon uygulamasına bildirim gönderebilen elektronik cihaz yerleştirilmiş bir çorap üretti. Eğer bir bölge ısı alıyorsa, iltihap belirtisi olabilir, ki bu da yaralanma gerçekleştiğini belirtir. Hasta ayrıca tedaviyi belirlemede yardımcı olacak doktorlarına da bilgi gönderebilir.
İlginizi çekebilir: Akıllı Telefonla Hastalıkları Teşhis Etmek
Sağlık sorunlarının erken algılanmasını sağlamayı amaçlayan bir başka yeni girişimci ise Neopenda. Şirket dünya üzerinde bebek ölümlerine karşı koymak için NeoGuard denilen bebeklerin hayati bulgularını görüntüleyen giyilebilir monitör üretti. Doktorlar bebek ihtiyaç duyduğunda kalp atışı, ısıları ve solunum durumlarıyla alakalı uyarı alabilirler. Bu özellikle bluetooth özellikli olduğundan ve internet gerektirmediği için geleneksel sağlık hizmetlerine erişiminin kısıtlı olduğu gelişmekte olan ülkelerde yararlıdır.
Cihazın kendisi biraz bebeğin başının etrafına sarılmış bir akıllı saat gibi görünse de dikkat çekmeden bir bez şapka içine sığacak kadar küçüktür.
Gelecekte kullanımı
Böyle bir tıbbi cihaz yaratmak süreçte birçok engelden geçmek demektir, bu da piyasada neden henüz bir çözüm olmadığını açıklıyor. Bazı cihazlar henüz yıkanabilir değil, ki bu düzenli giyilebilir giysi yaratmada büyük öneme sahip.
Hedef hastaların düzensiz kalp ritimlerini evden ya da hastaneden takip etmek. Benzer bir proje 2018 yılında e-tekstil şirketi Myant, atriyal fibrilasyonu tespit edebilecek bir giysi yapmak için Inc Mayo Clinic ile iş birliği yaptığında duyurulmuştu. Bu düzensizlikleri erken fark etmek kalp krizi veya felci engellemeye yardımcı olabilir.
Hala başlangıç aşamasında olsalar da akıllı tekstil önleyici bakımı hastanın elinde (ya da vücudunda) olmasını sağlayan geleceğe bir bakış sağlıyor.
Özge ŞENYURT
