Bilimsel araştırma amacı altında, ABD ordusu 1960’ların başında Grönland’ın buzunun altında bir askeri üs inşa etti. 1961’de Amerikan televizyon ağı ABC, ordu tarafından hazırlanın bir belgesel olan “Buz Altında Bir Şehir” adlı belgeseli yayınladı.
Belgesel, Grönland deniz buzundan oyulmuş bir mini kasaba olan Camp Century’nin bir yıl önceki inşasının hikayesini anlatıyor.
Tespit edilemeyen bir askeri kompleks
Belgesel izleyicilere Yüzyıl Kampı’nın çok gizli Iceworm projesinin ilk adımı olduğunu söylemedi. Proje aslında 11.000 kadar askerin konuşlandırılabileceği yaklaşık 135.000 km’lik (Yunanistan‘dan biraz daha büyük) tespit edilemeyen bir askeri kompleksi inşaasını içermektedir.
Ordu, Soğuk Sav∂ş döneminin bir numaralı düşmanı olan Sovyetler Birliği‘ni vυrabilecek 600 baIistik füzeyi burada depolamayı planlıyordu.
Amerikalılar stratejik konumu için Grönland’ı seçtiler çünkü 1951’de bu kutup adasının ait olduğu Danimarka ile askeri üsler inşa etmelerine izin veren bir anlaşma imzaladılar. Bir nükleer santral her şeye güç verebilirdi.
Yapılmak istenen savunma projesi devasaydı. Üs Projesi için seçilen konum Danimarka, Thule’deki ABD Hava Kuvvetleri Üssü’ne yaklaşık 240 kilometre uzaklıktaydı. Bu yüzden Mühendisler oraya 6.000 tondan fazla ekipmanı taşımak zorunda kaldı.
Ekstra geniş paletli traktörlerin çektiği vagonlar, inşaat malzemeleri, prefabrik evler, ahşap, yiyecek ve hatta dondurma bile taşıyordu! Bu malzemelerin taşınma süresi neredeyse yetmiş saat sürdü.
Camp Century, buz altında bir şehir
Camp Century’nin inşaatı 14 Haziran 1959’da başladı. Bu proje Alp yollarını temizlemek için tasarlanmış İsviçre endüstriyel kar körükleri kullanıldı, bu sayede körükler yardımıyla sekiz metreden daha derin hendekler kazılabildi.
Bunlar bir çeşit çelik kaplamalar ile kaplandı, ardından donduğunda sağlam bir çatı oluşturan karla kaplandı. Daha sonra yaşam alanları, araştırma laboratuvarı, kitabevi, dinlenme odası, aylarca yiyecek depoladıkları bir soğuk oda ve akşamları sinemaya dönüştürülen küçük bir şapel (tapınak) inşa ettiler.
Her şey, New York’tan ithal edilen ve yerinde monte edilen taşınabilir bir mini nükleer santral tarafından çalıştırıldı. Su kaynağı doğrudan yaklaşık 36 metre derinliğindeki kutup tepesinden geldi.
Sonunda, Ekim 1960’ta Camp Century’nin inşaatı tamamlandı. Sıcak su ve elektriği olan prefabrik evlere kurulmuş buzun altındaki şehir 200 kadar askere ev sahipliği yaptı.
Sonuç olarak Amerikalılar, Sovyet düşmanlarına karşı stratejik bir bölgede bulunan gelişmiş bir kaleye sahip olmuş oldu.
Camp Century 1967’de terk edildi
Ancak, bölgenin bakımı hızla karmaşık ve zahmetli hale geldi. Askerler, bölgenin çökmesini önlemek için her hafta tabandan 40 ton kar çıkarmak ve her ay 120 ton yüzeyi temizlemek zorundaydı.
Sonuç olarak, Iceworm projesi giderek daha fazla savunulamaz görünüyordu. Amerikalılar nihayet 1963’te nükleer santrali kapattılar ve Camp Century dört yıl sonra terk edildi.
Yine de Danimarka’nın 1997’de ortaya çıkardığı projenin bilimsel sergisi, bugün hala incelenen ilk yert altı bu şehrini mümkün kıldı.
Gülcan Gören
