Bilim insanları robotik iyileştirmeleri kullanmayı öğrendiğimizde sinirsel devremize neler olduğunu araştırmaktadırlar.
- Fazladan bir başparmak ile ne yapardın?
- Ustalık isteyen gitar akortlarının en iyisi mi olurdun?
- Profesyonel bir voleybolcu veya uzman bir gölge kuklası oynatıcısı mı olurdun?
Bilim insanları ve mühendisler uzun zamandır insan vücuduna fazladan uzuvlar ve parmaklar eklemekle ilgileniyorlar. Daha önceden üç kollu baterist ve felçli hastalar için altıncı robotik parmağı görmüştük. Şimdi, Üçüncü Başparmağı adı verilen proje, beynin fazladan bir vücut parçasına nasıl adapte olacağını gösterecek.
Üçüncü Başparmağı, Londra Üniversitesi Akademisi Plastik Laboratuvar’ında araştırmacı ve tasarımcı olan Dani Clode’un çalışmasıdır. Onun cihazı 3D yazıcıyla oluşturulmuş, ayakla kontrol edilen bir protezdir.
Ayak başparmağı altındaki basınç sensörleri, hareketi algılar ve bilgiyi Bluetooth ile bisiklet frenlerinde kullanılan tellere benzeyen yay telleri vasıtasıyla baş parmağı kontrol eden iki motorla donatılmış saat kordonuna aktarır. Esnek başparmağının her biri ayak başparmağı ile kontrol edilen iki aşamalı hareket özgürlüğü vardır ve olağandışı bir biçimde gerçekmiş gibi hareket eder.
BioRxiv’de yayınlanan son çalışmada, Clode ve iş arkadaşları insanlar fazladan bir parmak kazandığında beyinlerine ne olduğunu inceledi
Beş gün boyunca, başparmağı kullanabilmesi için gönüllüleri eğittiler, Jenga kulesi inşa etmek, şarap bardaklarını toplamak ve bir kaptan misketleri avuçlayarak çıkarmak gibi görevleri tamamlamalarını istediler. Eğitimden önce ve sonra, gönüllülerin beyinleri fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme ile tarandı.
İnsan beyninin yeni deneyimleri şekillendirme kabiliyeti
Araştırmacıların odağı, parmaklarımızı oynattığımızda etkinleşen birincil somatosensoriyel korteks denilen beyindeki belirli bir yerdi. Başparmak ile çalışmanın bu bölgeyi etkileyip etkilemeyeceğini çözmek istediler. Ve ilk sonuçlar sağladı ki çalışmadan sonra, gönüllü kişi genel anlamda çok az kendi parmakları için beyin aktivitesi modeli gösterdi.
Başka bir deyişle; parmak aktivitesi daha az belirlenmişti ki bu başparmak ile çalışmanın elin beyindeki tasvirini zayıflattığını göstermiştir.
Bu insan beyninin esnekliğine örnektir. Yani insan beyni yeni deneyimlerle veya durumlarla karşılaştığında kendisini şekillendirme kabiliyetine sahiptir. Neden bu beyin değişimlerinin oluştuğunu ve etkilerinin ne olacağını anlayabilmek için daha çok araştırma gereklidir.
Gelecek nesil beyin kontrollü protez cihazlar için bulgular büyük ilgi taşır. Araştırmacılar bu teknolojinin “ciddi olarak beynin öğrenme, adapte olma ve arayüz olma kabiliyetinde yattığını” vurgulamışlardır.
“Önemli olarak, böyle başarılı insan-robot bütünlemeleri, vücut betimlemelerinin bazı açılarından ve göz önünde bulundurulması ve sonradan keşfedilmesi gereken motor kontrolünde sonuçları olabilir.
3 FARKLI ROBOTİK İYİLEŞTİRME
Fazladan kol
2016’da Georgia Teknik Okulu’nda araştırmacılar bateristlerin omuzlarına astığı bir robotik kolu ortaya çıkardılar. Bu kol müziğin temposuna ve ritmine karşılık veriyordu.
Robot kıyafet
Beyin dalgaları tarafından kontrol edilen bir kıyafet, felci bir Fransız erkeğin dört uzvunu oynatmasını sağladı. Bu kıyafet beyninin yüzeyine sıkıca yerleştirilmiş elektrotlar ile çalışır.
Anahtar implantı
Vivokey’in yerleştirilebilir çipleri elin dalgası ile , insanların kapı açmasını, bilgi paylaşmasını veya websitelerine erişmesini sağlar. Temassız kredi kartlarına biraz benzer şekilde çalışırlar.
EMEL KETECİ
