Son birkaç aydır Covid-19 ile alakalı komplo teorilerinden riskli tedavi önerilerine kadar pek çok tuhaf haberle kuşatıldık. Belki de, bu tür önerileri ortaya koyan insanlara karşı o kadar da sert olmamalıyız.
Çünkü veba salgını sırasında tedavi olarak kurbağa kusmuğundan pastil önerisinde bulunduğu için saçmalamakla suçlanan ve bilime büyük katkıları olan bir deha var. Toplum tarafından kuş beyinli kimyagere dönüştürülen deha kim mi? Isaac Newton.
İlginizi çekebilir: Veba Salgını Sırasında, Newton Yerçekimini Keşfetti
‘Hıyarcıklı veba‘ (‘bubonik veba‘) veba hastalığının en yaygın biçimidir. Hastalığa Yersinia pestis adı verilen enterobakteri neden olur. Bakteri vücuda girdikten sonra 3 ila 8 gün içinde etkisini gösterir. Belirtileri, yüksek ateş, üşüme duygusu, baş ağrısı, ishal ve bubo adı verilen, lenf bezi şişmeleridir.
Kuşkusuz vücuda çamaşır suyu enjekte etmek veya UV ışığı vermek kadar tehlikeli olmasa da, Newton’un kurbağa kusmuğundan veba tedavisine nasıl vardığını hayal etmek akıl almaz bir durum.
Belki de bir ağacın altına otururken iki kez şimşek çaktığını ve bir kurbağanın kafasına kustuğunu düşündü. Sanırım bu önemli matematikçi burada olmadığı sürece bu sorunun cevabını hiçbir zaman bilemeyeceğiz.
Newton’un 17. yüzyıldan kalma veba reçetesi gerçek bir tuhaflıklar kokteyli; kurbağa tozu ile kurbağa kusmuğunun karışımdan elde edilen acı ve sert pastil.
Bizzat Newton tarafından iki sayfa not olarak yazılmış tarif Babtist van Helmont’un 1667 tarihli De Peste kitabında yer alıyor ki bu kitap sadece hıyarcıklı veba hakkında yazılmış.
Eğer holistik (bütünsel) tedavi denemeye cesaretiniz ve hevesiniz varsa tarifin yazılı olduğu sayfalar bu hafta Bonhamsda açık arttırmaya çıkıyor.
Kurbağa Pastilini Evde Denemeyin!
Yalnız sizi hemen uyaralım, bazı yasal sebeplerle evde kurbağa pastili yapmamanızı öneririz.
Matematikçinin ilaçları nasıl ve ne zaman hipotezleştirdiğini merak edenler için hemen söyleyelim, İngiltere’de yaşanan bubonik(hıyarcıklı) veba salgını yüzünden Cambridge Trinity Üniversitesi’nin kapanmasıyla çalışmaları kesintiye uğrayınca, ilgisi vebaya kaymış.
1667’de üniversiteler tekrar açıldığında Newton, saygın bir doktor olan ve 1605’te Antwerp veba salgını sırasında çalışan Van Helmont’un çalışmalarını incelemeye başlamış.
Newton’un notları, özellikle De Peste’de veba bulaşmış kağıtlara dokunan ve iki gün sonra “veba bulaşmış yerlerden kaçının” notuyla ölen bir adamı anlatan vaka sunumunda yaptığı ayrıntılı açıklama kısmı Covid döneminde hatırı sayılır bir oranda okunmuş.
Newton’un en çok sorgulanan fikirlerinden biri de, yukarıda bahsedilen kurbağa pastili tarifi.
Notlarda şöyle diyor,
“En iyi yol; kurbağa ayaklarından bir bacaya asılır ve 3 gün bekletilir. Ölmesinden kısa bir süre sonra kustuğu çeşitli böcekleri içeren vücut ifrazatı sarı balmumu üzerine alınır.
Serum ve ifrazat karışımına kurbağa tozu eklenir ve pastil yapılır. Enfekte olmuş yere WORN ABOUT, kontaminasyon (bulaşma) def edilir ve zehir çıkar. ”
Dehanın ufuk açan tüm çalışmalarının içinde özellikle bu dahiyane buluşu şimdiye kadar hiç yayınlanmamış. Notlar 1727 de Newton’un ölümünden sonra , sahip olduğu devasa arşivle birlikte yeğeni Catherine Conduitt’e geçmiş.
Kolleksiyonlar daha sonra üniversitelerle devredilmiş ve üniversitelerle özel satıcılar arasında bölünmüş, ta ki pandemi sırasında Bonhams Mezatevi, Newton’un veba tedavisi ve kurbağalarla ilgili fikirlerini açık arttırmaya çıkarana kadar.
The Guardian ile yaptığı röportajda “Bu zamana kadar Newton’un “diğer” yazılarına hiç bu kadar ilgi olmamıştı ” diyor. Mezatevinin kitap uzmanı Darren Sutherland, “Onun ilacıyla pandemiye yol açan virüsü uzaklaştırmak…bu biraz kul sıkışmadıkça hızır yetişmezmiş vakası.”
Matematikçiyle kurbağa bazlı ilaçlar yaptığı için alay etmeden önce, tarifi içeren sayfaların şu anda Bonhams’ın yalnızca online olan Esas Zeka : On Önemli El Yazmaları açık arttırmasında 10 Hazirana kadar yaklaşık 80.000-120.000 $ (64.000-96.000 £) değerinde satışa çıktığını bilmenizi istedik.
Belki muz kabuğundan ekmek yapmakla o kadar meşgul olmazsanız, 80 bin dolarlık bir pastil tarifi de deneyebilirsiniz.
