Oregon’daki bir kaya sığınağında bulunan hayvan dişi, insanların Kuzey Amerika’ya ilk girişleri konusunda yeni tartışmalar başlatabilir.
Kuzey Amerika’da insanların ne zaman yerleştiği arkeolojide en çok tartışılan konulardan biridir. Şimdiye kadar yapılan araştırmalar, insanların yaklaşık 15.000-13.000 yıl önce kıtaya geldiğini gösteriyordu. Ancak Oregon’daki Rimrock Draw Kaya Sığınağı’nda yapılan yeni bir kazı, bu tarihi daha da geriye götürebilir.
Arkeologlar, kaya sığınağında 18.000 yıl öncesine ait olduğu belirlenen bir hayvan dişi buldular. Dişin yanında işlenmiş taş aletler ve soyu tükenmiş memelilere ait diğer diş parçaları da ortaya çıkarıldı. Bu bulgular, kaya sığınağının Kuzey Amerika’daki en eski insan yerleşimi alanlarından biri olabileceğini düşündürüyor.
Kaya sığınağı 2011’den beri kazılıyor
Rimrock Draw Kaya Sığınağı, küçük Riley kasabasının hemen dışında yer alıyor. Oregon Üniversitesi liderliğindeki bir ekip, 2011 yılından beri burada kazı çalışmaları yürütüyor. Yıllar içinde, taş aletler, volkanik küller ve Pleistosen döneminden kalma hayvan kalıntıları gün yüzüne çıkartıldı.
Ekip 2012 yılında, 15.000 yıl öncesine tarihlenen St. Helens Dağı patlamasından kalma bir volkanik kül tabakasının altında deve dişi parçaları tespit etti. Ayrıca turuncu akikten yapılmış, biri korunmuş bizon kanı kalıntısıyla kaplı ve diğeri volkanik küle gömülü iki ince işlenmiş kazıyıcı buldular.
Deve dişi minesinin radyokarbon tarihlemesi daha kesin bir tarihi ortaya çıkardı: günümüzden 18.250 yıl önceyi.
Oregon Üniversitesi Doğal ve Kültürel Tarih Müzesi Arkeoloji Saha Okulu’ndan arkeolog Patrick O’Grady yaptığı açıklamada, “15.000 yıllık volkanik külün tanımlanması bir şoktu. Ardından bulunan taş aletler ve yongalarla (alet olarak kullanmak üzere taşa darbe veya baskı uygulayarak çıkarılan parça) birlikte mine üzerindeki 18.000 yıllık tarihler daha da şaşırtıcıydı.” dedi.
Oregon ve Washington Arkeoloji Arazi Yönetimi Bürosu’ndan Heather Ulrich ise, “Bu, arkeoloji camiası için çok heyecan verici bir gelişme.” diye ekledi.
Hayvan dişi insan yerleşimini kanıtlar mı?
Bulunan hayvan dişi, bölgede insan yerleşimini kesin olarak kanıtlamak için yeterli mi? İşlenmiş taş aletlerin varlığı bunu gösteriyor, ancak bu yorum herkesi ikna etmeyebilir.
İnsanların Kuzey Amerika’ya ilk girişleri arkeolojide en çok tartışılan konulardan biri. Yakın zamana kadar yaygın olan görüş Amerika kıtasının en eski sakinlerinin yaklaşık 15.000-13.000 yıl önce kıtaya yerleşen ve “Clovis kültürü” olarak bilinen tek bir grup olduğuydu.
Bu tarih, son birkaç on yıl içinde bir dizi arkeolojik buluntuyla sürekli olarak geriye itildi ancak henüz bir fikir birliğine varılamadı. 2020 yılında arkeologlar, Meksika’nın merkezindeki Chiquihuite Mağarası’nda bir kazı gerçekleştirdi. Mağara, yaklaşık 2.000 taş aleti, bitki kalıntılarını ve çevresel DNA kalıntılarını içeriyordu. Alanın tarihlendirilme çalışmaları, mağaranın 25.000-33.000 yıl önce mevsimsel olarak insanlar tarafından kullanıldığını gösteriyor. Ancak diğer arkeologlar bu yorumun kesinleşmesi için bazı zorluklar olduğunu savunuyor.
Son Rimrock Draw Kaya Sığınağı kazısındaki araştırmacılar, daha sağlam kanıtlar elde etmek için buluntularının daha fazla analizini yapmayı umuyor. Bu analizler, diğer deve ve bizon diş parçalarının daha fazla test edilmesini ve yangın yerinde bulunan bitki kalıntılarının incelenmesini içerecek.
Ekip ayrıca, yoldan geçenlerin ve kampçıların, sıkı çalışmalarını sekteye uğratabileceği için rastladıkları potansiyel arkeolojik keşiflerden uzak durmaları gerektiğine dikkat çekiyor.
