Magnetarlar; manyetik ve hızlıca dönen süper yoğun oldukça gizemli ve esrarengiz yaratıklardır. Acaba ölen yıldızların süpernova patlamasından mı gelir? Yıldızların kalıntıları çarpıştığında mı doğarlar?
Yoksa hızla dönen yoğun bir nötron yıldızı olan hareketli bir pulsarın içine doğru sarıldığında mı manyetize olurlar?
Yeni araştırmalar bunlardan tamamıyla farklı bir rota öneriyor: beyaz cüce olarak adlandırılan yıldız bir kalıntı, bir nötron yıldızına çarparak son derece güçlü bir patlama oluşturuyor ve bir magnetarın oluşumunu sağlıyor.
İlginizi çekebilir: Uzaydaki En Tehlikeli ve En kararsız Varlığı Magnetar!
FRB’lerin Gizemi
Astronotlar, son birkaç yılda Samanyolu Galaksisi ’nden geldiklerini düşündükleri (çünkü galaksimizde olsalardı araştırmacılar tarafından farkedilirdi) 100’den fazla FRB olarak adlandırılan inanılmaz derecede parlak ve garip radon enerji patlamalarını keşfettiler.
Bir saniyeden daha kısa sürede kozmoza oldukça fazla miktarda enerji yayan FRB’ler birkaç istisna dışında tekrarlanmazlar. Konuyu daha ilginç kılan bir diğer gizem ise, FRB ‘lerin hiçbir galaksi veya benzeri bir bölge ile ilişkilerine dair kanıt olmaması.
İlginizi çekebilir: İbn-i Sina ’nın Bin Yıl Önceki Süpernovadan Bahsettiği Keşfedildi
Yıldızlar arasındaki çarpışmalar sonrası çok fazla enerji açığa çıkar, ancak bu enerji, FRB ’lere güç vermek için yeterli değildir. Bu miktarda enerji ancak beyaz cüceler ve nötron yıldızları gibi egzotik nesneler birleştiğinde ortaya çıkabilir. Ancak o zaman olayın başlaması için gereken yoğunluğa sahip olabilir.
Magnetar yapmak
Beyaz cüceler ve nötron yıldızları, normal yıldızların kalıntılarından çıkan egzotik ölü kalıntılarıdır. Beyaz cüce; güneşimiz gibi bir yıldızın çekirdeğidir ve kozmik yaşı ilerledikçe soğuyan karbon ve oksijen içeren bir yumrudur.
Bir nötron yıldızı ise; beyaz cüceye benzer ancak bir şehirden daha büyük olmayan bir topa sıkıştırılmış nötronlardan oluşan çok daha büyük bir yıldızın çekirdeğidir. Bu iki nesnenin birleşmesi ile de FRB’lerin oluşması için gereken enerji sağlanır.
Yıldızlar genellikle çiftler halinde doğar ve bir süre sonra öldüklerinde, kalıntıları bir yumru haline gelir ve yıldızlar arası yerçekimi etkileşimiyle yıldızlar birbirine doğru yaklaşır. Yaklaşan nesnelerin çarpışmasının sonunda, beyaz cüce ve nötron yıldızları arasında muazzam bir kitle transferi olur.
Canavarı Uyandırmak
Çarpışma ile beraber nötronlardan beyaz cüceye akan malzeme, nötron yıldızlarının spirallerini oluşturur. Ancak bu akış kaotik olduğu için manyetik alanda küçük bükülmeler meydana getirir ve bu da alanı, kendini beslemesini sağlayan bir dinamoya dönüştürür.
Bu da manyetik alanı evrendeki her şeyden güçlü kılan magnetar olarak ortaya çıkarır. (en azından bu teoriye göre)
Yeni araştırmalar, gökyüzünde gözlemlenen FRB’lerin bazılarının bu iki nesnenin çarpışmasından ortaya çıkan kalıntılar olduğunu gösteriyor ve buna benzer bir doğumun evrende oluşan en zor doğumlardan biri olduğunu ortaya çıkartıyor.
Araştırma 8 Nisan Astrophysical Journal sayısında yayınlanmıştır.
Başak Boyacı
