Bir zamanlar Bering Denizindeki kar yengeci sayısı milyarlarcaydı. Fakat yakın zamanda meydana gelen büyük bir nüfus çöküşünden sonra kar yengeçleri bu sulardan neredeyse yok oldu ve yakın zamanda da geri dönmeyebilirler.
The Seattle Times’ın bildirdiğine göre, 2018’de ortalama 3 milyar olgun kar yengeci, yaklaşık 5 milyon olgunlaşmamış yengeçle birlikte Bering Denizinde yaşıyorlardı. Ama 2021’in sonuna kadar, bu sayılar sırasıyla 2.5 milyon ve 6.5 milyon civarında gezinmeye başladı. (Bering veya İmarpik Denizi, Kuzey Büyük Okyanus’undan, Alaska Yarımadası ve Aleut Adaları’nın ayırdığı büyük su kütlesi.)
Yani yaklaşık 8 milyar yengeç yalnızca 3 yılda yok oldu. Şubatta, Ulusal Deniz Balıkçılığı Servisi, nüfus için resmi bir aşırı avlanma bildirimi yayınladı ve ekimin başlarında, Alaska Balık ve Av Hayvanı Departmanındaki (ADFG) yetkililer, kabukluları tamamen yok etme korkusuyla sezonun kar yengeç hasadını iptal etmek için zor bir karar verdiler.
ADFG yetkilileri bir açıklamada: “Bering Denizi kar yengeci yönetimi, sayıları göze alındığında onları korumaya ve yeniden inşa etmeye odaklanmalıdır.”dedi. Ajans ayrıca sayıları nedeniyle Bristol Körfezi kırmızı kar yengeçlerinin sonbahar hasadını da iptal etti.
Alaska Balık ve Oyun Bölümü’nde bir alan yönetimi biyologu olan Miranda Westphal bu kararı “son derece zor” olarak adlandırdı. Live Science’a, karar pek çok uykusuz gece ve gözyaşının ardından verildi. Bu bizim vermek zorunda olduğumuz en zor kararlardan birisiydi.” dedi.
Kar yengeçlerinin yok olmasına sebep olan şey ne?
The Seattle Times’ın raporuna göre asıl suçlu neredeyse kesin insan kaynaklı iklim değişikliği fakat sürdürülemez balıkçılık uygulamaları da bir rol oynamış olabilir.
Kar yengeçleri, Bering Denizi tabanının soğuk kuzey sularında gelişir. Kar yengeci için suyun sıcaklığı sadece bir rahatlık meselesi değildir, yaşam döngülerinde de kritik rol oynar. Deniz suyu soğudukça daha az tuzlu, daha az yüzer hale gelir ve okyanusun dibine batmasına neden olur.
Deniz biyologları, bu soğuk su tabakasını “Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’ne göre (NOAA)” “soğuk havuz” olarak adlandırır. Birçok balık ve diğer deniz canlıları soğuk havuzdan kaçınır fakat yavru kar yengeç için bir sığınaktır. Bu katmanın soğuk sularına girmeye istekli neredeyse hiçbir yırtıcı olmadığından, genç yengeçler huzur içinde büyüyebilir.
Son zamanlarda bu koruma azaldı
NOAA tarafından yayınlanan 2 Eylül raporuna göre, 2016, 2018 ve 2019’da kaydedilen ısı dalgaları Bering Denizi’nde soğuk havuz oluşumu engelledi ve yavru yengeçleri yırtıcılara karşı savunmasız bıraktı. Dahası, Westphal, daha sıcak suların yetişkin kar yengecin metabolizmasını hızlandırdığını ve açlıktan ölmelerine neden olduğunu söyledi.
Rapora göre, antropojenik iklim değişikliği önümüzdeki birkaç on yıl içinde ilerledikçe, bu tür sıcak hava dalgalarının daha yaygın hale geleceği tahmin ediliyor.
İklim değişikliğinin yanı sıra, bazı ticari balıkçılık uygulamaları da yengeç sayılarındaki keskin düşüşe katkı sağlıyor olabilir. Bering Denizi’ndeki diğer deniz türlerini hedef alan trol gemileri, kar yengeçleriyle sıklıkla karşılaşır, yakalar ve renksiz veya bir şekilde lekeli istenmeyen kar yengeçlerini “yan avlanma” olarak atar.
Bazen kar yengeçleri aniden yüzeye taşınmanın ve sonra tekrar suya atılmanın şokunu atlatır ama The Seattle Times’ın nisan’da yayınladığı rapora göre, ADFG, yakalanan ve Bering Denizi’ne geri gönderilen tüm kar yengeçlerinin %30’undan fazlasının bunun sonucunda öldüğünü tahmin ediyor. NOAA’nın Bering Denizi kar yengeçleri için 2021 değerlendirmesi bu korkunç bulguları destekledi, o yıl kar yengeç ölümleri arttı ve popülasyonlar düştü.
Yengeç Alaska’da büyük bir sektördür. Anchorage Daily News’in bildirdiğine göre, bu yıl yengeç sezonunun iptali ve Bering Denizi’ndeki kar yengeçlerinin belirsiz geleceği, 2016’da yaklaşık 280 milyon dolar kazanan endüstri ve geçimleri kar yengeçlerine bağlı olan birçok yerel balıkçı için dramatik sonuçlar doğurabilir.
Alaska Bering Sea Crabbers’ın yönetici direktörü Jamie Goen, Yakima, Washington’da bir televizyon kanalı olan KIMA-TV’ye: “İnsanlar basitçe iflas edecek ve ailelerini besleyemeyecekler” dedi.
KIMA TV’nin bildirdiğine göre, Goen’in grubu, diğerleriyle birlikte, şu anda Kuzey Pasifik Balıkçılık Yönetim Konseyi’ni sürdürülebilir bir kar yengeç popülasyonunun yeniden inşasına yardımcı olmak için daha iyi koruma önlemleri almaya çağırıyor.
Ancak şimdilik kar yengeçler ticari balıkçılar için yasak olacak. Westpha, “Onlara iyileşmeleri için en iyi şansı vermek istiyoruz” dedi.
Çeviren: Zeynep Kırca
