19. ve 20. yüzyıllarda bulunan tüm kraliyet mumyaları uzun zamandan beri incelemeye açıldı. Bir istisna dışında: Mısırbilimciler hiçbir zaman Firavun I. Amenhotep’in mumyasını açacak kadar cesur olmadılar. Efsanevi bir lanet yüzünden değil, mükemmel bir şekilde sarıldığı, çiçek çelenkleriyle güzelce süslendiği ve yüzü ve boynu zarif, gerçekçi bir yüz maskesiyle kaplandığı için.
I. Amenhotep’in kalıntıları yaklaşık 3 bin 500 yıl sonra ilk defa dijital yöntemlerle açılarak incelendi.
Ancak şimdi ilk kez Mısırlı bilim insanları, bu kraliyet mumyasını ‘dijital olarak açmak’ ve içeriğini incelemek için üç boyutlu BT (bilgisayarlı tomografi) taramasını kullandılar. Bulgularını Frontiers in Medicine’de rapor ettiler.
Kahire Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde radyoloji profesörü ve çalışmanın ilk yazarı olan Mısır Mumya Projesi’nin radyoloğu Dr. Sahar Saleem: “Modern zamanlarda I. Amenhotep’in mumyasının hiç açılmamış olması bize eşsiz bir fırsat verdi: sadece ilk başta nasıl mumyalandığını ve gōmüldüğünü değil, aynı zamanda öIümünden yüzyıllar sonra, Amenhotep’in nasıl mumyalandığını ve gōmüldüğünü de incelemek için.” dedi.
Saleem, “Mumyanın ambalajını dijital olarak açarak ve sanal katmanlarını (yüz maskesini, bandajları ve mumyanın kendisini) “soyar∂k” bu iyi korunmuş firavunu benzeri görülmemiş ayrıntılarla inceleyebilirdik” dedi.
“I. Amenhotep’in öIdüğünde yaklaşık 35 yaşında olduğunu öğrendiklerini söyledi. Yaklaşık 169 cm boyundaydı, sūnnetliydi ve iyi durumda olan dişleri vardı. Sargılarının içinde 30 muska ve altın boncuklu eşsiz bir altın kemer vardı.”
“Amenhotep I fiziksel olarak babasına benziyordu: Dar bir çenesi, küçük dar bir burnu, kıvırcık saçları ve hafifçe çıkıntılı üst dişleri vardı.”
Saleem şöyle devam etti: ” Muhtemelen ilk gōmülmesinden sonra mezar soyguncuları tarafından yapılan çok sayıda öIüm sonrası hırpalama dışında, öIüm nedenini haklı çıkaracak hastalık nedeniyle herhangi bir y∂ra veya şekil bοzukluğu bulamadık. Bağırsakları ilk mumyalayıcılar tarafından çıkarılmıştı, kolları gōğsü üzerine yerleştirilmiş ve beyni kafatasından çıkartılmamış ilk firavun olduğunu tespit ettik.”
I. Amenhotep’in mumyası (adı ‘Amun memnun’ anlamına gelir) 1881’de – diğer yeniden gōmülmüş kraliyet mumyaları arasında, güney Mısır’daki Deir el Bahari arkeolojik alanında keşfedildi. Mısır’ın 18. Hanedanlığının ikinci Firavunuydu. (işgalci Hyksos’u sürgüne gönderen ve Mısır’ı yeniden birleştiren babası I. Ahmose’den sonra) Amenhotep MÖ 1525’ten 1504’e kadar hüküm sürdü.
Onun dönemi bir tür altın çağdı: Mısır müreffeh ve güvenliydi, firavun ise dini bir inşa çılgınlığı emretti ve Libya ve kuzey Sudan’a başarılı askeri seferler düzenledi. ÖIümünden sonra, o ve annesi Ahmose-Nefertari’ye tanrılar olarak tapıldı.
Sahar Saleem ve yardımcı yazarı mısır uzmanı Dr. Zahi Hawass, daha önce, 11. yüzyıldan kalma restoratörlerin asıl amacının, daha sonraki firavunlar için kraliyet mezar ekipmanlarını yeniden kullanmak olduğunu öne sürmüştü. Ama burada kendi teorilerini çürütüyorlar.
Hawass ve Saleem, 2005’ten beri başlatılan Mısır Antik Çağ Bakanlığı Projesinde Yeni Krallık’ın 40’tan fazla kraliyet mumyasını inceledi. I. Amenhotep ‘inki de dahil olmak üzere yirmi iki kraliyet mumyası, Nisan 2021’de Kahire’deki yeni bir müzeye transfer edildi. I. Amenhotep mumyasının maskeli yüzü, 3 Mart 2021’de Kahire’de düzenlenen muhteşem ‘Kraliyet Altın Mumya Geçit Töreni’nin simgesiydi.
Saleem ve Hawass, “CT görüntülemenin, Peru gibi diğer uygarlıklardan olanlar da dahil olmak üzere mumyalar üzerindeki antropolojik ve arkeolojik çalışmalarda daha iyi bir şekilde kullanılabileceğini gösteriyoruz” dedi.
İleri Okuma: Sahar N. Saleem et al, Digital Unwrapping of the Mummy of King Amenhotep I (1525–1504 BC) Using CT, Frontiers in Medicine (2021). DOI: 10.3389/fmed.2021.778498
