Rahat oturuyor musunuz? Sadece bir an duraklayın ve değiştirmeden nasıl durduğunuzun farkına varın. Bacaklarınız ne yapıyor?
Birbirlerinin üstündeler mi?
Peki sağ mı üstte yoksa sol mu?
İnsanların %62’si sağ bacağını solun üstüne, %26’sı ise solu sağın üstüne atıyor. Kalan %12’nin ise spesifik bir tercihi yok.
Bir sandalyeye oturup bacak bacak üstüne atmanın, biri dizde, diğeri ayak bileğinde olmak üzere iki tipik yolu vardır. Ancak bacak bacak üstüne atarak oturmak ne kadar rahat olsa da sağlığınız ve duruşunuzu nasıl etkiliyor? Kanıtlara bir göz atalım.
Öncelikle, araştırmalar, bağdaş kurarak oturmanın, biri diğerinden daha yüksekte olan kalçanın yanlış hizalanmasını artırabileceğini gösteriyor.
Ayrıca kanın alt uzuvlardaki damarlarda hareket etme hızını değiştirerek kan pıhtılaşma riskini artırabilir.
Araştırmaların çoğu, diz seviyesinde bacak bacak üstüne atmanın, ayak bileği seviyesinden daha zararlı olduğunu öne sürüyor. Çünkü bu şekilde oturmak, kanın damarlarda birikmesi nedeniyle tansiyonunuzun yükselmesine ve kalbinizin buna karşı çalışmak zorunda kalmasına neden olabilir. Ve bu da kan damarlarınızdaki hasar riskini artırabilir, bu nedenle kan basıncınız ölçüldüğünde ayaklarınızı yere düz basmalısınız.
Vücuda Etkisi Nedir?
Bağdaş kurarak ne kadar uzun süre ve sık oturursanız, pelvisinizdeki kas uzunluklarında ve kemik düzenlemelerinde uzun vadeli değişiklikler yaşamanız o kadar olasıdır. Ayrıca iskeletinizin birbirine bağlanma şekli nedeniyle, bacak bacak üstüne atmak aynı zamanda omurganın ve omuzların yanlış hizalanmasına da neden olabilir.
Omurga, ağırlık merkezinizi pelvisin üzerinde tutmak için bunu telafi ettiğinden, boyun kemiklerindeki değişiklikler nedeniyle baş konumunuz hizadan çıkabilir.
Vücudun bir tarafının diğerinden daha zayıf olması nedeniyle boynunuz da etkilenebilir. Aynı dengesizlik, kötü duruş ve bağdaş kurarak oturmanın neden olduğu zorlanmalar sonucunda pelvis ve bel kaslarında da görülebilir.
Bir taraftaki gluteal (kalça) kasların uzun süre gerilmesi nedeniyle pelvis yanlış hizalanabilir, dolayısıyla zayıflayabilir.
Uzun süre bacak bacak üstüne atarak oturmak, skolyoz (omurga eğrisi veya omurganın anormal hizalanması) ve diğer şekil bozuklukları olasılığını artırır. Kalça ve uyluğun dış tarafını etkileyen yaygın ve ağrılı bir durum olan daha büyük trokanterik ağrı sendromuna da neden olabilir.
Araştırma ayrıca, bacak bacak üstüne atarak oturmanın, fibular sinir olarak da bilinen peroneal siniri alt bacağınıza sıkıştırma ve yaralanma riskine sokabileceğini gösteriyor.
Bu tipik olarak ayağın küçük parmak tarafını ve ayrıca ayağın tamamının sarktığı kısmını kaldırmaya çalışırken bir zayıflık olarak kendini gösterir. Çoğu durumda kısa ömürlüdür ve birkaç dakika içinde normale döner.
Bacak bacak üstüne atmanın sperm üretimini etkileyebileceğine dair kanıtlar da var. Bunun nedeni, testislerin sıcaklığının standart vücut sıcaklığının 2 °C ile 6 °C (3,6 °F ve 10,8 °F) altında olması gerekmesidir.
Oturmak testislerin sıcaklığını 2 °C artırır ve bacak bacak üstüne atmak testislerin sıcaklığını 3,5 °C’ye kadar artırabilir. Araştırmalar, testis sıcaklığındaki artışın hem sperm sayısını hem de kalitesini azaltabileceğini gösteriyor.
Ayrıca, kadın ve erkek anatomisindeki farklılıklar nedeniyle, özellikle erkeklerin kalça hareket açıklığının azalması nedeniyle, kadınların bağdaş kurarak oturmasının muhtemelen çok daha kolay olduğunu belirtmekte fayda var.
Bacaklar ve eklemler
Ancak araştırmalar, bacak bacak üstüne atarak oturmanın bazı insanlar için faydalı olabileceğini gösteriyor. Örneğin, 2016’da yapılan küçük bir çalışma, bir bacağı diğerinden daha uzun olan kişilerde bağdaş kurarak oturmanın pelvisin iki tarafının yüksekliğini ayarlamaya yardımcı olarak hizalamayı iyileştirdiğini buldu.
Bacakları bağdaştırarak oturmak, bazı kasların, özellikle eğik kasların (ellerinizi kalçalarınızın üzerine koyduğunuz derinin altındaki kaslar), bacakları öne doğru oturmaya kıyasla aktivitesini azalttığı da görülmektedir. Bu, çekirdek kaslarınızı gevşetmeye ve aşırı zorlamayı önlemeye yardımcı olabilir.
Benzer şekilde, bağdaş kurarak oturmanın sakroiliak eklemlerin (omurga ve bacaklar arasında ağırlık transferinden sorumlu) stabilitesini geliştirdiğine dair kanıtlar vardır.
Ve tabii ki, ünlü yoga veya meditasyon pozu olan lotus pozisyonu da merak konusudur. Bu pozisyonda geçirilen uzun sürelerin bir sandalyede bağdaş kurarak oturmanın neden olduğu bazı sorunlara yol açıp açmadığına dair sınırlı veri vardır.
Gerçekten de birçok insan hatta diz sorunu olan kişiler için bile yoga çok büyük faydalar sağlıyor.
Sonuç olarak…
Mümkünse bacak bacak üstüne atmaktan kaçınmak muhtemelen daha iyidir.
Bununla birlikte, bacak bacak üstüne atmayla ilişkili risk faktörlerinin çoğu, hareketsiz yaşam tarzı ve obezite gibi altta yatan diğer sorunlar nedeniyle muhtemelen daha da kötüleşiyor.
Bunu akılda tutara ana tavsiye aynı pozisyonda çok uzun süre oturmamak ve düzenli olarak aktif kalmaktır.
Adam Taylor, Profesör ve Klinik Anatomi Öğrenim Merkezi Direktörü, Lancaster Üniversitesi
Çevirmen: Barış ARICAN
