Astronomlar, Samanyolu galaksisinde şimdiye kadar keşfedilen en büyük yıldız kütleli kara deliği buldular ve bu kara delik, Dünya’ya beklenmedik derecede yakın. Gaia BH3 adı verilen bu kara delik, Güneş’in kütlesinin tam 33 katı büyüklüğünde. Daha önce bilinen en büyük yıldız kütleli kara delik olan Cygnus X-1 ise 21 güneş kütlesine sahipti. Yeni keşfedilen kara delik, Aquila takımyıldızında, Dünya’dan yaklaşık 2000 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor ve bu mesafe, onu Dünya’ya en yakın ikinci kara delik yapıyor.
Keşfin Detayları ve Önemi
Astronomlar, bu keşfi Avrupa Uzay Ajansı’nın Gaia uzay aracı sayesinde gerçekleştirdi. Gaia, Samanyolu’ndaki yaklaşık 2 milyar yıldızın konumlarını ve hareketlerini haritalandırıyor. Astronomlar, Gaia’nın verilerini inceleyerek, bir yıldızın yörüngesindeki belirgin bir yalpalanmayı fark ettiler. Bu yalpalanmanın tek olası nedeni, görünmez bir kara delik tarafından çekilmesiydi.
Paris Gözlemevi’nden ve Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nden (CNRS) Gaia işbirliği üyesi Pasquale Panuzzo, “Hiç kimse, bu kadar yüksek kütleli bir kara deliğin, şimdiye kadar fark edilmeden bu kadar yakın bir yerde bulunmasını beklemiyordu. Bu, araştırma hayatınızda bir kez yapabileceğiniz türden bir keşif” dedi.
Kara Deliklerin Gizemli Dünyası
Kara delikler, dev yıldızların çökmesiyle doğar ve gaz, toz, yıldızlar ve diğer kara delikleri yutarak büyürler. Şu anda bilinen kara delikler iki kategoriye ayrılıyor: Yıldız kütleli kara delikler (Güneş’in kütlesinin birkaç katı ila birkaç düzine katı) ve süper kütleli kara delikler (Güneş’in kütlesinin birkaç milyon ila 50 milyar katı). Teorik olarak, 100 ila 100000 güneş kütlesi arasında değişen orta kütleli kara delikler ise evrende en zor tespit edilen kara deliklerdir.
Araştırmacılar, yakınındaki kara deliği tespit etmek için Gaia’nın gözlemlerini Şili’nin Atacama Çölü’ndeki Çok Büyük Teleskop’tan aldıkları verilerle doğruladılar ve kara deliğin varlığını kesinleştirdiler. Bu gözlemler, kara deliğin kütlesinin kesin ölçümünü de sağladı. 2000 ışık yılı mesafedeki Gaia BH3, Dünya’ya en yakın kara delik olan ve 1500 ışık yılı uzaklıkta bulunan Gaia BH1’den sonra ikinci sırada yer alıyor.
Gelecek Araştırmalar
Araştırmacılar, bu kara deliği daha fazla inceleyerek, nasıl oluştuğu ve çevresindeki maddeyi nasıl etkilediği konusunda daha fazla bilgi edinmek istiyorlar. İlk bulgular, kara deliğin yörüngesindeki yıldızın hidrojen ve helyumdan daha ağır elementler bakımından fakir olduğunu gösteriyor. Bu durum, küçük kara deliklerin, daha az nükleer yakıtını ağır elementlere dönüştürmüş yıldızlardan oluşabileceği teorisini destekliyor.