İyi haber: Bilim insanları, yıldızları seyretmek için dünyadaki en iyi yeri buldular!
Kötü haber: Kelimenin tam anlamıyla Güney Kutbu ‘nun yanında.
A Kubbesi olarak adlandırılan bu nokta deniz seviyesinin yaklaşık 4 km üzerinde orta Antarktika’ya yakın bir platoda bulunuyor.
Nature dergisinde 29 Temmuz’da yayınlanan yeni bir çalışmada araştırmacılar, A Kubbesi’ndeki koşulların, Dünya atmosferinden minimum müdahale ile kozmosu seyretmek için mükemmel olduğunu buldular.
Araştırmacılar, özellikle A Kubbesi ‘nin üzerindeki yıldızların dünyanın başka diğer yerlerinde olduğundan daha az parıldadığını buldular.
Nedeni ise atmosferik türbülans denilen bir fenomen. Temel olarak, rüzgar dağlar veya vadiler gibi engebeli arazilerde estiğinde, atmosferde, uzak yıldızlardan Dünya’ya ulaşan ışığın görünümünü değiştirebilen türbülanslı girdaplar yaratır.
İlginizi çekebilir: Yıldızlar Hakkında Her Şey! Tarihi, İsimleri, Evrimi ve Özellikleri
Avustralya’nın Sidney kentindeki New South Wales Üniversitesi’nden astrofizikçi yazar Michael Ashley, “Yıldız ışığı yeryüzüne düşene kadar karman çorman olur ve bu bulanık görüntüleri elde edersiniz.” dedi.
Ashley ve meslektaşları, yaptıkları yeni çalışmada, atmosferik türbülansın A Kubbesi’nde bir sorun olmadığını doğruladı.
İşte nedeni:
Plato her yönde yüzlerce kilometre düz olduğundan, yavaş yerel rüzgarlar, teleskop merceğinin bulunduğu düşük irtifalarda havada çok az türbülans yaratır.
Ekip, yerden 8 metre yükseklikte bir platforma küçük bir teleskop kurdu. Ve kış ortasında yıldızları gözlemlerken türbülansı tamamen es geçmeyi başardı.
Acımasız olsalarda, Antarktika kışları A Kubbesi ‘ndeki yıldız seyredenlere başka bir avantaj daha sunuyor. Araştırmacılara göre, kutup geceleri Antarktika kışı boyunca 24 saat veya daha fazla sürebilir ve Dünya’nın herhangi bir yerinden çok daha uzun yıldız seyretme ortamı oluşturabilir.
Sonuç olarak, araştırmacılar, A Kubbesi’nin gelecekteki yıldız gözlemleri için yeni bir yer tabanlı teleskop kurulabilecek mükemmel yer olacağını yazdı.
Tabii ki, Antarktika, yıldız seyretmek için tek A sınıfı yer değil. NASA’nın Hubble Uzay Teleskobu gibi uzay tabanlı teleskoplar türbülanslı atmosferin üzerinde süzülerek gökbilimcilere kozmosun gerçekten nefes kesici görüntülerini yakalamalarına olanak tanıyor.
Bununla birlikte, A Kubbesi ‘ndeki yer tabanlı bir gözlemevi, Hubble’a göre birkaç pratik avantaja sahip olacaktır.
Ashley, “Uydular çok daha pahalıdır -yer tabanlı teleskopların maliyetinin belki de 10 ila 100 katından bahsediyoruz.” dedi. “Yer tabanlı gözlemevi yapmanın bir başka avantajı da, yerdeki teleskopunuza her zaman en son teknolojiyi ekleyebilmenizdir.
Böylece, uzayda, yerdeki teknolojiden 10 yıl veya daha fazla geride kalan bir sonuç elde edersiniz. ”
Dolayısıyla, A Kubbesi muhtemelen bir sonraki randevunuz için en pratik yer olmasa da, gökbilimcilerin evrenle olan randevusunun yıllarca devam etmesine yardımcı olabilir. Yalnız bir ısıtıcı getirmeleri gerekebilir.
Cem Erdinç Yılmaz
