37.000 Yıllık Kılıç Dişli Yavru Kedi Bulundu: Bilim Dünyasında Bir İlk

37.000 Yıllık Kılıç Dişli Yavru Kedi Bulundu: Bilim Dünyasında Bir İlk

Bade Sungur
Okuma süresi 4 Dakika
Rusya'nın Yakutya bölgesinde bulunan, 37.000 yıllık kılıç dişli bir yavru kedi fosili, bilim dünyasına eşsiz bir pencere açıyor.

37.000 Yıllık Kusursuz Korunmuş Kılıç Dişli Yavru Kedi Keşfedildi. Bu keşif, türün fiziksel özellikleri ve yaşam koşulları hakkında çığır açıcı bilgiler sunuyor.

Tam 37.000 yıl boyunca Arktik permafrostunun (donmuş toprak) içinde saklı kalan üç haftalık kılıç dişli bir yavru kedinin kalıntıları, neredeyse kusursuz bir şekilde günümüze ulaştı. 2020 yılında Rusya’nın Yakutya bölgesinde ortaya çıkarılan bu olağanüstü fosil, bilim insanları tarafından incelendi ve detayları yakın zamanda yayımlandı.

37.000 Yıllık Kılıç Dişli Yavru Kedi Bulundu: Bilim Dünyasında Bir İlk
Binlerce yıl boyunca permafrostta korunan kılıç dişli kedi fosili. (Lopatin ve diğerleri, Scientific Reports, 2024)

Araştırmacılar, bu türden bir fosilin bulunmasının son derece nadir olduğunu belirtiyor:
“Geç Pleistosen (Buzul Çağı’nın son dönemi) memelilerine ait donmuş mumyalanmış kalıntılar çok nadirdir. Bu çalışma, modern faunada (hayvan çeşitliliği) karşılığı olmayan soyu tükenmiş bir memelinin görünümünün ilk kez detaylı bir şekilde incelendiği çalışmadır.”

Eşsiz Bir Fosil Keşfi

Normalde, bu kadar eskiye ait kalıntılar çoğunlukla dağınık hâlde bulunur; yırtıcılar, leş yiyiciler ve doğa şartları bu tür kalıntıları parçalamış olabilir. Ancak bu kılıç dişli kedinin (Homotherium latidens) ön bölümü, neredeyse tam olarak korunmuş. Arka kısmına ait kalça kemikleri, uyluk ve kaval kemiği de buzun içinde bulunarak araştırmacılara eşsiz bir bütünlük sunmuş.

Yavru kedinin vücudu, ince yapılı ama güçlü ön patileri, alışılmadık şekilde şekillenmiş burnu ve detaylı bir şekilde korunmuş kürküyle dikkat çekiyor. Hatta patilerindeki parmak yastıkları bile tamamen sağlam.

Modern Aslan Yavrularından Farklılıklar

37.000 Yıllık Kılıç Dişli Yavru Kedi Bulundu: Bilim Dünyasında Bir İlk
Donmuş mumyanın (A) görüntüsü ve yanında CT taraması ile oluşturulan iskelet yapısı. (Lopatin ve diğerleri, Scientific Reports, 2024)

Araştırma, kılıç dişli kedinin günümüz aslan yavrularından belirgin şekilde farklı olduğunu gösteriyor. Üç haftalık bir aslan yavrusu ile karşılaştırıldığında, fosilin burnu daha büyük, kulakları daha küçük ve boyun bölgesi oldukça kaslı bir yapıya sahip. Ayrıca, ön bacakları da daha uzun görünüyor.

Kürkü koyu kahverengi, kısa ve kalın; sırt ve boyun bölgesinde daha uzun, bacaklarında ise daha kısa. Ağzının köşelerinde tüylü çıkıntılar (sakallı tuhaflıklar gibi) dikkat çekiyor. Hatta kedilere özgü bıyıklar bile tamamen korunmuş: Üst dudağında iki sıra bıyık mevcut.

37.000 Yıllık Kılıç Dişli Yavru Kedi Bulundu: Bilim Dünyasında Bir İlk
A, B ve C’de mumyalanmış yavru kedinin patisi, D’de ise karşılaştırma için bir aslanın patisi gösteriliyor. (Lopatin ve diğerleri, Scientific Reports, 2024)

Türün Yaşam Koşulları Hakkında Yeni Bilgiler

Bu fosil, kılıç dişli kedilerin Kuzey Asya’da Geç Pleistosen döneminde yaşadığını kanıtlayan ilk örnek. Araştırmacılar, bu türün daha önce İspanya’dan bilinen kalıntıları nedeniyle daha güneyde yaşadığına inanıyordu. Ancak bu yavru kedinin Yakutya’da bulunması, türün yaşam alanlarının çok daha geniş olduğunu gösteriyor.

Fosil, türün soğuk iklimlere iyi adapte olduğunu da ortaya koyuyor. Patilerinin geniş yapısı ve karpal (bilek) yastıklarının olmaması, kar üzerinde yürümeye uygun bir fiziksel adaptasyonu işaret ediyor.

Türün Avlanma Özellikleri

37.000 Yıllık Kılıç Dişli Yavru Kedi Bulundu: Bilim Dünyasında Bir İlk
Mumyalanmış kedinin başı (A), bir aslan yavrusunun başı (B) ile karşılaştırıldığında belirgin farklılıklar gösteriyor. Ancak bu farklılıklara rağmen, bıyıklar gibi birçok ortak kedi özelliğini paylaşıyorlar. (Lopatin ve diğerleri, Scientific Reports, 2024)

Homotherium latidens, avlanmak için büyük boyutlu hayvanları tercih ediyordu. Bu avlar arasında yaban öküzü (aurochs) ve geyik gibi iri memeliler bulunuyordu. Fosilin çene yapısı, bu türün geniş, koni şeklindeki ön kesici dişleri ile dikkat çekiyor.

Araştırmacılar, şu ana kadar fosilin en dikkat çekici fiziksel özelliklerini analiz etti. Daha detaylı anatomik incelemeler için yeni çalışmalar devam ediyor.

Bu önemli keşif, Scientific Reports dergisinde yayımlandı ve kılıç dişli kediler ile dönemin ekosistemi hakkında daha fazla bilgi edinmemize olanak sağlıyor.

Bu makaleyi paylaş
Yazan Bade Sungur
Bade Sungur, Türkiye'de aldığı eğitimle arkeoloji alanında derinlemesine uzmanlaşmış bir arkeologdur. Arkeolojik kazılarda edindiği deneyim ve bilgi birikimiyle, geçmiş medeniyetlerin izlerini gün yüzüne çıkarmakta başarılıdır. Aynı zamanda, arkeolojik içeriklerin dijital platformlardaki görünürlüğünü artırma konusunda uzmanlaşarak, arkeoloji bilgisini geniş kitlelerle paylaşmaktadır.
Yorum Yap

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir