Çin’de 71 yaşındaki bir adam, genetiği değiştirilmiş bir domuzdan karaciğer nakli yapılan ilk yaşayan kişi olarak tıp dünyasında bir ilke imza attı. Nakilden iki hafta sonra, hasta “çok iyi” durumda ve bu başarı, doktorlar için önemli dersler sunuyor.
İlk Nakil ve Başarı Hikayesi
Bu tarihi nakil, Çin’deki Anhui Tıp Üniversitesi Birinci Bağlı Hastanesi’nde Sun Beicheng liderliğindeki cerrahlar tarafından gerçekleştirildi. Cerrahlar, prosedür hakkında çok fazla ayrıntı açıklamamış olsa da, araştırmacılar elde edilen sonuçlardan dolayı oldukça umutlu. Indiana Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden transplant cerrahı Burcin Ekser, “Bu çok heyecan verici bir haber” şeklinde yorum yaptı.
Geçmişteki Denemeler ve Xenotransplantasyonun Geleceği
Karaciğer, domuz organlarının insanlara nakledilmesinde kullanılan son organ oldu. 2022’nin başlarından bu yana cerrahlar, domuz kalpleri, böbrekleri ve timüs bezlerini dört kişiye nakletti. Bu hastalardan üçü, transplant sonrası birkaç ay içinde hayatını kaybetti; ancak araştırmacılar, bu ölümlerin, adayların zaten kötü olan sağlık durumlarından kaynaklandığını belirtiyor. Bir kişiye yapılan nakil ise hala hayatta.
Xenotransplantasyon, organ beklerken hayatını kaybeden binlerce insana organ temin edebilme umudunu taşıyor. Bu yıl, ABD’de klinik olarak ölü bir kişiye vücut dışında bir domuz karaciğeri bağlandı ve Çin’de genetiği değiştirilmiş bir domuz karaciğeri klinik olarak ölü bir kişiye başarıyla nakledildi.
Son Naklin Detayları
En son yapılan domuz organı naklinde, alıcının karaciğerinin sağ lobunda yayılmamış büyük bir tümör bulunmaktaydı. Kötü karaciğer fonksiyonları nedeniyle insan karaciğeri nakli için uygun olmayan bu hasta, xenotransplantasyon için bir aday oldu. Ameliyat ekibi, hastanın ve ailesinin onayı ile hastane etik ve transplantasyon komitelerinden izin aldı.
17 Mayıs’ta sekiz saat süren bir operasyonla cerrahlar, hastanın sağ lobunu çıkardı ve yerine 32 kilogram ağırlığında, 11 aylık bir minyatür domuzdan alınan 514 gramlık karaciğeri yerleştirdi. Domuz, organlarının reddedilmesini önlemek için on genetik modifikasyona sahipti. Üç gen, insan bağışıklık sistemi tarafından saldırıya uğrayan pig hücre yüzeyindeki şekerlerin üretimini durdurmak için devre dışı bırakıldı ve yedi gen insan proteinlerini ifade edecek şekilde değiştirildi.
Pozitif Sonuçlar ve Gelecek Umutları
Nakledilen domuz karaciğerine kan akışı yeniden sağlandığında, karaciğer hemen safra salgılamaya başladı. İlk gün 10 mililitre olan safra üretimi, 13. günde 200-300 mililitreye ulaştı. Yapılan biyopsilerde organ reddi belirtisi görülmedi. Massachusetts General Hospital’dan Jay Fishman, “Genel olarak, organ reddi yaşıyorsa bu tür olumlu belirtiler görmezsiniz” dedi.
Sun, domuz karaciğerinin albumin ve pıhtılaşma faktörlerini üretmeye devam ettiğini belirtti. Bu proteinlerin işlevlerinden elde edilecek bilgiler, gelecekteki nakiller için domuzların genetik olarak insan versiyonlarını üretmeleri yönünde manipüle edilmesine yardımcı olabilir.
10.günde karaciğer büyümesi belirtileri görülmemesine rağmen, ekip umutlu. Sun, hastanın sol karaciğer lobunun büyüyerek tam karaciğer fonksiyonu sağlayacak kadar büyüyeceğini ve domuz karaciğerinin bu süreçte bir köprü görevi göreceğini umuyor.
Kaynak ve ileri okuma: doi: https://doi.org/10.1038/d41586-024-01613-4