Çin’in Zhurong gezgini, Mars‘ta bir zamanlar büyük bir okyanusun var olduğu teorisini destekleyen yeni kanıtlar ortaya çıkardı. Bu kanıtlar arasında, suyun bir zamanlar çarptığı eski kıyı şeritlerinin izleri de bulunuyor.
Bilim insanları yıllardır Mars’ın yüzeyinin yaklaşık üçte birini kaplayan bir okyanusun varlığı konusunda tartışıyor. Ancak bu son bulgular, bazı bilim insanları tarafından şüpheyle karşılandı. 2021 yılında, Çin’in Zhurong gezgini, Mars’ın kuzey yarımküresindeki Utopia bölgesine indi. Bu bölge, daha önce de antik su izleri tespit edilen bir alandı.
Gezgin, Mars’ın kırmızı yüzeyini incelemeye devam ediyor ve yeni bulgular, Scientific Reports dergisinde yayımlandı. Çalışmanın baş yazarı olan Hong Kong Politeknik Üniversitesi’nden Bo Wu, Zhurong’un iniş alanında eski bir okyanusa işaret eden çeşitli özellikler gözlemlediklerini belirtti. Bu özellikler arasında çukur koniler, çokgen oluklar ve oyulmuş akışlar yer alıyor.
Önceki araştırmalar, çukur konilerin çamur volkanlarından kaynaklanmış olabileceğini ve genellikle su veya buzun bulunduğu bölgelerde oluştuğunu öne sürmüştü. Rover’dan elde edilen veriler, uydu verileri ve Dünya’da yapılan analizler, bölgenin yakınında bir kıyı şeridi olduğunu da öne sürüyor.
Araştırma ekibi, okyanusun yaklaşık 3,7 milyar yıl önce meydana gelen bir sel sonucu oluştuğunu tahmin ediyor. Daha sonra okyanus donarak bir kıyı şeridi oluşturmuş ve yaklaşık 3,4 milyar yıl önce kaybolmuş olabilir. Bo Wu, bulgularının Mars’ta kesin olarak bir okyanus olduğunu kanıtlamadığını vurguladı. Bu kesinlik, Mars’tan Dünya’ya kaya örnekleri getirilmesiyle mümkün olabilir.
Mars kıyıları sürekli değişiyor. Pennsylvania Eyalet Üniversitesi’nden Benjamin Cardenas, yeni çalışmaya şüpheyle yaklaştığını belirtti. Cardenas, araştırmacıların Mars’taki güçlü rüzgarların milyarlarca yıl boyunca tortuları savurup kayaları aşındırma etkisini yeterince dikkate almadığını düşündü. Mars’ın aktif bir gezegen olduğunu vurgulayan Cardenas, geçmiş modelleme çalışmalarının bile yavaş Mars erozyon oranlarının böyle uzun bir sürede kıyı şeridi izlerini yok edebileceğini öne sürdüğünü hatırlattı.
Bo Wu, rüzgarın bazı kayaları aşındırmış olabileceğini kabul ederken, meteorların Mars’a çarpmasının da zaman zaman yer altındaki kaya ve tortuları yüzeye çıkarabileceğini belirtti. Genel teori tartışmalı kalsa da Cardenas, Mars’ta bir okyanus olduğu düşüncesine yatkın olduğunu söyledi. Bu gerçeğin ortaya çıkması, Güneş Sistemi’nde Dünya’nın yaşam barındırma kapasitesi olan tek gezegen olup olmadığını çözmeye yardımcı olabilir.
Cardenas, çoğu bilim insanının Dünya’daki yaşamın ya okyanus altında deniz tabanına çıkan sıcak gazlar ve minerallerle ya da su ve hava arayüzüne yakın küçük gelgit havuzlarında ortaya çıktığını düşündüğünü ifade etti. Bu yüzden, bir okyanus kanıtı, Mars’ı daha yaşanabilir kılacak.