Buz Adam Ötzi, yaklaşık 5300 yıl önce yaşamış ve Tyrol Alpleri’nde bir buzulda donmuş halde bulunan tarih öncesi bir mumyadır. Son yıllarda, Ötzi’nin DNA’sı üzerine yapılan araştırmalar, onun ataları hakkında yeni ve çarpıcı bilgiler ortaya koydu. Bu bulgular, Ötzi’nin genetik geçmişine dair önceki teorileri yeniden değerlendirmemizi gerektiriyor.
Yeni Genetik Analizler
2012 yılında yapılan genetik analizler, Ötzi’nin atalarının Hazar steplerinden geldiğini öne sürmüştü. Ancak bu teori, merkezi Avrupa’daki genetik kayıtlarda Hazar steplerinden gelen insanlara dair izlerin 4900 yıl öncesine kadar bulunmaması nedeniyle sorgulanıyordu. Leipzig’deki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden arkeogenetikçi Johannes Krause ve ekibi, Ötzi’nin genetik profilini yeniden inceledi. Ağustos 2023’te Cell Genomics dergisinde yayımlanan yeni çalışma, eski genetik analizlerin modern insan DNA’sı ile büyük ölçüde kontamine olduğunu ve bu nedenle yanlış sonuçlar verdiğini ortaya koydu.
Çarpıcı Bulgular
Yeni genetik analizler, Ötzi’nin Hazar steplerinden gelen bir soy geçmişine sahip olmadığını gösterdi. Bunun yerine, genetik mirasının yaklaşık %90’ının Neolitik çiftçilerden geldiği belirlendi. Bu oran, diğer Bakır Çağı kalıntıları ile karşılaştırıldığında oldukça yüksek bir değer olarak öne çıkıyor. Bu durum, Ötzi’nin yaşadığı dönemdeki nüfus yapısı hakkında yeni soruları gündeme getiriyor.
Fiziksel Özellikler ve Yaşam Tarzı
Ötzi’nin yeni genetik verileri, onun fiziksel özellikleri hakkında da önemli bilgiler sunuyor. Daha önceki sanat eserlerinde açık tenli ve saçlı olarak tasvir edilen Ötzi’nin aslında erkek tipi kellik sorunu yaşadığı ve çok daha koyu bir ten rengine sahip olduğu anlaşıldı. Bu bulgular, Avrupa’da açık ten renginin yaygınlaşmasının sanıldığından daha geç bir dönemde gerçekleştiğini gösteriyor. Krause, “40000 yıl önce Avrupa’da yaşayan insanlar, Afrikalılar kadar koyu tenliydi. İnsanların açık tenli hale gelmesinin aslında çok geç bir dönemde gerçekleştiği görülüyor” dedi.
Ötzi’nin genetik yapısına dair bu yeni bulgular, tarih öncesi Avrupa’daki insan topluluklarının genetik çeşitliliği ve evrimi hakkında önemli ipuçları sunuyor.
Ötzi’nin atalarının kimliği ve fiziksel özellikleri üzerine yapılan bu derinlemesine analizler, sadece bilim dünyasında değil, genel kamuoyunda da büyük ilgi uyandırıyor. Ötzi’nin genetik mirası, Neolitik çiftçilerin Avrupa’daki etkisini anlamamıza ve insan evriminin karmaşık süreçlerini daha iyi kavramamıza yardımcı oluyor.
Bu tür detaylı genetik analizler, tarih öncesi insanların yaşam tarzlarını, beslenme alışkanlıklarını ve çevresel adaptasyonlarını daha iyi anlamamıza olanak tanıyor. Gelecekte yapılacak çalışmalar, Ötzi gibi diğer antik kalıntılar üzerinde de benzer genetik analizler yaparak, insanlık tarihinin gizemli sayfalarını aydınlatmaya devam edecek.