Nisan 2020’de, California Üniversitesi’nden bilim insanları Cosmo adlı bir buzağının doğumuna şahit oldu. Buzağı embriyoyken genomu düzenlendi. Böylece daha çok erkek yavru üretebilecekti.
Ekip, CRISPR gen düzenleme aracını kullandı, SRY adı verilen bir gen ekledi. Bu gen, erkek gelişimini başlatır ve hayvanın kendi yavrularının erkek olma olasılığını artırır.
İdeal olarak, SRY geni X kromozomuna yerleştirilebilirdi. Bu şekilde Cosmo yüzde 100 erkek yavru üretecekti. Ancak bu işe yaramadı, bu yüzden bunun yerine kromozom 17’yi seçtiler.
Bu, normalde kadın olacak olanları yaklaşık %75 erkeğe dönüştürerek sonuçlanır. Ek bir avantaj olarak, kromozom 17 güvenli bir liman bölgesidir, bu nedenle ekleme,komşu genleri bozmaz.
Çalışmanın yazarı Alison Van Eenennaam, “Cosmo’nun yavrularının, bu SRY genini kalıtsal olarak Y kromozomunda miras alacaklarını, erkeklere benzeyeceğini ve görüneceğini öngörüyoruz.” diyor.
İlginizi çekebilir: İnsandaki Y Kromozomu Gün Geçtikçe Yozlaşıyor
Öyleyse araştırmacılar neden erkek sığırlara öncelik vermek istiyorlar?
Görünüşe göre sığır eti endüstrisinde bir sayı oyunu olduğu için, erkekler yemi ağırlığa dönüştürme konusunda %15 daha verimli. Bu, daha düşük bir maliyetle hayvan başına daha fazla et demektir. Aynı miktarda sığır eti üretmek için daha az sığır gerektiğinden, bazı çevresel faydaları da olabilir.
Elbette, her şeyin ne kadar iyi çalıştığı oldukça uzun süre bilinmeyecek. Cosmo henüz bir yıl daha cinsel olgunluğa ulaşmayacak ve bundan sonra oranı onaylamak birkaç hamilelik gerektirecek.
Ve FDA’nın CRISPR tarafından düzenlenen gıdalar hakkında katı düzenlemeleri olduğundan, Cosmo ve çocukları gıda tedarikine girmeyecek.
CRISPR geçmişte çeşitli amaçlar için her türlü hayvan genomlarını düzenlemek için kullanılmıştır.
Bilim insanları domuzları domuz gribine karşı koymak ya da daha düşük vücut yağına sahip olmak için, kertenkelelerin albino olması için, hastalık yaymayan sivrisinekler veya hastalıkları tedavi etmenin yeni yollarını bulmak için fareleri tasarladılar.
Ülkü Güngör
