Popüler:
Haftada Bir Gün Karbonhidratı Kesmek, Aralıklı Oruç Kadar Faydalı Olabilir
Sıcacık bir tabak makarna, taze pişmiş bir ekmek ya da çıtır çıtır patates cipsi… Karbonhidratlar, pek çoğumuz için vazgeçilmez lezzetler. Ancak Surrey Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir bilimsel araştırma, haftada sadece bir gün karbonhidrat tüketimini durdurmanın, aralıklı oruç diyetinin sağladığı sağlık faydalarına benzer etkiler yaratabileceğini gösteriyor. Bu keşif, metabolik sağlığını iyileştirmek isteyenler için hem pratik hem de umut verici bir alternatif sunuyor.
Aralıklı Oruç ve Karbonhidratın Rolü
Aralıklı oruç, son yıllarda popülerliği artan bir beslenme yöntemi. Bu yaklaşım, normal beslenme dönemleriyle kalori alımının ciddi şekilde kısıtlandığı dönemlerin dönüşümlü olarak uygulanmasını içeriyor. Örneğin, popüler 5:2 diyetinde, haftanın iki günü 800 kalorinin altında beslenmek gerekiyor. Bu yöntem, kilo verme, insülin duyarlılığını artırma ve kardiyovasküler sağlık gibi birçok fayda ile ilişkilendiriliyor. Ancak, böylesine düşük kalorili bir diyeti sürdürmek, pek çok kişi için zorlayıcı olabiliyor.
Surrey Üniversitesi’nden beslenme uzmanı Doç. Dr. Adam Collins liderliğinde yürütülen yeni çalışma, bu zorluğu aşmanın bir yolunu öneriyor: Karbonhidratları bir günlüğüne kesmek. Dr. Collins, BBC Science Focus’a verdiği demeçte, “Bizim ilgilendiğimiz şey kilo kaybından çok, bu diyet müdahalesinin metabolik etkileri. İnsanların kilosundan bağımsız olarak karşılaştığı temel sorun, metabolik bozukluklar. Bu durum, insülin direnci, tip 2 diyabet ve kardiyovasküler hastalıklara yol açıyor. Bunlar, insanların sağlığını tehdit eden ve erken ölüm riskini artıran faktörler,” diyor.
Araştırma Nasıl Yapıldı?
Araştırma, 20 ila 65 yaş arasında, fazla kilolu veya obez olarak sınıflandırılan 12 yetişkin üzerinde gerçekleştirildi. Katılımcılar, üç farklı diyet türünü, her biri 36 saat (bir tam gün ve iki gece uykusu) sürecek şekilde uyguladı. Diyetler arasında beş günlük aralar verildi. Uygulanan diyetler şunlardı:
- Normal diyet: Katılımcıların alışılageldik beslenme düzeni.
- Düşük karbonhidrat diyeti: Normal diyetle aynı kalori miktarı, ancak karbonhidrat içeriği düşük.
- Düşük karbonhidrat ve düşük kalorili diyet: Hem karbonhidrat hem de kalori içeriği azaltılmış.
Her diyet gününün sabahında, araştırmacılar katılımcıların metabolik tepkilerini ölçmek için çeşitli testler yaptı. Sonuçlar çarpıcıydı: Kalori miktarı ne olursa olsun, düşük karbonhidrat diyeti uygulayan katılımcıların vücutları, enerji için yağ yakımını teşvik etti. Bu etki, aralıklı oruç diyetinde görülen yağ yakımıyla benzerlik gösteriyordu.
Vücudumuz Neden Yağ Yakıyor?
Dr. Collins, vücudun enerji kullanımı hakkında şu açıklamayı yapıyor: “Vücudumuz, karbonhidrat mevcut olduğunda (örneğin bir öğünden sonra) enerji için karbonhidratları kullanır. Öğünler arasında ve gece boyunca ise yağ yakmaya geçer.” Ancak modern beslenme alışkanlıklarında, sık ve fazla yemek yemek, vücudun yağ yakma moduna geçişini zorlaştırıyor. Bu durum, “metabolik düzensizlik” olarak adlandırılıyor ve bel çevresinde, iç organlarda ve damarlarda yağ birikimine yol açıyor.
Araştırmaya göre, karbonhidrat alımını bir günlüğüne kesmek, vücudun “metabolik düzeni yeniden sağlamasına” yardımcı oluyor. Dr. Collins, bu süreci “masayı temizlemek” olarak nitelendiriyor. Vücut, biriken yağları yakmaya başlıyor ve metabolik sağlıkta iyileşme gözleniyor.
Tamamen Karbonhidratsız Bir Hayat Mı?
Bazı insanlar düşük karbonhidrat diyetlerini sürekli olarak uygulasa da, Dr. Collins bu yaklaşımın uzun vadede glikoz işleme yeteneğini olumsuz etkileyebileceği konusunda uyarıyor. Ayrıca, makarna gibi karbonhidrat zengini yiyeceklerin lezzeti, onları tamamen bırakmayı zor bir seçenek haline getiriyor. Ancak iyi haber şu: Haftada bir veya iki gün karbonhidratı kesmek, hem metabolik sağlığı iyileştiriyor hem de karbonhidrat severler için sürdürülebilir bir denge sunuyor.
Dr. Collins, beslenme konusunda dengeli bir yaklaşımı savunuyor: “Hiçbir yiyecek günah değildir. Karbonhidratlar kötü değil, yağlar kötü değil. Her şey ölçülü tüketimle ilgili.”
Kimler İçin Uygun?
Bu diyet yaklaşımı, özellikle metabolik sağlık sorunları yaşayanlar için umut vadediyor. İnsülin direnci, tip 2 diyabet riski veya kardiyovasküler hastalıklar gibi sorunlarla mücadele edenler, haftada birkaç gün karbonhidratı azaltarak faydalar görebilir. Üstelik, aralıklı oruçtaki gibi ciddi kalori kısıtlamalarına gerek kalmaması, bu yöntemi daha uygulanabilir kılıyor.
Daha Sağlıklı Bir Yaşam İçin Küçük Bir Adım
Surrey Üniversitesi’nin bu çalışması, sağlıklı bir yaşam için büyük fedakarlıklar yapmanın her zaman gerekli olmadığını gösteriyor. Haftada bir gün makarna, ekmek veya cips gibi karbonhidratları bırakmak, hem metabolik sağlığı destekliyor hem de sevdiğimiz yiyeceklerden tamamen vazgeçmeyi gerektirmiyor. Bilim, bize bir kez daha esnek ve dengeli bir yaklaşımın gücünü hatırlatıyor.
Eğer siz de metabolik sağlığınızı iyileştirmek için küçük ama etkili bir adım atmak istiyorsanız, bir sonraki makarna gecenizi bir gün ertelemeyi düşünebilirsiniz. Kim bilir, belki de bu küçük değişiklik, büyük bir fark yaratır.
Not: Bu haber, genel bilgilendirme amaçlıdır. Herhangi bir diyet değişikliği yapmadan önce bir sağlık uzmanına danışmanız önerilir.
