Suçiçeği, tüm vücutta görülen kırmızı yumrular şeklinde ve çok fazla kaşıntıya sebep olan bulaşıcı bir hastalıktır. 15’inden küçük çocuklarda daha büyük bir olasılıkla görülen bu hastalığa 15 ve üstü çocuklar ve yetişkinler de yakalanabilirler. Suçiçeği oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Etkilenen bölgelere temas ederek veya enfekte olmamış, aşılanmamış bir kişiye doğru hapşıran veya öksüren enfekte bir kişi tarafından bulaştırılabilir. Suçiçeği aşısı 1995 yılında Amerika Birleşik Devletleri’ nde tanıtılmadan önce, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne (CDC) göre geçmiş kayıtlarda her yıl yaklaşık 4 milyon kişi bu hastalığı kaptı. Ancak CDC; aşının mevcudiyetinin, vakalarda çarpıcı bir düşüşe yol açtığını ve 2000-2010 yılları arasında suçiçeği vakalarının yaklaşık yüzde 80 oranında azaldığını belirtti.
Belirtiler ve Nedenleri
Suçiçeği veya diğer adıyla varisella, herpes virüsüyle ilgili olan varisella-zoster virüsünden kaynaklanır. Enfeksiyonun üç aşaması vardır.
Birinci aşama; küçük, kaşıntılı yumruların ortaya çıkması ile başlar.
İkinci aşamada; bu yumrular, sıvıyla dolu kabarcıklara dönüşür.
Ve son aşama ise; yumruların kabuk bağlamasıdır.
Mayo Clinic’ e göre, yeni yumrular birkaç günde ortaya çıkabileceği için, yukarıda sayılan üç aşamanın hepsinin de aynı anda gerçekleşmesi mümkündür. Döküntüye ek olarak, su çiçeği ateşe, baş ağrısına, kuru öksürüğe veya iştah kaybına da neden olabilir. Hastalık genellikle yaklaşık 5 ila 10 gün sürer. CDC’ ye göre; su çiçeği olan insanlar, hastalık belirtilerinin ortaya çıkmasından bir veya iki gün önce başlamasından tüm kabarcıklar kabuk bağlayana kadar bulaşıcı etken olurlar.
Komplikasyonlar
Çocuklar genellikle önemli bir sorun yaşamadan su çiçeğini atlatırlar. Bununla birlikte bu hastalık; hamile kadınlar, anneleri aşılanmamış ya da daha önce virüsü geçirmemiş yeni doğanlarda, gençler, yetişkinler, bağışıklık sistemi zayıflamış insanlar ve belirli su çiçeği ilaçları alan insanlar için daha ciddi semptomlara neden olabilir. Dermatolog ve Amerikan Dermatoloji Akademisi üyesi Dr. Jason S. Applebaum su çiçeği hakkında “hastanelik olmaya ve nadiren de olsa bazı durumlarda ölüme neden olabilir” dedi. “Neyse ki, 1995 yılında aşı uygulamasının başlamasından bu yana hastaneye yatışlar neredeyse yüzde 90 oranında azaldı ve [sadece] az sayıda ölümcül su çiçeği vakası oldu.”
- CDC’ye göre, su çiçeği komplikasyonları aşağıdakileri içerir:
- Su kaybı
- Akciğer iltihaplanmaları(zatürre)
- Kan enfeksiyonları(kan zehirlenmesi)
- Cilt ve yumuşak dokularda görülen bakteriyel enfeksiyonlar
- Kanama problemleri
- Beyin enfeksiyonları ya da beyin iltihaplanmaları
Tanılama ve Muayene
Suçiçeği tipik olarak sadece görünür semptomlarla teşhis edilebilir. Muayene eden doktor, 38.3 ila 38.9 santigrat derece arasında bir ateş ve bir baş ağrısı olup olmadığını da kontrol edecektir. Bununla birlikte, teşhisi doğrulamak için bir kan testi veya bir blister numunesinin analizi de yapılabilir. Doktorlar ayrıca; hamile anneler, yeni doğanlar, organ nakli geçirecek insanlar ve HIV ya da AIDS’ li insanlar da dahil olmak üzere su çiçeği kapma riski yüksek olan kişilerde su çiçeği bağışıklığının olup olmadığını kontrol etmek için testler yapabilirler.
Su Çiçeği Tedavileri ve İlaçları
Mayo Clinic’ e göre, sağlıklı çocuklar genellikle su çiçeği için özel bir tıbbi tedaviye ihtiyaç duymazlar. Ancak doktorlar kaşıntıyı durdurmak için alerji ve kaşıntıyı önleyen ilaçlar (antihistaminikler) yazabilirler. Bununla birlikte, hasta yüksek risk grubuna giriyor ise, doktor, su çiçeği semptomlarının ortaya çıkmasından 24 saat sonra durumun ciddiyetine göre bağışıklık kuvvetlendirici ilaçlar verilebilir. Ulusal Sağlık Enstitüsüne göre, aspirin asla su çiçeği geçiren bir kimseye verilmemelidir, çünkü bu su çiçeği ilaçları Reye sendromuadı verilen; organlarda hasara neden olan ve organ ölümüne yol açan potansiyel bir ölümcül durumla ilişkilendirilmiştir. Ancak Asetaminofen (Tylenol) veya ibuprofen (Advil veya Motrin) alınması su çiçeği ile bağlantılı ateşi hafifletmeye yardımcı olabilir.
İşte hastalık anında yardımcı olabilecek birkaç çözüm yolu:
- Soğuk su ile banyo yapın. (Mümkünse birkaç defadan fazla)
- Bolca dinlenin.
- Ağız içinde veya ağız çevresinde oluşabilecek su çiçeği yaralarını tahriş etmeyen yiyecekler tüketmeye çalışın.
- Kaşınarak su çiçeği izi oluşmasını önleyecek eldivenler giyin.
Su çiçeğinden Korunma Yolları
Su çiçeğini “tedavi” etmenin belki de en iyi yolu, asla bu hastalığı kapmamaktır. CDC, korunmak için iki doz su çiçeği aşısı önermektedir. Çocuklar ilk dozu 12 ila 15 aylıkken ve ikinci dozu da 4 ila 6 yas arasında iken almalıdırlar. CDC’ye göre; iki doz aşı, su çiçeği hastalığının önüne geçilmesinde yaklaşık yüzde 90 oranında etkilidir. Aşılama sonrasında bile su çiçeği kapan insanların çok küçük bir yüzdesinde, hastalık genellikle daha az kabarcıklarla daha ılıman geçer ve ateş yoktur veya çok düşüktür. CDC, aşılanmayan ve hiç su çiçeği geçirmemiş olan gençler ve yetişkinlerin iki doz aşı alması gerektiğini söylümektedir.
Yine CDC’ye göre, aşı almaması gereken kişiler arasında:
- Aşı almak için doğumdan sonrasına kadar beklemesi gereken hamile kadınlar
- Mevcut durumda ciddi bir hastalığı olan insanlar
- Aşıya alerjisi olan insanlar
- Jelatin veya neomisine (aşı bileşenleri) alerjisi olan kişiler
- Son beş ay içerisinde kan nakli yapmış kişiler
HIV veya kanser gibi hastalıkları olan ve bundan dolayı da bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler, su çiçeği aşısı yaptırıp yaptırmamaları konusunda mutlaka doktorlarına danışmalıdırlar.
Su çiçeği Partileri
Aşı almak yerine, bazı ebeveynler hasta bir çocukla etkileşime girmelerini sağlayarak çocuklarını virüse maruz bırakmayı tercih ederler. Bunlara genellikle “su çiçeği partileri” denir. Ancak su çiçeği, özellikle bebeklerde ciddi komplikasyonlara neden olabileceğinden; CDC, ebeveynlerin çocuklarını bu tür partilerde su çiçeği kapma riskine maruz bırakmalarını önermemektedir. Texas A&M Tıp Fakültesi dekanı ve bulaşıcı hastalık uzmanı olan Dr. Cristie Columbus, doğal su çiçeği hastalığından kaynaklanan komplikasyonların nadiren de olsa ortaya çıkmasına rağmen aşılamanın, çocuğu doğal olarak hastalığa maruz bırakmaktan çok daha güvenli bir seçenek olduğu konusunda CDC ile hemfikir. [dünyanın ilk sıtma Aşısı]
Editör / Yazar: Zeynep Erva Şahin
Kaynak: https://www.livescience.com/64122-chickenpox.html