Kendi kendini sürebilen arabaların işlek yollarımızda bir aşağı bir yukarı gidip geldiği varsayımsal bir gelecekte, trafik ışıklarına dördüncü bir renk takılabilir ve bu araçların yararına olabilir.
North Carolina Eyalet Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, otonom araçların (AV’ler) yaklaşmakta olan trafik akışını akıllıca yönettiğini gösteren sürücülere, sinyal verecek ek bir beyaz trafik ışığı öneriyorlar. Buradaki düşünce, hem trafik sıkışıklığı seviyelerinin hem de genel yakıt tüketiminin azaltılması.
Kendi kendini süren arabaların ve kamyonların beyaz trafik ışığına ‘bakmasına’ gerek kalmayacak çünkü onlarla kablosuz olarak iletişim kurulacak. Bununla birlikte, insan sürücülere ve yolculara, kavşaktan geçen sürücüsüz araçların liderliğini takip etmeleri gerektiğine dair bir işaret niteliğinde olacak.
İnşaat mühendisi Ali Hajbabaie, “Kırmızı ışıklar yine dur anlamına gelecek. Yeşil ışıklar yine git anlamına gelecek. Beyaz ışıklar da insan sürücülere sadece önlerindeki arabayı takip etmelerini söyleyecek” diyor.
“Beyaz faz” dediğimiz trafik kavşakları için önerdiğimiz bu konsept, otonom araçların bilgi işlem gücünden yararlanıyor.”
Sistem şöyle işleyecek:
Otonom araçlar belirli bir mesafe içinde birbirleriyle ve kavşaklardaki trafik ışıklarıyla iletişim halinde olacak. Bu, trafik akışını daha verimli ve akıllı bir şekilde koordine edilmesini sağlayacak. Örneğin, üzerinde daha fazla araç bulunan birleşen yollara öncelik verecek ve optimum hızlar konusunda tavsiyelerde bulunacak.
Karışımdaki herhangi bir insan sürücüye, beyaz ışık aracılığıyla önlerindeki aracın liderliğini takip etmeleri bildirilecek: Durursa dur, devam ederse devam et. Bir kavşaktaki otonom araç sayısı belirli bir eşiğin altına düştüğünde, trafik ışıkları normal kırmızı, kehribar ve yeşil seçeneğine geri dönecek.
Simüle edilmiş modellerde, AV’lerin trafik akışını beyaz faz ile tanıtıldığında daha da iyileştirdiği gösterildi. Bu ayrıca yakıt tüketimini azaltmada da olumlu etkilere sahip. Bir kavşaktaki AV’lerin yüzdesi ne kadar yüksek olursa, toplam gecikme azalması açısından yaklaşık yüzde 40 ila 99’luk iyileştirmelerle trafik o kadar hızlı hareket ediyor.
Hajbabaie, “Trafik akışı kontrolünün bir kısmını AV’lere vermek, mobil kontrol paradigması olarak adlandırılan nispeten yeni bir fikirdir.” diyor. “AV’leri içeren bir senaryo, trafiği koordine etmek için kullanılabilir.
Ancak kavşaklara beyaz ışık konseptini dahil etmenin önemli olduğunu düşünüyoruz çünkü bu, insan sürücülere neler olup bittiğini anlatıyor, böylece kavşağa yaklaştıklarında ne yapmaları gerektiğini biliyorlar.”
Araştırmacılar, bir kavşaktaki otonom araç sayısı yüzde 30’un üzerine çıktığında, iyileştirmelerin daha önemli hale geldiğini belirtiyor. AV’lerin yüzde 70’inin trafikte olduğu kavşak, çoğunlukla tam otomatik beyaz faz modu olarak çalışabilir.
Her zaman iyileştirmeler yapılsa da, henüz böyle bir şeyi uygulayacak teknolojiye sahip değiliz. Bu çalışma, aynı araştırmacılar tarafından 2020’de trafik akışının kavşağa bağlı merkezi bir bilgisayar tarafından kontrol edilen önceki bir araştırmaya dayanıyor – burada gerekli bilgi, sürücüsüz arabaların kendileri tarafından yönetilmesiydi.
Her yol kavşağının iyileştirilmesi elbette zaman ve para alacaktır, ancak araştırmacılar beyaz faz fikrinin belirli yönlerinin nispeten kolayca uygulanabileceğini düşünüyor. Belirli alanlarda test sürüşleri bir sonraki adım olabilir.
Hajbabaie, “Limanlar, trafik akışının özellikle önemli olduğu yüksek hacimli ticari araç trafiği görüyor.” diyor. “Ticari araçların otonom araç benimseme oranları daha yüksek gibi görünüyor, bu nedenle bu ortamda liman trafiğine ve ticari ulaşıma fayda sağlayabilecek bir pilot proje uygulama fırsatı olabilir.”
Araştırma IEEE Transactions on Intelligent Transportation Systems‘da yayınlandı.
ZEYNEP BÜYÜKKARA
