Turuncu Kedilerin Genetik Sırrı Çözüldü.
Kedilerin göz alıcı turuncu rengi, 60 yıldır bilim dünyasının merak ettiği bir gizemdi. Sonunda genetikçiler, bu benzersiz rengin ardındaki sırrı çözmeyi başardı. İki ayrı araştırma ekibinin çalışmaları, turuncu kürkün oluşumunun kedilerin genetik yapısındaki belirli bir DNA bölgesine bağlı olduğunu ortaya koydu.
Rengin Arkasındaki Gen: Arhgap36
Stanford Üniversitesi’nden genetikçi Greg Barsh, “Bu, uzun süredir çözülemeyen bir genetik bilmeceydi,” diyerek bulgunun önemine dikkat çekiyor. Araştırmada, turuncu tüylerin oluştuğu deri hücrelerinin, Arhgap36 adı verilen bir genin RNA’sını, diğer tüy renklerine göre 13 kat daha fazla ürettiği belirlendi.
Başlangıçta, bu genin protein üreten kısmında bir mutasyon olabileceği düşünülse de, gerçekte sorun genin önündeki bir DNA dizisinde ortaya çıktı. Araştırmacılar, bu bölgedeki 5 kilobazlık (kb) bir silinmenin, genin işlevini doğrudan etkilediğini keşfetti.
X Kromozomu ve Cinsiyet Farkı
Araştırmaya göre, bu mutasyon kedilerin X kromozomu üzerinde bulunuyor. Bu da turuncu rengin dişi ve erkek kedilerde neden farklı göründüğünü açıklıyor. Çoğu turuncu kedi erkekken, dişi kediler genellikle siyah, beyaz ve turuncunun bir arada görüldüğü “calico” veya turuncunun siyah tüyler içinde dağıldığı “tortoiseshell yani Kaplumbağa Kabuğu Renkli Kedi” desenlerine sahip oluyor.
Erkek kediler yalnızca bir X kromozomu taşırken, dişi kediler iki X kromozomuna sahip. Bu nedenle dişi kedilerde, bazı hücrelerde turuncu mutasyon aktif olurken diğerlerinde baskılanıyor. Çok nadir durumlarda, her iki X kromozomunda da mutasyon bulunan dişi kediler tamamen turuncu bir kürke sahip olabiliyor.
Renk ve Davranış Arasındaki İlişki
Turuncu kedilerin genellikle eğlenceli, ancak biraz “akıllı” olduklarına dair söylentiler olsa da, bu iddiaların bilimsel bir temeli bulunmuyor. Genetik olarak bu mutasyonun sağlık veya zeka üzerinde olumsuz bir etkisi olduğu da görülmedi.
İki Ayrı Araştırma, Ortak Sonuç
Kyushu Üniversitesi’nden genetikçi Hidehiro Toh’un liderliğinde yürütülen ikinci bir çalışma, Arhgap36 geninin turuncu tüy oluşumundaki rolünü doğruladı. Araştırma, bu genin koyu renk pigmentlerini turuncu ve sarı tonlarına dönüştürdüğünü ortaya koydu.
Bu iki araştırma, bilimsel doğruluk için hakem değerlendirmesinden geçmek üzere açık erişim platformu bioRxiv üzerinde yayımlandı.
Doğanın Büyüleyici Sırrı
Sonuç olarak, kedilerin rengarenk tüy desenleriyle ilgili bilgilerimiz giderek derinleşiyor. Turuncu kedilerin eşsiz tüy rengi, doğanın ve genetik bilimin ne denli karmaşık ama bir o kadar da etkileyici olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.