Tuvalette geçirilen zaman, çoğumuz için sadece bir ihtiyaç molası olmaktan çıkıp adeta bir dijital kaçış anına dönüştü. Ancak, yeni bir araştırma, bu alışkanlığın ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini gösteriyor. Akıllı telefonların dikkat dağıtıcı gücü, tuvalette geçirilen süreyi uzatarak hemoroid riskini yüzde 46 gibi çarpıcı bir oranda artırıyor. Bu bulgu, 5 Mayıs 2025 tarihinde San Diego’da düzenlenen Digestive Diseases Week (DDW) konferansında sunuldu.
Tuvalette Telefon: Modern Bir Alışkanlığın Riskli Yüzü
Boston’daki Beth Israel Deaconess Tıp Merkezi’nden Dr. Trisha Satya Pasricha liderliğinde yürütülen çalışma, kolonoskopi yaptıran 125 hastayı inceledi. Katılımcıların yüzde 40’ından fazlasında hemoroid tespit edilirken, yüzde 93’ü haftada en az bir kez tuvalette telefon kullandığını belirtti. Araştırmaya göre, tuvalette telefon kullananlar, kullanmayanlara kıyasla hemoroid geliştirme riskinde yüzde 46’lık bir artışla karşı karşıya.
Katılımcıların alışkanlıkları incelendiğinde, tuvalette geçirilen zamanın büyük ölçüde telefon kullanımına bağlı olduğu ortaya çıktı. Yaklaşık yüzde 50’si haber okuduğunu, yüzde 44’ü sosyal medyada gezindiğini, yüzde 30’u ise e-posta ya da mesajlaştığını ifade etti. Dahası, bazı katılımcılar her tuvalet ziyaretinde 6 dakikadan fazla zaman geçirdiğini ve bu sürenin telefon kullanımı nedeniyle uzadığını düşündüğünü belirtti.
Dr. Pasricha, “Akıllı telefonlar, tuvalette geçirilen süreyi fark edilmeden uzatıyor. Bu, hemoroid gibi sağlık sorunlarına zemin hazırlayabilir” diyerek, modern teknolojinin beklenmedik bir sağlık riski yaratabileceğine dikkat çekti.
Hemoroid Nedir ve Neden Oluşur?
Hemoroid, alt rektum ve anüs çevresindeki damarların şişmesiyle ortaya çıkan bir durum. Herkesin sahip olduğu bu damar yastıkçıkları, normalde dışkılama sürecini kolaylaştırıyor. Ancak, bu dokular şiştiğinde veya kanadığında, halk arasında “hemoroid” olarak bilinen rahatsızlığa dönüşüyor. ABD’de her yıl yaklaşık 4 milyon kişi hemoroid nedeniyle doktora veya acil servise başvuruyor. Buna rağmen, hastalığın nedenleri ve yaygınlığı hakkında yeterince veri bulunmuyor. Ülkede bu konuda yapılan son ulusal araştırma 1989 yılına dayanıyor.
Bilim insanları, hemoroidin genellikle aşırı zorlanma, uzun süreli dışkılama veya sık bağırsak hareketlerinden kaynaklandığını düşünüyor. Özellikle tuvalette uzun süre oturmanın, anüs ve rektum çevresindeki damarları zayıflatarak ve genişleterek hemoroid oluşumuna katkıda bulunduğu belirtiliyor. Bazı uzmanlar, tuvalette geçirilen sürenin 10 dakikayı aşmaması gerektiğini önerirken, diğerleri bu süreyi 3 dakikayla sınırlandırıyor.
Telefonun Dikkat Çeken Rolü
Tuvalette okuma alışkanlığı yeni bir fenomen değil. Tarih boyunca, insanlar gazete ve dergilerle bu zamanı değerlendirdi. Ancak akıllı telefonlar, dikkat dağıtma konusunda bambaşka bir boyuta sahip. Sosyal medya, haber akışları ve mesajlaşma gibi özellikler, kullanıcıları ekran başında tutarak tuvalet süresini uzatıyor. Araştırmaya göre, bu durum “tuvalet hijyenini” olumsuz etkileyerek sağlık risklerini artırabilir.
2024 yılında yayımlanan bir makalede, bir grup araştırmacı, “Tuvalet, akıllı telefonlardan arındırılmış bir alan olmalı” diyerek bu alışkanlığın potansiyel tehlikelerine vurgu yaptı. Uzmanlar, tuvalette geçirilen sürenin kısıtlanması gerektiğini ve dışkılama sürecinin birincil öncelik olması gerektiğini söylüyor: “İkinci iş, birincil önceliğiniz olmalı; telefonunuz değil.”
Ne Yapmalı?
Araştırma, tuvalette telefon kullanımının hemoroid riskini artırabileceğini gösterse de, bu küçük ölçekli bir çalışma olduğu için kesin bir neden-sonuç ilişkisi kurmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Yine de, uzmanlar bazı pratik öneriler sunuyor:
- Süre sınırı koyun: Tuvalette 3 ila 10 dakika arasında kalmaya özen gösterin. Daha uzun süre oturmak, damarlara gereksiz baskı yapabilir.
- Telefonu dışarıda bırakın: Tuvalete girmeden önce telefonunuzu başka bir odada bırakarak dikkat dağıtıcı unsurları ortadan kaldırabilirsiniz.
- Lifli beslenin: Yeterli lif alımı, dışkılama sürecini kolaylaştırarak tuvalette geçirilen süreyi azaltabilir.
- Hareket edin: Düzenli egzersiz, bağırsak sağlığını destekleyerek hemoroid riskini düşürebilir.
Bir Çağrı: Daha Fazla Araştırma Gerekiyor
Hemoroid, yaygın bir sağlık sorunu olmasına rağmen, modern tıp dünyasında yeterince araştırılmamış bir konu. Dr. Pasricha, “Bu durumun toplum sağlığı üzerindeki etkisini anlamak için daha kapsamlı çalışmalara ihtiyacımız var” diyor. Özellikle, akıllı telefonların günlük alışkanlıklarımız üzerindeki etkisinin, hemoroid gibi beklenmedik sağlık sorunlarına nasıl yol açabileceği, gelecekteki araştırmaların odak noktası olabilir.
Sonuç: Tuvalet Molanızı Yeniden Düşünün
Tuvalette telefon kullanmak, masum bir alışkanlık gibi görünebilir, ancak bu modern bağımlılık, sağlığınızı riske atabilir. Uzmanlar, hemoroid riskini azaltmak için tuvalet sürelerini kısa tutmayı ve telefonları bu özel alandan uzak tutmayı öneriyor. Bir sonraki tuvalet molanızda, sosyal medya bildirimlerinizi kontrol etmek yerine sağlığınızı ön planda tutmayı deneyin. Çünkü sağlıklı bir yaşam, bazen küçük alışkanlıkları değiştirmekle başlar.
Not: Bu haber, Digestive Diseases Week (DDW) 2025 konferansında sunulan bir araştırmaya dayanmaktadır. Daha fazla bilgi için https://ddw.org adresini ziyaret edebilirsiniz.
