Buluşlar ve icatlar, yenilik ve bulguların peşinden koşan Bilim insanının özverisinin sonucudur. Uzmanlar, tüm bilimsel keşiflerin yüzde 30 ila 50’sinin bir şekilde tesadüfi olduğunu tahmin ediyor. Beklenmedik bir şeydeki faydayı çabucak fark etme yeteneği, bizi diğer memelilerden ayıran en önemli şeylerden biridir.
İşte kazara ortaya çıkan size birkaç güzel keşif.
Penisilin Keşfi
Doktor Alex Fleming, birkaç hafta tatilde uzak kaldıktan sonra laboratuvarına geri döndü. Petri kaplarından birinin içinde büyüyen küfü fark etti. İlginç biçimde, küfün etrafında bir ışık halkası vardı. Ve bu ışık halkası, bakterilerin yaklaşmasını engelliyordu.
Doktor Fleming, bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmek için bu küften bir kimyasal kullanabileceğini fark etti.
Ve Doktor Fleming, penisilini şöyle tanımladı:
Bir noktada, penisilin(antibiyotik) o kadar pahalı ve talep görüyordu ki, başka hastalarda yeniden kullanılmak üzere diğer hastaların idrarından ekstrakte edildi ( ayırt edildi). Tüberküloz, zatürre, difteri, kızıl, kangren ve daha birçok hastalığı anında tedavi etti. Bir çırpıda tüm bu hastalıkları çözdü. Bunu bir düşünün.
Doktor Fleming’in bu buluşunun, yaklaşık 200 milyon hayat kurtardığı tahmin ediliyor. 2000 yılında, penisilin önceki 1000 yılın en önemli tıbbi buluşu olarak değerlendirildi.
Sonuç olarak, Doktor Fleming tıp alanında bir rock yıldızı oldu ve Nobel ödülü de dahil olmak üzere bir bilim insanının kazanabileceği her türlü büyük ödülü kazandı. Aynı zamanda 30 üniversiteden de fahri doktora ünvanını kazandı.
Çiçek hastalığı
İnekleri kullanarak çiçek hastalığını çözmek
Çiçek hastalığı ilk olarak M.Ö. 10.000 civarında ortaya çıkmış olabilir. Fakat ilk güvenilir örnekler 3000 yıllık mumyalarda bulunmaktadır. Bazı tahminlere göre çiçek hastalığı, insanlık tarihi boyunca bir milyardan fazla insanı öldürmüştür.
Geleceğin doktoru Edward Jenner 13 yaşında kırsalda yürürken bir mandıra hizmetçisinin: “ Ben sığır çiçek hastalığına sahip olduğum için asla çiçek hastalığına yakalanmayacağım. Ve asla çirkin bir yüzüm olmayacak.” dediğini duydu.
Aman ne olmuş yani? Çiçek hastalığı hakkında birçok batıl inanç vardı. Can sıkmanın ne gereği var?
On yıl sonra, 1796’da Doktor Jenner kulak misafiri olduğu bu cümleyi tekrardan gözden geçirecekti. Bir deney için ofisine bir mandıra hizmetçisi getirdi. Kadının ellerinde sığır çiçek hastalığından oluşmuş yeni yaralar vardı.
Doktor Jenner, kadının ellerinden birer örnek aldı ve onu 8 yaşındaki bir çocuğa aktardı. Çocuk kısa süreliğine sığır çiçeği hastalığına yakalandı fakat iyileşti. Dokuz gün sonra bu sefer genç çocuğa çiçek hastalığını aktardı ve çocukta hiçbir hastalık gelişmedi.
Bu anıtsal bir içgörü ve çiçek hastalığı tedavisinin başlangıcıydı.
Aşıyı piyasaya sürmek biraz zaman alacaktı fakat sonunda bu yeni tedavi tüm tıp alanını değiştirdi ve sayısız hayat kurtardı. Doktor Jenner, şimdi modern bağışıklık biliminin (immünoloji) babası olarak kabul edilmektedir.
Kahvenin Keşfi
Kahve Nasıl Bulundu?
Etiyopya’da bir keçi çobanı olan Kaldi’nin keçilerinin tuhaf davrandığını fark ettiği söylendi. Enerji patlamalarına eğilimliydiler ve geceleri normal saatlerin ötesinde ayakta kalırlardı. Keçiler onu uyumaktan alıkoyarak melediler ve ayaklarını yere vurdular.
Daha sonra Kaldi, kahve çekirdeği olarak bilinen bir ağaçtan koyu renkli meyveler yediklerini keşfetti.
Keçilerinin davranışlarını yerel bir manastıra bildirdi ve onlar da yanlarına çekirdek örnekleri almak için yola koyuldular.
Daha sonra ilk kahve örneğini yapmayı denediler. Ve kahve oradan da Kuzeye ve Doğu Asya’ya yayıldı.
Tansiyon İlacı
Çok uzun zamandan beri, insanlar yüksek tansiyona dayandı. Ve çok az tedavi yöntemi vardı. İnsanların kalpleri ve atardamarları yavaş yavaş hipertansiyon ve arteriyel plak oluşumuyla zarar gördü.
1916’ da, bir tıp öğrencisi olan Jay Mclean, kan sulandırıcı bir madde aramak için bir köpeğin karaciğerini inceliyordu. Ardından tesadüfen pıhtılaşmayı önleyen maddeleri ( kan sulandırıcılar) üreten özel hücreler buldu. Bunu not aldı ve nasıl kullanabileceklerini düşünmeye başladı.
Sonunda o ve onun danışmanı, ilk enjekte edilebilir kan sulandırıcılardan biri olan bir heparin yapmak için bu kimyasalı saflaştırdı. Ayrıca insanlar kalp krizi geçirirken de kullanıldı ve vücudun çok ihtiyaç duyduğu oksijeni dağıtmasına yardımcı oldu.
Haftalarca yemek yemeden gidebilirsiniz. Su içmeden günler geçirebilirsiniz. Ancak oksijensiz birkaç dakika bile pipetten su içmenize ve konuşamaz duruma gelmenize neden olabilir.
Doktor Mclean’ in heparin keşfi, yüksek tansiyon tedavisinde nihai çözüm olmasa da tüm tıp alanını doğru yöne çevirdi.
Keşif yalnızca oradan hızlandı.
Viagra Hapı İcadı
Pfizer, kalp hastalığına bağlı hipertansiyon ve göğüs ağrısı için yeni bir tedavi geliştirmek için çalışıyordu. Yaşlı erkeklerle yapılan klinik deneylerden geçerken, hastalar plansız ereksiyon olduklarını söyleyip durdular. Bu, onların çığır açan ilaç Viagra’ya dönmelerine neden oldu.
Viagra piyasaya sürüldüğünde, yıllık milyarlarca dolarlık satışla biyofarmasötik endüstrisini kasıp kavurdu.
Viagra hakkında en sevdiğim gerçeklerden biri, suya 1 mg koyabilmenizdir. (Her hap 50 mg’dır.) Sonra o suyu bir vazodaki kesilmiş güllerin üzerine dökerseniz, onları dinç tutar ve normalden bir hafta daha uzun yaşarlar.
Bilim insanları, yakın gelecekte tarım ürünlerinin raf ömrünü uzatmaya yardımcı olmak için Viagra’yı kullanabilirler.
Özet
Özet olarak;
Bu, tesadüfen ortaya çıkan birçok keşfin çok kısa bir listesidir.
Açık fikirli ve meraklı olun.
Farklı düşünmeye istekli olun.
Başka bir yerde bir çözümü nerede uygulayabileceğinizi görün.
Farklı şeyleri yeni ve özgün yollarla birbirine bağlamak, işte yaratıcılık budur.
Artık bu farklılıkların potansiyelini gördünüz.
Çoğumuz hayatımızı tesadüfi yeniliklere borçluyuz.
Çeviri: Semra Özbey
