En uzun yaşayan hayvanlar bizlere insanlara yaşamak için ufacık bir zaman dilimi verildiğini kanıtlıyor. Doğada 100 yıldan fazla yaşayabilen sadece birkaç tür var. Yine de bunların hiçbiri bir rekortmen değil, çünkü bazı organizmaların yaşam döngüsü neredeyse birkaç bin yıla kadar ulaşabiliyor! Aslında yine de bir rekordan bahsedemeyeceğiz, çünkü bilinen odur ki, hayvanlar krallığının bazı temsilcileri çoktan ölümsüzlüğün formülünü öğrendi bile! Hangi hayvan en uzun yaşar? Aşağıda bu sorunun cevabını bulacağız.
Hayvanlar Ne Kadar Uzun Yaşar?
Görünüşe göre doğa ana bu dünyada yaşayan organizmaların yaşam uzunluğunu bölüştürürken adil davranmamış. Bazı Hayvanlar bir gün yaşıyor (örneğin mayıs sinekleri), bazıları birkaç gün (örneğin güveler), birkaç hafta (örneğin bal arıları), bir yıl (örneğin labord bukalemunu), birkaç yıl (kızıl ardıç kuşu), ya da birkaç on yıl (örneğin papağanlar). Bir de binlerce yıla kadar yaşayabilen organizmalar var. Bu geniş ölçekli farklar neyden kaynaklanıyor?
Hayvanların ömürleri aralarında yaşadıkları çevrenin şartları, metabolizmalarının hızı ve uzun yaşama neden olan doğal mekanizmaların olduğu birçok faktöre bağlıdır. Hangi hayvanlar en uzun yaşar? Bu soruyu cevaplayabilmek için karadan ayrılmanız ve okyanusun derinliklerine doğru dalmanız gerekiyor, çünkü bulunan en uzun ömürlü türler buradalar. Soğuk sularda bu organizmalar motoru yavaşlatıyor, ve aynı zamanda burada uzun yaşamaya ortam hazırlayan şartlardan da faydalanıyor.
Dev Kaplumbağa
Listemizi Dev Kaplumbağa ile açalım. İnsanlar tarafından gözlemlenen rekortmenimiz 150 yıla kadar yaşadı (2006’da Calcutta Hayvanat Bahçesi’nde hayata gözlerini yumdu).
Bu devlerin (yetişkin bir erkeğin kabuğunun uzunluğu 120 cm’i geçebilir, ki bu da ağırlıklarının 250 kg olması demek oluyor) en büyük popülasyonu Seyşeller’deki Aldabra Atolü’nü kendilerine mesken tutmuştur. Bu türleri Zanzibar’da, Changuu Adası’nda da bulabilirsiniz.
Galapagos Dev Kaplumbağa
Listede sıradaki yeri Kaplumbağa ailesinin bir ferdi tutuyor. Bazı kaynaklar En yaşlı Galapagos Dev Kaplumbağası’nın 177 yıla kadar yaşadığını gösterir. Başka bir örneği de 176 yaşında ömrünü tamamlayan Harriett’in Kaplumbağası.
Bu dev kaplumbağaların doğal habitatı Galapagos Adalarıdır. Buradaki “Dev” ifadesini abartmak için kullanmıyoruz, çünkü bu kaplumbağalar yükseklikte 187 cm’ye, ağırlıkta 300 kg’ye kadar ulaşabiliyor ve bu hayvanların karakteristik özelliği uzun bir boyunları olması. İşte bu özellikler bu türün yaşam uzunluğunu belirliyor (Uzun boyna sahip bir dev sürüngenin su içindeki yolculuktan kurtulma şansı çok daha yüksektir).
Kaya Balığı
Şimdi Sürüngenler diyarından balıklar krallığına geçiyoruz. Yaşam süresine göre baktığımızda rekor sahiplerinden birisi de kaya balığıdır. Sebastidae ailesinin bu kırmızı temsilcisi 200 yıl civarında yaşayabiliyor. Hiç de fena değil!
Bu sıradan görünen balığın uzun ömrü neye dayanıyor peki?
Yaşadığı yerin derinliğinin yüksek olmasının bunda payı bayağı büyük. Bu aileden olan balıkların Pasifik Okyanusu’nun daha sıcak bölümlerinde bulunmasına rağmen ısının çok daha düşük olduğu derin sularda yaşamaya daha uygundurlar.
Kızıl Deniz Kestanesi (Strongylocentrotus Franciscanus)
Bir derisidikenli olan deniz Kestanesi, Strongylocentrotus Franciscanus, uzun yaşayanlar kulübünün başka bir üyesi. Karakteristik özelliği 8 cm uzunluğa kadar gelen dikenlerle kaplı yuvarlak yapısı.
Deniz tabanına küçük tüp şeklindeki uzuvlarla tutunurlar. Pasifik Okyanusunun sahillerinde (Kaliforniya’dan Alaska’ya) yaşayan bu canlılar yaşlandıklarını gösteren ufacık bir işaret dahi olmadan 200 yıla kadar ömürlerini sürdürebilir.
Grönland Balinası
Şimdiye kadar sürüngenleri ve balıkları gördük, şimdi de memelilerin sırası. Memelilerin en uzun yaşayabilen temsilcisi ise Grönland Balinası. 16 m. Uzunluğunda ve 75 tonluk bu devler 210 yıla kadar yaşayabiliyor.
Bu devlerin yaşam uzunluğu çoğu zaman doğal çevresi ile belirleniyor, hatta daha kesin konuşursak, bu doğal şartlar diğer şartlara göre daha üstün bile geliyor. Grönland’ın sakinleri Arktik’in soğun sularında, Atlantik’in ve Okhotsk denizinin buzulaltı bölgelerinde yaşar. bu seçim onların vücut sıcaklıklarının düşmesine, daha yavaş bir metabolizmaya sahip olmasına ve bunun sonucunda da hücrelerinin yaşlanmasının yavaşlamasına neden olur.
Kutup Köpek Balığı
Şimdi sırada listedeki en uzun ömürlü balık ve en uzun ömürlü omurgalı var. Bilinen en yaşlı dişi kutup köpekbalıklarının 392 yıla kadar yaşadığı bilinmekte.
Yaşam alanı Kuzey Atlantik, Arktik Okyanuslarını ve Beyaz Deniz’i kapsıyor. Doğa bu türleri derin sularda yaşamaya adapte etmiş ve bu derin sular onları sık sık görebileceğiniz yerler. Genellikle 1200 metre derinliğe kadar yüzerler, hatta bazı fertlerinin 2200 metreye kadar daldığı da görülmekte.
Çeviri-Enes Menteşoğlu