Norveç Yaşam Bilimleri Üniversitesi’nden Ingun Lund Witsø liderliğinde yapılan ve 6 Kasım 2024’te açık erişimli PLOS ONE dergisinde yayımlanan bir araştırma, atık su arıtma tesislerinin mikroplastiklerde barınan bazı insan patojenlerini yok edemediğini ortaya koydu.
Atık su arıtma tesisleri, suyu kirleticilerden arındırmak için tasarlanmış olmasına rağmen, mikroplastikler bu süreçten etkilenmeyerek, üzerlerinde yapışkan bir mikrobiyal biyofilm (birbirlerine ve yüzeye tutunan mikroorganizma topluluğu) oluşturuyor. Önceki araştırmalar, “plastisfer” olarak adlandırılan bu mikrobiyal toplulukların potansiyel patojenler içerdiğini ve arıtılmış atık su ve çamurun salınmasıyla insan sağlığı ve çevre için risk oluşturabileceğini öne sürmüştü.
Yeni çalışmada, araştırmacılar atık sudaki üç farklı plastik türünde yaşayan plastisferlerde gıda kaynaklı patojenleri tespit ettiler. Mikroorganizmaları kültüre alarak ve genetik teknikler kullanarak plastisfer topluluklarının çeşitliliğini ve üyelerini incelediler.
Araştırma ekibi, Listeria monocytogenes, Escherichia coli, norovirüs ve adenovirüs gibi patojenik bakteri ve virüslerin varlığını saptadı. Ayrıca, ham ve arıtılmış atık sudan Klebsiella pneumoniae ve Acinetobacter spp. üretebildiler. Bu durum, plastisfer biyofilmlerinin patojenleri atık su arıtma süreçlerinden koruyabileceğini göstermektedir.
Bu bulgular, plastisferlerin patojen barındırma ve yayma potansiyelini vurgulayarak, atık suyun güvenli bir şekilde yeniden kullanımı konusunda zorluklar yaratmaktadır. Etkili bir atık su arıtımı ve plastik atık yönetimi olmadan, atık su, plastikle ilişkili patojenleri gıda zincirine taşıyan bir araç haline gelebilir.
Araştırmacılar, mikroplastikleri ve bunların taşıdığı patojenleri atık sudan uzaklaştırmak için sürekli araştırma ve yeniliğin gerekli olduğunu vurgulamaktadır. Yazarlar, “Atık su arıtma tesislerindeki plastikler, Listeria, E. coli, Klebsiella pneumoniae ve Acinetobacter spp. gibi patojenleri barındırabilen mikrobiyal biyofilmlerle, yani ‘plastisferlerle’ kolonize olur. Bu çalışma, plastisferlerin arıtılmış atık sudan patojen yayılımına katkıda bulunma potansiyelini vurgulayarak, çevresel sağlık ve suyun yeniden kullanımı çabaları için zorluklar yaratmaktadır.” diye eklemektedirler.
Daha fazla bilgi için: “Atık Su ile İlişkili Plastisferler: Mikrobiyal Patojenler İçin Gizli Bir Yaşam Alanı mı?”, PLOS ONE (2024). DOI: 10.1371/journal.pone.0312157