Trigonometri, basit bir google aramasından sonra genel olarak anlamı “Üçgenlerin kenar ve açılarının hesap yolu ile çözümünü konu edinen matematik dalıdır.” olarak bulabilirsiniz. Trigonometri, üçgenlerdeki üç açı ve üç kenar arasındaki bağlantıları konu alır.
17. yy’da yapılan cebirsel gösterimlerle matematiğe giren trigonometrinin kökeni M.Ö. 3000’li yıllara kadar dayanır. Mezopotamya coğrafyasında Babiller 60’lık sayı tabanında çalışmışlar, günü, daireyi 60 a göre hesap etmişlerdir. Saatlerin 60 dakika, dakikaların 60 saniye olması bize Babillerden miras kalmıştır.
Bunları yaparken trigonometriden faydalanmışlardır. Bunun yanı sıra yine Mezopotamya bölgesinde bir medeniyet olan Mısırlılar nadas zamanında Nil Nehri’nin taşması sonucu ürünlerinin zarar görmesinden dolayı trigonometriyi kullanarak bu soruna engel olmaya çalışmışlardır.
Tabi ne Babiller, ne de Mısırlılar ne de o günün şartlarında trigonometriyi kullanan bir başka medeniyet trigonometri kullandığını bilmiyordu. Daha doğrusu trigonometriyi kullanan hiç bir medeniyet adını trigonometri olarak ifade etmemişti.
Eski Yunanlılar Menelos’un Küresel geometrisi aracılığıyla, bir daire içine çizilebilen dörtgenden yola çıkarak daire yaylarının kirişlerinin değerlerini veren çizgiler oluşturuyorlardı. Bunun üzerine Araplar ise yay kirşlerinin yerine sinüsleri koyup tanjant, kotanjant, sekant ve kosekant kavramlarını geliştirdiler.
Batı’da Nasrettin Tusi’den büyük ölçüde yararlanan Regiomantanus’un “Üçgen Üstüne” adlı eseryle gerçek trigonometri doğmuş oldu. Simon Stevin, hesaplarda ondalık sayılardan yararlandı. John Napier logaritma denedi. Newton trigonometrik fonksiyonlara çok daha farklı bir bakış açısı getirdi ve olaya çok başka bir boyut kazandırdı. son olarak Euler trgonometrik cetvelin yarıçapını alarak, modern trigonometrinin temelini attı.
Türk – İslam Dünyasında Trigonometri
Bugünkü düzlem trigonometrisinde, cosinüs teoremi ile ilgili formüller, Beyruni ’nin adını taşır. Cabir Bin EFLAH , Nasirüddin TUSİ, Gıyasüddin CEMŞİD ve çağdaşları trigonometri üzerinde yaptıkları çalışmalarla hem doğu matematikçilerine hem de batı matematikçilerine öncülük eden ve kaynak oluşturan Türk-İslam matematikçileridir.
Bilim tarihi eserleri; Tales’in Pisagor ve Öklid’in, Eski Mısır ve Babil yörelerini uzun yıllar dolaşmış olduklarını belirttikleri gibi, bu bilginlerin temel matematik bilgilerini, Mısır ve Babil’den elde etmiş olduklarını açıklar.
Dönemin ünlü hesap ustası. Apollonius, Heron ve Arşimet’ten çeviriler yaptı. Ana yapıtında trigonometriye kapsamlı bir giriş vardır, küresel üçgenlerin sinüs yasalarından söz edilir. Bu noktadan sonra trigonometri, astronomiden bağımsızlaştı. Trigonometrik tabloların hesaplanmasında büyük çaba harcadı.
Ebul Vefa Matematik ve astronomideki hizmetleriyle ilim tarihinde unutulmazlar arasında yerini almıştır. Özellikle küresel trigonometride sinüs konusunu bilimsel bir düşünce içinde ilk inceleyen Ebü’l Vefa’dır. Tangent çizgileri düzenlediği gibi trigonometriye secant ve cosekant tanım ve kavramlarını da sokmuş, aynı zamanda trigonometrinin altı esas eğrisi arasındaki oranları da ilk kez belirtmiştir. Bu oranlar, bugün trigonometride, grafiklerin tanımında aynen kullanılmaktadır.
Trigonometri aslında ister istemez neredeyse her alanda istisnasız kullanılmakta desek pek de haksız sayılmayız. Fourier Serilerinde ses dalgalarında yararlanılan eğri sinüs eğrisidir. Elektrik akımlarında kullanılır ki trigonometrik eğriler ile maxwell denklemleri birleştiğinde televizyonlar hizmetimize girer.
Yüzyıllar önce tamamen ihtiyaçlardan ortaya çıkan trigonometri, astronomi biliminin bu kadar gelişmesinde en büyük buluşlardan birisidir desek yanlış olmaz.
Trigonometri ne için kullanılır?
Trigonometri, tüm üçgenler ve özellikle dik açılı üçgenler hakkında bilgi bulmak için kullanılır. Üçgenler doğada her yerde olduğu için trigonometrinin , matematik dışında inşaat, fizik, kimya mühendisliği ve astronomi gibi alanlarda da kullanılmaktadır.
Trigonometriyi kim icat etti?
Trigonometri bir üçgenin açıları ve kenarları arasındaki ilişki olduğundan, kimse onu icat etmedi , kimse bilmese bile hala orada olacaktı bir bölümünü keşfeden ilk insanlar Eski Mısırlılar ve Babillilerdi , ancak Euclid ve Archemides kimlikleri cebir yerine şekiller kullanarak ispatladılar.
Trigonometri kullanarak bir üçgenin yüksekliğini nasıl bulabilirim?
Üçgeninizi çizin ve yüksekliği işaretleyin. Üçgeni iki küçük üçgene bölmüş olacaksınız.
Yüksekliği bulmak için normal trigonometri kullanarak bu kalan üçgenlerden birini çözün . Ya zıt ya da bitişik, şimdi daha küçük üçgenin hipotenüsü olacaktır.
Omni Calculator ile cevaplarınızı kontrol edin.
Bilimle Kalın
Bizimle Kalın
Furkan Şahin Kulaksız
Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Adeta Matematikle Konuşan Mimar Sinan Eserleri ve Hayatı
- Milenyum Problemleri: Her Biri 1 Milyon Dolar Değerinde Olan 7 Matematik Problemi
- Matematikçiler Büyük Sayıların Çarpımında Yeni ve Şaşırtıcı Bir Yol Keşfetti
Bir yorum