Dünya ’da doğal karşıladığımız, alışılagelmiş birçok durum Ay ’da yaşasaydık çok farklı olacaktı: yere sağlamca basma hissi, kasksız nefes alabilmek, gece gökyüzü manzarası… İnsanlar; yüzyıllardır aya hayretle bakıyor, doğuşunu ve batışını izliyor, her ay büyüyüp küçülen ayın evrelerini kaydediyorlar.
Peki ya, ayın perspektifinden bakarsak, Dünya gökyüzünde nasıl görünür? Öncelikle, bu nerede durduğunuza bağlı. Ay, Dünya etrafında ve kendi etrafında dönüşünü aynı sürede tamamlıyor ve bu süre yaklaşık 30 gün yani bir ay.
Ay ’ın yörünge ve dönüş periyotlarının eşit olması sebebiyle de Ay ’ın Dünya’ya dönük yüzü hep aynı kalıyor. Bu nedenle eğer bir teleskopla Ay ’a bakmak isterseniz her zaman aynı kraterleri ve şekilleri göreceksiniz.
Ay ’dan Bakıldığında Dünya evreleri
Ay ’ın, Dünya’dan hiçbir zaman göremediğimiz diğer yüzünü ise ilk kez Apollo 8 astronotları direkt olarak gördü.
Eğer Ay’ın diğer tarafında bulunuyorsanız hiçbir zaman Dünya’yı göremezsiniz ama Ay ’ın yakın tarafında bulunuyorsanız Dünya her zaman görüş alanınızda olacaktır.
Ayrıca Prof. PhilNicholoson aslında Dünya’nın da bir ay boyunca farklı evrelerden geçtiğinin gözlemleneceğini ama Dünya’dan gözlemlenen Ay’ın evrelerinin tam tersi olacağını söylüyor.
Ay farklı evrelerden geçtiğini görüyoruz çünkü Ay’ın her zaman bir yüzü Güneş tarafından aydınlatılıyor. Bir ay boyunca izlediğimiz Ay’ın şekilleri ise sadece Ay’ın Dünya etrafında dönerken bize yansıttığı Güneş ışığı.
Dünyalılar, Ay ’ın karanlık tarafına (Ay ’ın Dünya’dan görünmeyen tarafı Güneş ’e dönükken) bakarken, Ay ’daki bir gözlemci Dünya ’yı “dolundünya” diyebileceğimiz bir şekilde görür. (Dünya’nın Ay’a bakan yüzü tamamen aydınlıktır.)
Sonraki iki hafta boyunca Ay sakinleri, Dünya’nın bir hilal halini alıp küçüldüğünü izlerler. Yaklaşık iki hafta sonunda Ay, Dünya ’nın karanlık tarafına geldiğinde ise dünyalılar için dolunay vaktidir.
Ay ’daki bir kişi ise Dünya ’yı sadece Ay’ın aydınlattığı kadar ve belki de Dünya ’daki yapay ışıklar sayesinde görebilir.
Christine Shupla, “Dünya tamamen karanlık görünmeyecek, yapay ışıklar sayesinde şehirleri görebileceksiniz.” diyor ve eğer Ay ’ın aydınlık tarafında gözlem yapıyorsanız, Güneş’in parlak ışıkları yüzünden manzaranınçok net olmayabileceğini ekliyor. Ama Ay’ın atmosferi olmadığı için yıldızlar görünür durumda olacaktır.
Ay ’ın Perspektifinden Dünya
Ayrıca Ay ’ın perspektifinden Dünya, bizim Ay ’ı gördüğümüzden daha büyük (Dünya ’nın çapı Ay ’dan 4 kat daha büyüktür.) ve sabit bir konumda görünecektir.
Nicholson, Live Science sitesine, Ay’dan Dünya’nın evrelerini izlersek aslında hareket etmediğini ama Ay’ın eliptik yörüngesinden dolayı biraz yaklaştığını veya uzaklaştığını görebileceğimizi fakat hiçbir zaman Ay’ın Dünya semalarında doğup batması gibi olmayacağını söyledi.
Yani eğer Ay’da tam Dünya’ya dik bir konumda gözlem yaparsanız Dünya hep bulunduğu konumda kalacaktır. Yine Ay ’ın perspektifinden fark edeceğiniz bir farklılık ta gezegenin dönmesi olacaktır.
Shupla, Dünya ’nın Ay’dan daha hızlı döndüğünü ve saatler geçtikçe bazen okyanusları bazen de kıtaları görebileceğimizi söylüyor.
Nicholson’un sorguladığı başka bir konu ise, Ay’dan ne çeşit tutulmalar görebileceğimiz. “Eğer Ay ’da yaşasaydık, Dünya Ay ’dan çok daha büyük olduğu için Güneş tutulması görmemiz daha kolay olacaktı.” diyor Nicholson.
Bizim Ay tutulması dediğimiz olay (Ay ’ın Dünya’nın gölgesinde kalması) Ay ’ın perspektifinden Güneş tutulması olacaktır ve bu olay yılda 2-3 kere gerçekleşecektir.
Ayrıca Dünya açısından Güneş tutulması gerçekleştiğinde, Ay’dan belki bir teleskop yardımıyla Dünya üzerinde, Ay ’ın geniş gölgesi görülebilir.
Nicholson “Küçük siyah bir nokta görebileceksiniz.” diyor ve devam ediyor, “Aslında bu daha önce yörüngeden fotoğraflandı ve sanki Dünya ’yı yutmaya çalışan küçük bir karadelik gibi görünüyor.”
Bunlar da ilginizi çekebilir:
Gezegenimizin Daimi Yoldaşı: AY Hakkında Genel Bilgiler
Neil Armstrong kimdir – Aya İlk Ayak Basan Astronot
Ay’da Su Üretmek Artık Mümkün!
NASA Ay seferleri için özel şirketlerden kargo hizmeti alacağını bildirdi
NASA, 8 yıl içinde Ay’da yerleşim planlıyor
Çeviren: Ş.Firdevs ER