Miyopi (Miyop), dünya genelinde çocuklar arasında hızla yayılıyor. Son araştırmalara göre, bu görme bozukluğu şimdiden dünya çapında çocukların %35’ini etkiliyor ve 2050 yılına kadar bu oranın %40’a çıkarak 740 milyon çocuğu aşması bekleniyor.
Miyopi sadece bulanık görme sorunu değil; kontrol edilmediğinde ciddi ve geri dönüşü olmayan göz hastalıklarına yol açabilir. Bu nedenle miyopiyi erken teşhis etmek ve tedavi etmek, çocukların ömür boyu sürecek göz sağlığı için büyük önem taşıyor. İşte miyopinin nasıl oluştuğu, ekran kullanımının rolü ve çocuklarınızın göz sağlığını korumak için yapabilecekleriniz.
Miyopi Nedir?
Miyopi, halk arasında “uzağı görememe” olarak bilinen bir görme bozukluğudur. Bu durum, gözün ışığı retina üzerinde doğru şekilde odaklayamamasından kaynaklanır. Genellikle gözün normalden daha uzun olması nedeniyle ışık, retinaya düzgün şekilde ulaşamaz ve görüntü bulanıklaşır.
Miyopinin kontrolü, göz büyümesini yönetmekten geçer. Özellikle çocukluk döneminde gözlerin aşırı veya hızlı büyümesi miyopiyi tetikler.
Çocuklarda Miyopi Neden Artıyor?
2023 yılında yayımlanan kapsamlı bir inceleme, son 30 yılda miyopinin çocuklar arasında nasıl hızla yayıldığını ortaya koydu. Araştırmada, 5-19 yaş arasında 5,4 milyon kişiyi kapsayan 276 çalışma incelendi. Sonuçlar, 13-19 yaş arası ergenlerin %50’sinden fazlasının 2050’ye kadar miyopi ile yaşayacağını öngörüyor.
Genetik yatkınlık: Miyopinin gelişiminde genetik faktörler etkili. Anne veya babası miyop olan çocukların miyop olma ihtimali daha yüksek.
Çevresel faktörler: Ekran sürelerinin artması ve çocukların dışarıda daha az vakit geçirmesi miyopinin yayılmasında büyük rol oynuyor.
Ekran Süresi ve Miyopi Arasındaki Bağlantı
Ekranlara uzun süre ve yakından bakmak, gözlerdeki odaklanma mekanizmasını zorlayarak miyopiyi tetikleyebilir. Telefon, tablet gibi cihazlar küçüldükçe ekranları daha yakından tutuyoruz, bu da göz sağlığını olumsuz etkiliyor.
Ekran süresini azaltmak, göz yorgunluğunu azaltabilir ve miyopinin ilerlemesini yavaşlatabilir. Ancak bu, günümüzün dijital dünyasında kolay olmayabilir. Bu nedenle çocukları ekranlardan uzaklaştırmak kadar başka önlemler almak da önemlidir.
Dış Mekan Etkinliklerinin Önemi: “Ekran Süresi Yerine Yeşil Zaman”
Çocukların dışarıda daha fazla vakit geçirmesi, miyopi riskini azaltabilir. Araştırmalar, günlük 1-2 saat dışarıda vakit geçirmenin miyopinin gelişimini yavaşlatabileceğini gösteriyor. Bunun nedeni tam olarak bilinmese de, gün ışığının göz büyümesini düzenleyen dopamin adlı bir molekülün salgılanmasını teşvik ettiği düşünülüyor.
Ancak, miyopi başladıktan sonra dışarıda vakit geçirmenin ilerlemeyi yavaşlatmada sınırlı etkisi olduğu görülüyor. Bu nedenle erken önlem almak çok önemli.
Miyopi Tedavisi ve Kontrol Yöntemleri
Miyopiyi kontrol altına almak için çeşitli yöntemler mevcuttur:
- Ortokeratoloji (Ortho-K): Sert kontakt lenslerle gece boyunca gözün şekillendirilmesini sağlayan bir yöntemdir. Lensler yalnızca uyurken takılır ve sabah çıkarılır. Ancak hijyene dikkat edilmesi, enfeksiyon riskini azaltmak için önemlidir.
- Atropin Göz Damlası: Miyopinin ilerlemesini yavaşlatmada etkili bir yöntemdir. Kullanımı kolaydır, yan etkileri azdır ve kontakt lenslere kıyasla enfeksiyon riski taşımaz.
Miyopinin İlerleyen Dönemdeki Riskleri
Miyopi genellikle gözlük veya lensle düzeltilse de, “yüksek miyopi” adı verilen şiddetli miyopi, ciddi göz rahatsızlıklarına yol açabilir:
- Retina Dekolmanı: Retinanın yırtılması ve gözün arka duvarından ayrılması durumu.
- Glokom: Retina ve optik sinir hücrelerinin hasar görmesi.
- Miyopik Makülopati: Gözün arka kısmında doku incelmesi ve bozulması.
Bu hastalıklar kalıcı görme kaybına neden olabilir. Bu nedenle, miyopinin erken teşhisi ve tedavisi hayati öneme sahiptir.
Ebeveynler Ne Yapabilir?
Çocuğunuzun miyopiden etkilenip etkilenmediğini anlamak için şu belirtilere dikkat edin:
- Uzağı görebilmek için gözlerini kısması
- Kitap veya ekranı yüzüne çok yakın tutması
- Görme ile ilgili şikayetler
Düzenli göz muayeneleri, çocuğunuzun göz sağlığını korumak için en etkili yöntemdir. Optometristler, çocuğunuzun ihtiyaçlarına uygun tedavi yöntemlerini belirleyebilir ve miyopinin ilerlemesini kontrol altına alabilir.