Dünyada 800 Milyondan Fazla Kişi Kronik Böbrek Hastalığı ile Mücadele Ediyor – İşte, Belirtiler ve Risk Faktörleri
Kronik böbrek hastalığı dünya genelinde 800 milyonun üzerinde insanı etkiliyor ve fark edilmediğinde böbrek yetmezliğine yol açabiliyor. İşte böbrek sağlığınızı korumak için bilmeniz gereken belirtiler, nedenler ve hastalık evreleri.
Kronik Böbrek Hastalığı Nedir, Belirtileri Nelerdir?
Kronik böbrek hastalığı, böbreklerin uzun süreli hasar görmesi ve işlevlerini tam olarak yerine getirememesi durumudur. Sağlıklı böbrekler, vücuttaki atık maddeleri temizleyerek kan basıncını dengede tutmada önemli bir rol oynar. Ancak, böbrekler üç ay ya da daha uzun bir süre boyunca hasar gördüğünde bu işlevlerini kaybedebilir ve böbrek yetmezliğine kadar gidebilecek sağlık sorunlarına neden olabilir.
Böbrek hastalığının belirtileri, hastalığın hangi evrede olduğuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Erken aşamalarda belirtiler nadiren ortaya çıkar ve çoğu kişi bu dönemde hastalığı fark etmez. İleri evrelerde ise koyu ve köpüklü idrar, sık idrara çıkma, bel ağrısı, yorgunluk, iştah kaybı, mide bulantısı ve cilt renginde değişiklikler gibi belirtiler görülebilir.
Böbrek Hastalığının Nedenleri ve Teşhisi
Kronik böbrek hastalığının birçok farklı sebebi vardır ve bazı hastalıklarla bağlantılı olabilir. Diyabet, yüksek tansiyon, sigara kullanımı, kalp hastalığı ve ailede böbrek hastalığı geçmişi olan bireylerde risk daha yüksektir. Özellikle 60 yaş üzeri bireylerin düzenli olarak böbrek fonksiyonlarını kontrol ettirmeleri önerilmektedir.
Kronik böbrek hastalığı teşhisinde en yaygın yöntemler kan ve idrar testleridir. Kreatinin ve albümin düzeylerini ölçen bu testler, böbreklerin süzme hızını değerlendirerek hastalığın tanısına yardımcı olur. Düzenli testler, özellikle risk grubundaki kişiler için böbrek sağlığının izlenmesinde önemlidir.
Kronik Böbrek Hastalığının Evreleri ve Tedavisi
Kronik böbrek hastalığı genellikle beş evrede incelenir:
Evre 1 ve 2: Böbreklerde hafif hasar vardır ancak belirgin bir semptom görülmez.
Evre 3: Böbrek fonksiyonlarında orta derecede kayıp başlar. Bel ağrısı veya idrarda kan gibi belirtiler bu evrede ortaya çıkabilir.
Evre 4: Böbrekler ciddi hasar görmüştür ve kalp hastalığı riski artmıştır.
Evre 5: Bu evrede böbrekler artık işlevlerini yerine getiremez. Diyaliz veya böbrek nakli gerekebilir.
Kronik böbrek hastalığının kesin bir tedavisi yoktur; ancak ilerlemesini yavaşlatmak mümkündür. Tansiyon, kolesterol ve potasyum seviyelerini dengelemek için çeşitli ilaçlar kullanılabilir. Sağlıklı bir diyet, sigarayı bırakmak, alkolü azaltmak, kilo vermek ve düzenli egzersiz yapmak da önerilen yaşam tarzı değişiklikleridir. İleri evrelerde ise diyaliz veya nakil gibi yöntemler gerekli olabilir.
Referanslar
Cleveland Clinic. (n.d.). Chronic Kidney Disease. Retrieved from https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/14511-chronic-kidney-disease
Kidney Care UK. (n.d.). Stages of kidney disease. Retrieved from https://www.kidneycareuk.org/about-kidney-health/living-kidney-disease/stages-kidney-disease/
Kidney International Supplements. (2022). Epidemiology of chronic kidney disease: an update. Kidney International Supplements, 12(1), 12-23.
Lancet Global Health. (2024). The major global burden of chronic kidney disease. Lancet Global Health, 12(10), 1-5.
Mayo Clinic. (n.d.). Chronic Kidney Disease. Retrieved from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/chronic-kidney-disease/symptoms-causes/syc-20354521
National Health Service. (n.d.). Diagnosis. Retrieved from https://www.nhs.uk/conditions/kidney-disease/diagnosis/
National Kidney Foundation. (n.d.). Stages of Chronic Kidney Disease (CKD). Retrieved from https://www.kidney.org/atoz/content/about-chronic-kidney-disease-stages-ckd
National Kidney Foundation. (n.d.). Blood test: eGFR (estimated glomerular filtration rate). Retrieved from https://www.kidney.org/atoz/content/blood-test-egfr
National Kidney Foundation. (n.d.). Kidney Failure Risk Factor: Urine Albumin-Creatinine Ratio (uACR). Retrieved from https://www.kidney.org/atoz/content/kidney-failure-risk-factor-urine-albumin-creatinine-ratio-uacr
National Library of Medicine. (n.d.). Chronic Kidney Disease. Retrieved from https://medlineplus.gov/chronic-kidney-disease.html
WebMD. (n.d.). What Is Stage 3 Kidney Disease Life Expectancy?. Retrieved from https://www.webmd.com/a-to-z-guides/stage-3-kidney-disease-life-expectancy