Koronavirüs Salgını Nasıl Sona Erecek: Dünya çapında yeni koronavirüsü durdurma çabalarına rağmen, sıcak noktalar ortaya çıkmaya devam ediyor ve vaka sayısı artıyor.
SARS-CoV-2 olarak adlandırılan virüsün ilk halka çıkışını Wuhan, Çin’deki bir deniz ürünleri ve canlı hayvan pazarında yapmasından bu yana sadece birkaç ay geçti. O zamandan beri, virüs sınırları atladı, 82.500’den fazla kişiye bulaştı ve 2.810’dan fazla kişiyi öldürdü. Ancak tüm geçmiş salgınlarda olduğu gibi, bu da sonunda sona erecektir.
Peki, bu hikaye nasıl sonlanacak? Uzmanlar, bir olasılığın, enfeksiyon veya aşılama yoluyla yeterli insan bağışıklık geliştirdiğinde hastalık vakalarının azalmaya başlayacağını söylüyor. Olası başka bir senaryo ise, virüsün dolaşmaya ve kendini ortak bir solunum virüsü olarak kurmaya devam etmesidir.
ÖNLEME İHTİMALİ
Bu noktada, salgının uzmanların söylediği birkaç yere dahil edilmesi pek olası değil. Michigan Üniversitesi’nde epidemiyoloji doçenti olan Aubree Gordon, “Bu virüsün dünya çapında yaygınlaşması muhtemeldir.” Dedi. “Hala onu içeri alma şansımız olabilir, ancak bu pencere kapanıyor gibi görünüyor.”
Salgın halihazırda bir pandemi için iki kriteri karşılamaktadır: SARS-CoV-2 insanları enfekte edebilir ve hastalığa neden olabilir ve ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) Salı günü düzenlenen bir basın toplantısında şunları söyledi: 25 Şubat). Virüs daha fazla ülkedeki toplulukları enfekte etmeye başladığında, üçüncü kriteri karşılamaya yaklaşıyor: virüsün dünya çapında yayılması.
SARS-CoV-2 ‘nin neden olduğu COVID-19 vakalarının yaklaşık % 95’i anakara Çin’de bulunmaktadır. Bununla birlikte, Güney Kore, İran, İtalya, Singapur, Tayvan, Tayland ve Japonya dahil olmak üzere diğer ülkelerde ani artışlar yaşanıyor. 26 Şubat Çarşamba günü, CDC, virüsün çıkış noktasıyla hiçbir bağı olmayan bir Kuzey Kaliforniya hastasında virüsün “toplumda yayılma” olasılığının ilk örneğini duyurdu.
Gordon, virüsü kontrol etmenin veya yayılmasını yavaşlatmanın en iyi yolu, karantinalar ve seyahat kısıtlamaları gibi sınırlama önlemleri almaktır. Gerçekten de, bu yeni korona virüsün yayılmasını durdurmak için dünya çapında bir çaba var. Live Science’ın daha önce bildirdiğine göre, DiamondPrincess gemisi üzerindeki karantinalar gibi bazı çabaların sınırlı da olsa başarısı olabilirdi.
Virüsün yayılmasını kontrol altına almak
Gorgon: Ancak virüsün yayılmasını kontrol altına almak son derece zor olacak… Bunun birkaç nedeni vardır: SARS-CoV-2 çok kolay yayılır. Çoğu COVID-19 vakası şiddetli değildir ve bu nedenle tanımlanamayabilir. Ve virüsün uzun bir kuluçka süresi veya bir kişinin ne zaman olduğu enfekte ve semptom göstermeye başladığı arasındaki zaman farkı.
Dahası, tüm bu koruma çabaları virüs hakkında bildiklerimize dayanıyor ve hala bilmediğimiz çok şey var. Karantina dönemleri, virüs için mümkün olan en uzun kuluçka süresi olduğunu öneren erken çalışmalara dayanarak tipik olarak 14 gündür. Ancak kuluçka süresinin çok daha uzun olabileceğine dair bazı kanıtlar var.
Örneğin, Çin’in Hubei eyaletinden (hastalığın ilk insan vakalarının göründüğü) yerel haber raporları, koronavirüs ile enfekte olan 70 yaşındaki bir adamın enfeksiyondan 27 gün sonrasına kadar semptom göstermediğini iddia etti. Washington Post. Virüsün yayıldığı düşünülen en yaygın yollar, solunum damlacıkları ve enfekte bir kişiyle temas yoluyladır, ancak semptomlar başlamadan önce virüsün yayılıp yayılamayacağı hala belirsiz.
Ve hala var olduğunu bilmeden koronavirüsün yayılmaya başlaması ihtimali var. Baltimore’daki Johns Hopkins Sağlık Güvenliği Merkezi’nde bulaşıcı bir hastalık uzmanı ve kıdemli akademisyen Dr. Amesh Adalja, “Zaten bir salgın olduğunu düşünüyorum.” Dedi. “Özellikle büyük çoğunluğun hafif ve soğuk algınlığının diğer nedenlerinden ayırt edilemez olması nedeniyle ABD’de ve diğer yerlerde tanınmayan vakalar olduğuna inanıyorum.’’
Gorgon: Koruma çabaları başarısız olursa ve bu gerçekten bir pandemi haline gelirse, “bunun sona ermesinin iki yolu vardır,” Ya yeterince insan, virüsün bulaşmayı durduracağı ve elimine edeceği ya enfeksiyon ya da aşılama yoluyla bağışıklık geliştirir ya da virüs dolaşmaya ve kendini ortak bir solunum virüsü olarak kurmaya devam edecek.
DOĞAL BİR SIZINTI
Pandemiler, virüsün enfekte edecek kadar hassas insanı olmadığında sona erer. Felaket 1918 İspanyol gribi salgınının dünya çapında 500 milyon insanı enfekte ettiği düşünülüyor. Bunların çoğu I. Dünya Savaşı’nda savaşan yakın mahallelerde yaşayan askerler Savaş sona erdiğinde ve insanlar dağıldığında, insanlar daha az temas ettikçe yayılma yavaşladı. Ancak grip nihayetinde kısmen durdu çünkü hayatta kalanların bağışıklığı vardı ve virüs başlangıçta olduğu kadar kolay atlamadı.
İlginizi çekebilir: İspanyol gribi hakkında daha fazla bilgi
Virüs başka bir kişiyle temas ederse, ancak bu kişi hastalığa duyarlı değilse, virüs bulaşma zinciri dışarı atılır. New York Üniversitesi’nde epidemiyoloji profesörü JoshuaEpstein, bir kişi iki kişiye bulaştırırsa, bu insanlar birlikte dört kişiyi enfekte eder ve sonunda virüs bulaşmaya duyarlı insanlardan kaçar. “Tipik olarak olan şey, zinciri devam ettirmek için yeterli duyarlı insanın olmadığı konusunda yeterince insan olduğudur.”
SARS-CoV-2 yaygın grip suşları gibiyse (veya soğuk algınlığına neden olan diğer koronavirüsler gibi), hava ısındıkça enfeksiyon sayısının ölme olasılığı da vardır. O zaman bu sonbahar ve kış yeniden canlanabilir.
Ancak CDC’nin Ulusal Aşı ve Solunum Hastalıkları Merkezi direktörü Dr. Nancy Messonnier, 12 Şubat’taki bir basın toplantısında “Sanırım bunu varsaymak erken” dedi. Teorik olarak, çevresel koşullar bir virüsün bulaşmasını etkileyebilir. Bu yüzden bazı virüslerin mevsimsellikleri vardır. dedi Gordon. “İnfluenza gibi virüslerin tropik bölgelerde ılıman olanlar kadar büyük bir yükü olduğu için bu gerçekten net değil.”
Başka bir olasılık, SARS-CoV-2’nin potansiyel olarak faydalı bir şekilde mutasyona uğraması ve virüsün insanları enfekte etmesini zorlaştırmasıdır. 2002 yılında, Güney Çin’in Guangdong eyaletindeki benzer bir koronavirüs, ilk olarak hayvanlardan insanlara bulaştı ve ciddi akut solunum sendromu (SARS) olarak bilinen bir enfeksiyon salgınına neden oldu.
Ancak sağlık görevlileri sadece arkalarına yaslanıp virüsün nasıl davranacağını görmek için beklemiyor; dünya çapında araştırmacılar SARS-CoV-2 için bir aşı ve tedavi bulmak için yarışıyor. Adalja, virüsün “insan popülasyonlarına yerleştiği için aşıyı tek yoldan aşılamak”
Bir aşı şu anda virüsün merkez üssünde yayılmasına yardımcı olmayacak gibi
Son zamanlarda, bir grup araştırmacı, yeni koronavirüsün insan hücrelerine mandallamak ve enfekte etmek için kullandığı, potansiyel olarak bir aşının kapısını açan sözde başak proteininin ayrıntılı yapısını haritaladı. Fikir şu, eğer insanlara başak-protein bazlı bir aşı enjekte edilirse, vücutlarına karşı antikorlar yapacaktır. Böylece gerçek virüse maruz kaldıklarında bağışıklıkları olacaktır.
Ancak aşılarla ilgili sorun, “potansiyel aşıdan hayvan modeline, klinik araştırma türlerine [ihtiyaç] geçmesi çok uzun sürüyor ve güvenliği tehlikeye atmadan kesebileceğiniz çok az adım var”, Cioe-Peña dedi ve ekledi: ‘’bu yüzden bir aşı şu anda virüsün merkez üssünde yayılmasına yardımcı olmayacak gibi’’
Yine de, uzmanlar, bir aşının muhtemelen 18 ila 24 ay kadar uzakta olduğunu ve Live Science raporuna göre, genellikle aldığı 10 yıldan daha hızlı bir şekilde gerçekleştiğini düşünüyor. Ancak uzmanların bir aşı geliştirmeye devam etmeleri, SARS-CoV-2’nin yakın zamanda ortadan kaybolacağını düşünmedikleri anlamına geliyor.
Sağlık yetkilileri virüsün yakında ortadan kaybolacağını düşünürse, “o zaman gelecek için bir aşı yapmak pek mantıklı olmaz”, dedi Epstein Live Science’a. “Bunun bitmeyebileceği yönünde bir düşüncem var:’’
KALICI BİR VİRÜS
Tennessee’deki Vanderbilt Üniversitesi’nde bulaşıcı hastalıklar uzmanı olan Dr. William Schaffner, “Bu koronavirüsün – çok kolay bulaşabilir olduğu için – tamamen ortadan kalkacağının pek olası olmadığını düşünüyorum.”
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre bir hastalığın ortadan kaldırılması “zor ve nadiren elde edilir”. Bunun gerçekleşmesi için, bulaşmayı kesmek için mevcut bir müdahale olmalı, bulaşmaya yol açabilecek vakaları tespit etmek için teşhis araçları olmalı ve insanlar virüs için tek rezervuar olmalı.
Epron, koronavirüs insanlar arasında ortadan kaldırılsa bile, virüs hayvan rezervuarlarında doğal formunda hayatta kalmaya devam ederse, bu rezervuarlar virüsü tekrar dolaşıma sokabilir. “Sanırım her şeyin tek bir döngüsü olması mümkün, onu çiviliyoruz, mutasyona uğramıyor ve ortadan kaldırılıyor,” diye ekledi. “Ama bence en olası ihtimal onu tamamen yok etmememiz.”
Epstein, bu virüsü söndürmeyi başarsak bile, mevsimsel bir hastalığa dönüşerek her yıl grip veya soğuk algınlığı gibi diğer mevsimsel hastalıklar gibi bir geri dönüş yapma ihtimali var. Adalja, bu gerçekleşirse, sonraki dolaşımlarda daha az etkiye sahip olma ihtimali var, çünkü daha fazla insan bağışıklık geliştirecek. Ancak, insanların bu virüsle henüz yeniden enfekte olup olamayacağı açık değil, Gordon.
İnsanlar diğer dolaşımdaki koronavirüsler tarafından yeniden enfekte olabilir. Çünkü onlara karşı bağışıklığımız zamanla azalır. Bununla birlikte, bağışıklık her virüsle azalmaz. Schaffner, kızamığa neden olan gibi virüslerle, birisine sahip olduktan veya aşılandığında, yeniden enfekte olmayacaklarını söyledi.
Bağışıklığı azaltmak, yeniden enfeksiyonun en olası nedeni olmasına rağmen, virüslerin bağışıklık sisteminden kaçacak kadar mutasyona uğraması da mümkündür. Gordon, “Ama şu anda, koronavirüsün önemli bir şekilde mutasyona uğradığına dair bir kanıt yok.” Dedi. “Mevcut olan viral sekanslar hemen hemen aynılar.’’
Virüsün nasıl davranacağını tahmin etmek zor.
Epstein, “Bazıları tekrar ediyor, bazıları değil.” Dedi. SARS’a neden olan virüs nispeten düşük bir mutasyon oranına sahipti, bu yüzden yeniden oluşmadı; bunun aksine, influenza gerçekten yüksek bir mutasyon oranına sahiptir ve bu nedenle her yıl tekrarlanır. SARS-CoV-2 önümüzdeki aylarda önemli ölçüde mutasyona uğramayı başarırsa, bilim insanlarının şimdi ürettiği aşılar yeniden ortaya çıktıkça iyi eşleşmeyebilir. Ancak virüsle ne olacağını tahmin edemeseniz bile, ona hazırlanabilirsiniz, dedi Epstein.
Etkilenen tüm ülkelerden insanları engellemek imkansız, dedi. Ancak insanlar, bölgelerindeki enfeksiyon sayısını azaltmak için – virüs taraması ve agresif testler, vakaları izole etmek, toplu toplantıları iptal etmek, ev izolasyonunda yer almak ve normal halk sağlığı uygulamalarını ve iyi hijyeni gözlemlemek gibi – “büyük bir salgın olmayacağını umut ediyoruz ”dedi.
En kötü senaryoda, “ABD’de önemli bir salgın” olabilir. “Kimsenin üzerine gerçek bir sayı koymaya hazır olduğunu sanmıyorum.”
Çeviri: Hacer Sezgin / K: Live Science