Musteryen Alet Kültürü

Aşölyen aletlerine göre daha kusursuz ve ustalıkla yapıldılar. Homo neandertal türleri tarafından yapılmıştır. Aletin daha verimli bir şekilde çalışmasını sağlamak için genellikle çakmaktaşından yaparlardı ve ince uçlu bir şekilde yapılıyordu. Uzmanlaşmaya yönelik eğilimleriyle kendi amaçlarına uygun, çok çeşit modelli aletlerin yapımında gelişme göstermişlerdir. Alet yapmak için alet kullanıyorlardı. Musteryen (Mousterian) endüstrisi yaklaşık olarak 200,000 yıl önce görüldü ve ortalama 40,000 yıl önceye kadar, Avrupa’nın çoğu bölgelerinde, Yakın Doğu ve aşölyen aletlerinin görüldüğü Afrika’da yayıldı. Avrupa’da bulunan aletler Homo neanderthal ile yakın bağlantılıydı. Ancak başka yerlerde Hem Homo neanderthal hem de erken dönem Homo Sapiensler alet yapabiliyordu. Musteryen (Mousterian) aletlerinde ilk önce taşın göbeğinin darbeyle form kazanmış bir bıçakla şekillendirilmesi gerekiyordu. Aleti yapan ustalar ya şekil vermeden önce taş yüzeyinde yuvarlak biçimli yükseklik oluşturuyor ya da üçgen şekilli pulları yapmadan önce taşın göbeğine prizma şekli veriyordu. [Aşölyen Aletleri hakkında bilgi için tıklayın]

Musteryen (Mousterian) aletleri , kendine özgü olan birkaç göbek taşı şeklinden tasarlanmıştır. Taşların üretim aşamasındaki tüm işlemler, standartlara sahipti ve açık bir şekilde gelişim göstermekteydi.(Basit göbek taşı, pürüzlü boş taş modeli, uç kısmı inceltilmiş alet) Gelişim evrelerindeki prosedürlere bağlı olarak alet şekillerinin versiyonları üretim esnasında değişebilmekteydi. İstikrarlı ve tutarlı üretimin amacı, her bir bıçak darbesinde darbe vurulan bölgeyi mümkün olduğunca çoğaltmaktı. Bu yapılan alet üretim işlemi daha fazla hassas çalışmaya ve emeğe ihtiyaç duyuyordu. Aynı zamanda bu durum, aletlerin kenarlarının yeniden şekillendirildiği ya da kütleştirilerek tıraşlandığı anlamına geliyor. Bu durumda her bir alet yapımı daha uzun sürdü. Tüm alet yapım endüstrisi emekle atılan her bir adımdan kat ve kat faydalandılar.

El baltası gibi geniş göbek aletlerinin kullanımındaki kademeli azalış ile Musteryen (Mousterian) geleneği dikkat çekmiş ve özel olarak yapılmış pullu aletler daha yaygın hale gelmiştir. Özel yapım pulların ortalama belirlenen boyut ve şekilleri sıklıkla Levallois ile hazırlanmış göbek tekniği ile yapılmaktaydı. Çakmaktaşın bloklarının ve diğer narin kırılgan kayaların bir tarafı darbeli pulluydu, bu alan üzerindeki tümsek bölge ‘’kaplumbağa kabuğu’’ şeklini alana kadar darbe alırdı. Daha sonra diğerlerine göre daha düz olan ve bir tarafta tümsek oluşturan geniş pullu göbeğin sonuna ağır bir darbe vuruşu gerçekleşirdi ve bu tekniğe Levallois tekniği denmekteydi. Bu tekniği ilk olarak 300,000 bin yıl önceye dayanan antik insanlar denemiştir. Neanderthallar ve çağdaşı olan türler tarafından bu teknik Musteryen (Mousterian) geleneği için mükemmelleştirilmiştir.

Musteryen endüstrisinde özel yapım aletlerin şekillerindeki çeşitlilik dikkat çeker. Kesici aletler; girintili çıkıntılı pulları, çentikli (tırtırlı) pulları ve üst paleolitik aletlerine benzer pullu bıçakları kapsıyordu. Kesici aletler, çubuğun sonundaki dişlilerin bağlanmasını sağlayan düz bir sapa ya da sivri ucu olan mızrakların alt kısmına dizayn edilmiş olarak görülüyor. Büyük bir ihtimal barınak, yatmalık alan, taşıma kesesi, kıyafet, ayakkabı vb. amaçlar için avlanılan hayvanların derilerini kazıma amaçlı kullanıyorlardı. Eski insanların biriktirdikleri maddi varlıkların tümü sosyal organizasyon ve istikrara bağlı olan bir başarıdır.

Aletler diğer bileşenlerle kombin edilmiştir (sap, mızrak sapı) ve daha geniş uygulamalar için kullanılmışlardır.(giyim, şekil verilmiş tahta aletler, büyük av oyunları) Mousterian teknolojisi diğer materyallerin de dahil olduğu birbiriyle bağlantılı olan çoğu üretim aktiviteleri için temel taştır; özel olarak yapılmış aletler özel olarak geliştirilmiş uğraş ve emekleri yarattı. Verimli ve esnek yapıda olan Mousterian alet yapım prodesürleri, zenginlik ve sosyal statüye bağlı olan fiziksel konforun artmasını sağladı ve tüm aktiviteler gelişim göstererek standart bir hal aldı.  [Oldowan Aletleri hakkında bilgi için tıklayın]

Editör / Yazar: Meltem TERZİOĞLU

Kaynak: https://humanevolutionb36.weebly.com/cultural-evolution.html