Suyu tadabilir miyiz? Bu, Aristoteles’e dönen bir soru: Suda bir tad var mı yoksa yok mu? Bin yıldır bilim insanları, memeli dilinin suyun tadına bakıp bakamayacağını veya beynimizin daha önce tadına vardığımız şeylerin etkilerini karşılaştırıp karşılaştırmadığını anlamaya çalışıyor.
Araştırmacılar dil üzerinde altıncı bir duyu olduğunu söylüyorlar.
Nihayet bir cevap bulundu çünkü araştırmacılar, suyun algılanması için gelişen, dil üzerinde altıncı bir duyu olduğunu söylüyorlar. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden baş araştırmacı Yuki Oka, “Dil; sodyum, şeker ve amino asitler gibi tatlar denilen, çeşitli önemli besin unsurlarını tadıyla tespit edebiliyor.” diyor.
“Ancak, ağızda suyu nasıl hissettiğimiz bilinmiyordu, birçok böcek türünün suyun tadına baktığı bilindiğine göre, memeliler için de ayrıca tat alma sisteminde bir makine bulunduğunu düşünüyorduk.” dedi.
M.Ö. 330 yıllarında Aristo, suyun kendine ait bir tadı olmadığını ve sadece daha önce yemiş olduğunuz tatlar için bir araç olduğunu ilan etti. Su içtiğimizde, tattığımızın sadece yediğimiz bir şeyin etkisiyle çıkması önerisi 1920’lerde ön plana çıktı.
On yıl sonra deneyimleri, tükürüğünüzün bile sudan daha fazla tada sahip olduğunu düşündüren Florida Üniversitesi psikologu Linda Bartoshuk’un bir dizi dönüm noktası belgesi tarafından desteklendi.
Daha yakınlarda, deneyler beynin belirli bölümlerinin suya tepki verdiğini göstermiş ve belki de dillerimiz yapamasa bile beynimizin suyun algılayabileceği bir lezzet olduğunu önermektedir. San Francisco’daki California Üniversitesi’nden sinirbilimci Zachary Knight’a göre, bu hipotez incelemeye tam olarak uymuyor.
Science dergisindeki Emily Underwood’a: “Beyin, ağızdan ve dilden su hakkında bilgi almalı, çünkü hayvanlar bağırsaklardan veya kanlardan gelen sinyaller ile beyne vücudun yeniden su ile doldurulduğunu söylüyor.” Bu aralar tartışma yeniden başladı, çünkü Oka ve ekibi memelilerde tat alma reseptörlerine ilişkin kanıt buluyor ve bu da içme suyuna özel olarak tepki vermiş görünüyor.
Oka ekibi, farelerle çalışarak dildeki tat alma hücrelerinden (TRC’ler) saf suya ve birtakım genel lezzetlere kadar olan elektrik tepkilerini ölçtü. Beklendiği gibi, sinirler tatlı, ekşi, acı, tuzlu ve tatlı-ekşi olmak üzere beş temel tadı yanıtladı, ancak aynı zamanda suya tepki olarak bir sinyal de algılandı.
Ekip üyesi Dhruv Zocchi, basın bildirisinde bu tat hücrelerinin suyu tespit edebildiğini gösterdiğini belirtti. Daha sonra ekip, çeşitli sinir hücreleri engellenmiş olsa bile çeşitli lezzet reseptör hücrelerini ‘etkisiz hale getirerek’ tadlara cevap verip vermediğini kontrol etmeye karar verdi. Beklendiği gibi, tuzlu tat alıcısını bloke ettikleri zaman, tuz artık tat sinirlerinde bir hareketlenme olayına neden olmamıştır, ancak tatlı tatlar her zamanki gibi alınmıştır.
İlginçtir ki, suya tepki olarak beş tat alıcı hücre türünün her birini engellemeye çalıştıklarında, su algılamaları ile ekşi hücrelerin ayrılmaz olduklarını keşfettiler. Sonuçlar, suyun ekşi tat hücreleri tarafından algılandığını gösteriyor.
Bağlantıyı doğrulamak için araştırmacılar, ışık sinyallerinin bulunduğu yerde su yerine ekşi tat hücrelerini uyaran başka bir deney hazırladılar ve aşağıdaki çekimlerde de görebileceğiniz gibi susuz bir fare ışığı içmeye çalışıyor çünkü beyinleri onları ışığın su olduğu konusunda kandırıyor.