​Işık Hızından Daha Hızlı 4 Şey

Gaye Tunçdemir
Okuma süresi 5 Dakika

Evrenin başlangıcından beri var olmasına rağmen bilim insanlarını şaşırtmaya devam eden ışık, neredeyse bilinen tüm şeylerden daha hızlıdır.

Sadece bir saniyede 299.792.458 m yol katedebilen (boşlukta, ilerlediği konuma göre hızı farklılık gösterebiliyor) ışık, sahip olduğumuz en gelişmiş araçlardan çok daha hızlı olmasına rağmen evrenin büyüklüğünde göz önüne alındığı zaman yavaş kalıyor.

Bu nedenle ışıktan daha hızlı olabilecek şeyleri araştıran bilim insanları, bazı teorilere göre geçilmesi imkansız olan ışık hızını geçmeyi başarmış veya başarabilecek olan şeyler keşfetmişler.

Big Bang

Evrenin başlangıcı olarak kabul edilen Big Bang, uzayın ışıktan çok daha hızlı bir şekilde genişlemesini sağlamıştır.

Bazı bilim insanları bu genişlemenin ‘nothing can go faster than light’ (hiçbir şey ışıktan hızlı gidemez) sözüyle uyumlu olduğunu söyler.

Big Bang ile genişleyen uzay, kütleye veya hacme sahip olmadığı için ünlü cümlede yer alan ‘nothing’dir (hiçbir şey). Bundan ötürü ışık hızını hiçbir şeyin aşamayacağını belirten teoriler Big Bang ile ters düşmez.

Işığın Görüntüsü 

Uzay zaman

Bu çok ilginç bir tartışma konusudur. Bazı bilim insanları, ışığın görüntüsünün ışıktan çok daha hızlı hareket ettiği durumların olabileceğini söyler. Bu duruma örnek vermek adına elinde lazer olan bir adam ve A, B isimli 2 farklı gezegen hayal edelim.

Adamın bulunduğu yer, A gezegeni ve B gezegeni birbirinden 100 ışık yılı uzaklıkta olsun. Son olarak da A ve B gezegenleri arasında dev bir platform olduğunu düşünelim (lazeri belli eden türden bir platform). Sabit bir konumda bulunan ve hiçbir şeyden etkilenmeyen lazerli adam, A ve B gezegenlerine lazeriyle ışık tutsun.

İlk olarak A gezegenine ışık tutan adam, bir süre sonra B gezegenine lazer tutmak ister ve iki gezegenin arasında bulunan platform üzerinden lazerin ışığını yürüterek lazerini B gezegenine kaydırır.

İşte olay bu noktada ilginçleşir.

Sıradan bir bilek hareketiyle lazerini A gezegeninden B gezegenine, yani 100 ışık yılı uzağa kaydıran adam ışık hızını algısal olarak aşmayı başarmıştır.

Adam, ışıktan daha hızlı hareket ettiği düşünülen ‘ışık görüntüsü’ sayesinde lazerinin anında B gezegenine vardığını görür ancak bu olay aslında sadece algılarında böyledir. Işığı oluşturan fotonlar ışık hızında ilerlerler.

Lazer ne kadar hızlı şekilde, ne kadar çok döndürülürse döndürülsün, fotonların düştüğü konumlar lazerin A gezegeninden çıkarak platfomdan geçmesini ve B gezegenine ulaşmasını gösterecektir. A ve B gezegenlerinde bulunan gözlemciler de lazerin en fazla ışık hızında ilerlediğini görebilirler ancak ışık hızı asla aşılmaz..

Bazı bilim insanları ışık görüntüsünün de ‘nothing’ (hiçbir şey) olarak algılanması gerektiğini savunurlar çünkü ışık görüntüsü ne enerji, ne veri, ne de net bir bilgi taşıyabilir. Tüm bunlara rağmen ışık hızını aşmayı başarmak, bu sıralamada yer almak için yeterli.


(Videonun ilk 1 dakikasında ışık görüntüsü Ay üzerinden örneklenmiş)

Kuantum Dolanıklığı

Albert Einstein ‘ın ‘ürkütücü’ olarak nitelendirdiği kuantum dolanıklık teorisi, birbiriyle eşleşmiş olan iki farklı parçacığın birbirine bağlı şekilde hareket etmesidir. Örneğin ilk olarak iki elektronu yan yana getirelim.

Birbirlerini etkileyecek olan elektronlar, bir süre sonra uyumlu bir şekilde hareket etmeye başlayacaklardır. Bu noktadan sonra elektronlardan birisini bulunduğumuz konumun milyonlarca ışık yılı uzağına yerleştirelim ve eşleşmiş olan elektronu titreştirelim.

Titreşen elektronun eşi, çok uzakta olmasına rağmen gerçekleşen titreşim hareketini anında fark edecektir ve titreşim hareketinin tam tersini uygulayacaktır.

Eşi aşağı doğru yöneliyorsa yukarı, sağa doğru yöneliyorsa sola, ileri doğru yöneliyorsa arkaya doğru hareket eden elektron, ışık hızından çok daha hızlı (bazı bilim insanları 10.000 kat daha hızlı olduğundan bahsediyor) şeylerin olduğunun en büyük kanıtlarından birisidir.

Solucan Deliği

Solucan Deliği
Solucan deliği terimi 1957 yılında Amerikalı fizikçi John Wheeler tarafından icat edildi. Kredi : Interior Design/Shutterstoc

Uzay-zaman bütünlüğündeki kısa yol olarak adlandırabileceğimiz solucan delikleri, ışığın milyonlarca senede katettiği yolu sadece birkaç saniyeye indirgeyebilir.

Bu nedenle belki solucan deliğinin değil ama solucan deliğinden geçen her şeyin ışıktan daha hızlı olduğunu söyleyebiliriz.

Bunlar da ilginizi çekebilir:

Bu makaleyi paylaş
Gaye Tunç Demir, Boğaziçi Üniversitesi'nde lisans ve yüksek lisans eğitimini tamamladıktan sonra, doktora derecesini Koç Üniversitesi'nde Fizik alanında almıştır. Kuantum mekaniği ve parçacık fiziği üzerine uzmanlıkları bulunmaktadır.
1 Yorum
  • Hepsinden daha hızlı olan düşünce / hayal gücüdür. Mesela şuan 3 mılyar ışık yılı uzakta olduğunuzu hayal edin oradasınız. 🙂

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir