Sibirya’da 46 Bin Yıl Donmuş Halde Kalmış Bir Hayvanı Bilim İnsanları Canlandırdı.
Özet:
- Sibirya’nın kuzeyindeki Kolyma Nehri’nin yanındaki donmuş toprakta bulunan mikroskobik hayvanlar olan nematodlar, 46 bin yıl sonra uyandırıldı.
- Radyokarbon analizi, bu hayvanların Neandertallerin ve korkunç kurtların hâlâ dünyada dolaştığı bir tarih öncesi çağdan geldiğini ve bilim için daha önce bilinmeyen Panagrolaimus kolymaensis adlı soyu tükenmiş bir türe ait olduklarını ortaya çıkardı.
- Bu şaşırtıcı keşif, evrimsel süreçlerin anlaşılması için önemli, çünkü nesil süreleri günden bin yıla uzatılabilir ve türlerin bireylerinin uzun süreli hayatta kalması, aksi halde soyu tükenmiş soy hatlarının yeniden kurulmasına yol açabilir.
- Nematodların evrimi, kelimenin tam anlamıyla 40 bin yıl askıya alındı. Şimdi araştırmacılar, bu popülasyonların son 40 bin yılda nasıl farklılaştığını anlamak için genomlarını inceliyorlar.
Detaylar
Nematodlar ya da yuvarlak solucanlar, genellikle mikroskobik olan, ancak bazı türleri çıplak gözle görülebilen çok uyumlu bir hayvan grubudur. Birçok nematod, metabolik sistemlerini kapatıp kurumuş kabuklara dönüştükleri ve uygun koşullar geri geldiğinde canlandırılabildikleri bir durum olan “kriyobiyozis” adlı bir yeteneği geliştirmiştir.
Bilim insanları, derin geçmişte yaşamış birçok organizmayı canlandırdılar. Bunlardan biri de en az 25 milyon yıl önce yaşamış ve bir kehribar fosilinin içinde canlı sporlar bırakmış olan bir bakteri türüdür. Aslında, yeni çalışmanın yazarlarından bazıları daha önce Rusya’nın Yakutia bölgesindeki donmuş toprakta buldukları ve 41 bin yıl yaşında olabilecek nematodları canlandırdılar.
Şimdi Schiffer ve meslektaşları, Sibirya permafrostunda P. kolymaensis’in keşfiyle zaman çizelgesini birkaç bin yıl daha geriye götürdüler. Nematodlar, radyokarbon analizine göre bitki materyalinin örneklerinde 45.839 ila 47.769 yıl öncesine dayanan ve arktik gopher’ların fosil kazılarını koruyan Kolyma Nehri boyunca permafrost oluşumlarında bulundu.
Neyse ki, nematodlar buzul çağının sonunu ve sonrasında insan uygarlığının yükselişini uyuyarak geçirmelerine rağmen, uyandırılıp modern soydaşlar üretmeye başlamak için çok fazla ikna edilmeye ihtiyaç duymadılar. Ekip laboratuvarda P. kolymaensis’in 100’den fazla neslini besledi ve her yeni nesil yaklaşık 8 ila 12 gün sürdü.
“Temelde, solucanları uygun koşullara getirmeniz yeterli, kültür (agar) tabağı üzerinde biraz bakteri, nem ve oda sıcaklığı ile,” Schiffer açıkladı. “O zaman sadece etrafa sürünmeye başlıyorlar. Ayrıca üremeye de başlıyorlar. Bu durumda bu daha da kolay, çünkü bu bir dişi (eşeysiz) tür. Erkek bulmalarına ve seks yapmalarına gerek yok, sadece yumurta yapmaya başlıyorlar, bunlar da gelişiyor.”
Bir hayvanın jeolojik bir çağ boyunca uyuyup, uyanıp çoğalmaya başlaması fikri bilim kurgu gibi geliyor. Ama yeni çalışma, nematodların ve belki de diğer dayanıklı türlerin, zor zamanlara katlanmak için bu süper gücü kullanmayı başardıklarını gösteriyor. Bulgular, derin geçmişe bir pencere açarken, aynı zamanda organizmaların gelecekteki baskılara, insanların yarattığı baskılar da dahil olmak üzere nasıl uyum sağlayacağına dair sorular da gündeme getiriyor.
“Kriyobiyozis, yaşam ve ölüm arasındaki bir arayüzdedir,” Schiffer sonuçlandırdı. “Türlerin çok aşırı koşullarda hayatta kalmasına izin verir. Süreci inceleyerek, türlerin bunu genetik ve biyokimyasal düzeyde nasıl yaptıklarını anlayabiliriz. Doğal olarak, birçok habitatın aşırı hale gelmesiyle, türlerin küresel değişim sırasında nasıl evrimleşebileceği hakkında burada çok şey öğrenebiliriz.”
Çalışma PLOS Genetics‘te yayınlandı.
