Uyku bilimcileri, Alarmı Neden Ertelememeniz Gerektiğini Açıklıyor.
Sabahları kalktığınızda alarm çaldığında çoğu zaman alarmı susturuyorsanız bu konuda yalnız değilsiniz: yeni bir çalışmaya göre yetişkinlerin %57’si ikinci alarmın çalışına kadar yataktan çıkmamaktadır.
Uzmanlar, alarmı ertelemenin kötü olduğunu ne kadar belirtse de erteleme butonunun her yerde bulunmaktadır (telefon uygulamalarında veya çalar saatte) ve butonsuz bir saat bulmakta çok zorlanırsınız.
Uyku bilimcileri, alarmların uyku döngümüzü bozabileceğini ve uyanmamızı daha da zorlaştıracağını savunmakta. Yarı uykudayken alarmı birkaç dakika için susturmak vücudumuzu bir sonraki bölünecek olan uyku döngüsüne sokmaktadır.
Alarmı ertelemenin etkileri hakkında kesin veriler yeterli değildir ve bu konuyla ilgili bilinenlerin çoğu uyku veya stresle bağlantılı davranışlar üzerinden yapılan araştırmaların çıktısıdır.
“Sağlık kuruluşları genelde alarm kullanmaya karşıdır fakat baktığımız zaman hangi verilerim olduğuna baktık ve sonuç olarak veri yoktu. Şu anda ise bu durumun ne kadar yaygın olduğuna dair verilerimiz var fakat yine de bilmediğimiz çok şey var.” Indiana’daki Norte Dame Üniversitesi’nden Stephen Mattingly bu şekilde belirtmektedir.
Yapılan araştırmada günlük uygulanan anketler ve giyilebilir cihazlar kullanılarak 450 yetişkin ile çalışılmıştır ve kadınların erkeklere kıyasla %50 daha fazla alarmı susturduğu bulunmuştur. Bu arada alışkanlıkla erteleyenler kendi kendine erteleyenlere göre gün içinde daha az adım atıyor ve daha fazla uyku bozukluğu belirtisi gösteren uyku düzenlerine sahip olmaktadır.
Çalışmada katılımcıların uyku tercihleri de dikkate alındı. Gece kuşlarının erteleme düğmesinin daha sık kullandıkları ve genel olarak daha yorgun oldukları bildirildi. Daha genç insanların da daha sık uyuma olasılığı daha yüksek olduğu saptanmış.
Göstergeleri direkt olarak alarmın sesi ve geç saatlerle bağlantılandırılamayız fakat net olarak şunu söyleyebiliriz ki alarmın ertelenmesi bir insana iyi hissettirirken başka bir insana iyi hissettirmeyebilir. Eski çalışmaların da gösterdiği gibi, hepimizin uykusu farklı.
Şaşırıcı olmayan bir şekilde, alarmı ertelemeyi sevenler alarmı erteledikten sonra daha keyifli ve uyanık olacağını düşünürken alarmı ertelemeyenler ise alarmı ertelemenin bu tür yaralı görülen şeylere inanmamaktadır.
Alarmı kapatmadaki en büyük sebep “ilk alarmla yataktan kalkamam” ve “yatağım çok rahat”dır. Fakat araştırmacılar, Birleşmiş Devletler ’de üç kişiden birinin söylediklerine göre yeterince uyku çekmediğini söylemekte ve bunun sebebinin ise araştırmaya katılan kişilerin yarısından fazlasının alarmı erteleyen kişilerde olması olduğunu düşünmekteler.
“Bu istatistikler uyku alışkanlıkları açısından muhtemelen en iyi konumda olan küçük bir popülasyonu temsil etmekte. Gençler, düşük gelirli aileler ya da tarihsel olarak bu çalışmanın katılımcılarından daha fazla uykudan mahrum olan herhangi bir popülasyon gibi çeşitli yaş grupları hakkında hiçbir fikrimiz yok.” Demekte Mattingly.
Çalışmayı yürüten ekip, alarmı ertelemenin bizim için iyi ya da kötü olduğunu söylemekten vazgeçti ve herhangi bir uyandırma çağrısına duyulan ihtiyacın genel sağlığımız için pek iyi olmayacağını vurguladı. Özetle erteleme tuşuna daha az dokunmak ve yerine daha fazla uyumak önerilmektedir. Doğru uzunlukta ve program açısından düzenli ve mümkün olduğunca sakin ve rahatsız edilmeyen bir uyku tavsiye edilmektedir.
Alarm ertelemeye gelince araştırmacılar daha geniş insan gruplarıyla etkilerine uykuya etkilerine ilişkin daha ayrıntılı çalışmalar görmek istemekte, sadece erteleme tuşuna basmanın olumsuzluklarına değil aynı zamanda olumlu yönlerini de öğrenmek istemektedirler.
“Alarmı ertelerseniz ve işe gitmek için direksiyona geçtiğinizde daha uyanıksanız bu iyi bir şeydir ve faydalı olabilir. Kafeine olan bağımlılığı azaltırsa, bu başka bir şey. Tek düze kötü değil strese benzer şekilde. Biraz stres iyidir, stres sayesinde savaş ya da kaç tepkimiz vardır. Bunun için zaman ve yer önemlidir. Erteleme tuşuna basmanın gerçekten faydalı olduğu durumlar olabilir.” Şeklinde belirtmekte Mattingly.
Araştırma, Sleep dergisinde yayınlandı.
Çeviren: Aleyna Melisa ŞİRANLI
