Artan enerji ve gaz fiyatları sizi yahni ve ya rosto için ocağınızı çalıştırırken iki kere düşünmeye zorlayabilir.
Peki neden eti pişiriyoruz?
İnsanlar hepçildir. Çiğ eti sindirebilir ve böylece gelişip serpilebilirler. Eskimolar donmuş enlemlerde yaşayan diğerlerinin yanı sıra fok, ren geyiği, Kanada geyiği ve balina gibi hayvanlardan elde ettikleri çiğ etleri tüketirler.
At, tavuk ve keçilerin pişmemiş et dilimleri, Avrupa’dan Japonya’ya kadar sofralarda küçük lezzetler olarak sunulmaktadır. Hatta bazen vücut geliştirenler çiğ et ve dikkatli seçilmiş sakatat diyetlerini desteklerler.
Çiğ et ayrıca ilaç olarak kullanılmıştır. 19. Yüzyılın sonlarında, Fransız doktorlar çiğ eti tüberküloz için bir tedavi olarak öneriyorlardı. Bazen başarılı görünüyordu; fakat araştırmacılar bunda iki problem olduğunu belirttiler.
Bunlardan ilki, temiz çiğ et elde etmenin zor olmasıydı. İkincisi ise hastaların günlük yarım kilo çiğ et dozunu beğenmemesiydi. Bunun yerine tedaviler et suyu kullanımına ayarlandı. Bu “zomoterapi” daha popülerdi ve tenya enfeksiyonuna neden olma olasılığının daha düşük olduğunu söylediler.
Kötücül anemi(pernisyöz anemi) için çiğ karaciğer tedavisi George Minot ve William Murphy tarafından incelendi. B12 vitaminini ayırmanın yolunu açan bu öncü çalışmaları için 1934’te Nobel ödüllünü aldılar. B12 vitamini otçul hayvanların ciğerlerinde depolanır ve pişirilirken zarar görür. Bu ilk çalışmaların tümü, çiğ et tüketiminin kendi ile beraberinde enfestasyon ve enfeksiyondan kaynaklı bazı tehlikeler getirdiğini göstermiştir.
Mikrobiyal Tehlikeler
Yediğimiz hayvanlar ile aynı gezegeni paylaşıyoruz. Hepimiz muhteşem çeşitlilikteki sayısız mikrop ile çevrelenmiş durumdayız ve bunlardan bazıları yemek zamanlarında paylaşılabiliyor. Bu nedenle, cezbedici bir dilim çiğ et ayrıntılı bir kontrole ihtiyaç duyar. Herhangi bir prion, virüs, bakteri, mantar ya da parazite sahip mi?
Bu yaratıkların çoğu zararsız olmasına rağmen, bazıları tedavi edilmediği takdirde oldukça öldürücüdür. Prion bağlantılı beyin hastalıkları gibi bazıları tedavi edilemez. Bazıları ise bizi yiyecekleri olarak görürler. Eğer bu biftek son avınızdan bir geyik etiyse, patojenleri çiftlikte yetiştirilen bir danaya kıyasla farklı olacaktır.
Örneğin, 1885’te Escherichia coli tanımlandığında zararsız olduğunu düşünüyorduk. Sağlıklı sığırların %50’den fazlası E. Coli 0157 taşıyabilir. Bunlar mide asidimize dirençlidir ve bunların Shiga toksinleri böbrek yetmezliğine, şoka ve ölüme neden olabilir.
Listeriya ismini cerrahi sterilizasyonun babası Joseph Lister’den almıştır. Buzdolabınızdaki bir biftek üzerinde çoğalabilen, ardından kan dolaşımınızı ve beyninizi enfekte edebilen ve ya plasentayı geçerek düşük ve ya fetal ölüme neden olabilen yetenekli bir toprak organizmasıdır.
Dana eti; kedilerden bulaşıp insan ve sığırlarda mutlu bir şekilde hayatta kalabilen protozoal bir parazit olan Toxoplasmosis gondii ile kontamine olabilir. Toxoplasmosis; beyine, retinaya, kalp kasına yada fetal beyine zarar verebileceği plasentaya geçmenin bir yolunu bulma eğilimindedir. Bu etkilerden bazılarının belirginleşmesi yıllar alabilir; muhtemelen o çiğ öğle yemeğinden sonra hiçbir şey fark etmezsiniz bile.
Çiğ et yemenin kanıtlanmış hiçbir avantajı olmamasına rağmen, büyük mikrobiyal tehlikeleri vardır. (Evcil hayvanlarınızı çiğ etle beslemek de benzer risklere sahiptir.) Sadece Kampilobakter ve Salmonella’nın değil yuvarlak solucan ve tenya gibi parazitlerin de bulaşma riski vardır.
Bazı çevrelerdeki çiğ et tüketme alışkanlığına geri dönme tutkusu, “Tek Sağlık” gerçeği yani insanlar, hayvanlar ve çevre bakımından birleşik ideal sağlık elde etme ideali göz önünde bulundurularak kontrol edilmelidir. Yalnız değiliz. Gıda güvenliği yönetimi tarafından genellikle kontrol edilen pek çok mikrop wolverine yaşam tarzı benimsememize bayılırlardı.
Çeviri: Rozaçiy Çiçek