Yusuf Can KILIÇ
Olası bir kıyamet senaryosu için “Svalbard Projesi” Norveç’te “Kıyamet Kasası’nda” tutulan tam olarak 1 milyon tohum örneği bir kale gibi korunaklı bir barınakta muhafaza ediliyor.
Ek olarak yakın zamanda yayınladığımız başka bir makalemizdeki güncel bilgilere göre; Şubat ayında, yerli bir ABD kabilesinden kalan tohumlar dahil olmak üzere Norveç’in Svalbard takımadalarında bir dağın içerisinde yer alan küresel tohum rezervine 60,000 tohum örneğinden oluşan yeni bir eklenti yapıldı. (Bu gelişmenin yayınlandığı makalemiz: Koronavirüsten Sıkıldınız mı? İşte İlginizi Çekebilecek Bilimde 10 Gelişme)
Svalbard Global Tohum Kasası, bir diğer adı ile Norveç’in Kıyamet Kasası herhangi bir kıyamet senaryosuna karşı tam tamına 1 milyon tohum örneğini içinde barındırıyor. İlginç olan ise Svarlbard projesi içinde sadece tohum barındırmakla kalmıyor.
Projenin bulunduğu yarım adada alternatif enerji kaynağı olarak bir kömür madeni de bulunmakta. Ve bu adada 21 TB boyutunda (1000mb = 1gb / 1000gb = 1 TB) açık kaynak kodları da bulunmakta
Bu açık kaynak kodlarını dünyanın en büyük açık kaynak kodu platformu olarak bilinen Github başarılı bir şekilde Arktik’e taşımayı başardı. (Arktik: Kuzey Kutup Dairesi’nin üstünde kalan bölge olarak tanımlanır.)
GitHub’in stratejik program direktörüne göre:
Görevimiz Açık Kaynak yazılım kodlarını gelecek nesiller için 1000 yıl boyunca ayakta durabilmesi için tasarlanmış bir kasada saklamak ve gelecek nesillerin bu kodlara ve dökümanlara ulaşmasını sağlamak.
Proje ilk olarak 2019 duyuruldu ve son çeyreğinde GitHub’in en önemli 6.000 Açık Kaynak kodlu projesini Svalbard’a taşıdı.
Buzullara gönderilen gemi içinde 186 adet 1 kilometrelik banda dijital olarak yazılmış tam olarak 21 terabaytlık veri bulundurmakta. Artık Dünya arşivine gönderilen bu bantlar 500 sene dayanması için
dizayn edildiğini belirterek simülasyonlar barınağın ve bantların en az iki katı kadar bir süre boyunca dayanacağını gösteriyor. Bantlar Arktik Dünya arşivinin 250 metre altında çelik konteynırlarda muhafaza edilmekte.
Bantların üzerine QR kod teknolojisine benzer bir metodoloji kullanılarak yazım işlemi yapılmış ve bantlar gümüş, polyesterden üretilmekte olup her bir bant içerisinde 8.8 milyon mikroskobik piksel bulundurmakta ve 1 kilometre uzunluğundadır.
Bantın üreticisi olan PiqL firmasının açıklamalarına göre bant yüksek elektromanyetik dalgalara dayanıklı olmasının yanısıra ekstrem şartlar altında uzun süre dayanıklılık testlerini de başarı ile geçti.
Geçmiş ve günümüz teknolojisi
Bantın bu derece sağlam olması ve artık arşivindeki güvenlikleri de bir araya getirince ileriki jenerasyonların bu arşive ulaşabilme ihtimali bir hayli artıyor.
Bugünün kodlarının unutulmuş ve gereksiz kaldığı bir geleceği öngörmek çok da zor değil ta ki bilinmeyen bir sebepten bu kodlara bir ihtiyaç olana kadar.
Tıpkı heryedeki gibi GitHub arşiv programı da gelecekte karşımıza çıkabilecek öngörülemeyen ihtiyaçlar için oluşturuldu.
Bu öngörülemeyen durumlarda gelecekteki insanların arşivdeki kodların içerikleri hakkında neler düşündükleri, neler yapabilecekleri veya bu kodların nasıl ulaşabilecekleri de tahmini zor bir konu.
Bu sebeple kasada programlama dili dışında normal dilde yazılmış bir bant bulunmakta. Ve bu bantta bu arşivin geçmiş teknik, felsefi ve kültürel içeriği bulunmakta.
Bu arşiv ayrıca gelecekteki insanlara sadece 21 yüzyılın Açık Kaynak kodlarını tanıtmakla kalmayacak. Bu programların ne olduklarını ve ne tür teknolojiler üzerinde çalıştıklarını da açıklıyor.
Ayrıca bu arşivin içerisinde mikro işlemciler, bilgisayar ağları, elektronik parçalar, yarı iletkenler ve hatta ilkel teknolojileri de barındıracak. Ayrıca bu teknolojik temelleri açıklayacak dokümanlar da mevcut.
Bu şekilde arşivi günün birinde bulanlar günümüzün dünyasını ve teknolojisini daha iyi anlayacak. Ve belki de gerektiğinde bu yazılımları çalıştırmak için gerekli olan bilgisayarları yeniden üretebilecek bilgiye sahip olacaklar.
