Araştırmalar, bazılarımızın gözlere bakarak sohbet etmek için mücadele etmemizin iyi bir bilimsel sebebi olabileceğini öne sürüyor.
Görünüşe göre, sadece garip değiliz, beyinlerimiz aslında doğru kelimeleri düşünme ve aynı zamanda bir yüze odaklanma görevlerini yerine getiremiyor.
Etki, birileri daha az tanıdık kelimeler bulmaya çalışırken daha belirgin hale gelir ki bu da göz temasını sürdürmekle aynı zihinsel kaynakları kullandığı düşündürür.
Japonya’daki Kyoto Üniversitesinden bilim adamları, 2016’da bilgisayarlı yüzlere bakarken 26 gönüllünün kelime ilişkilendirme oyunu oynamasını sağlayarak bir test yaptı. Göz teması kurarken, katılımcılar kelimeler arasında bağlantı kurmayı zor buluyorlardı.
Araştırmacılar , “Göz teması ve sözlü işlemler bağımsız görünse de, insanlar konuşma sırasında gözlerini muhataplardan sık sık uzak tuttu” diye yazdı.
Gönüllüler, hem göz teması kuran hem de uzağa bakan yüzlerin animasyonlarına bakarken test edildi. Ayrıca, birbirleriyle rekabet eden birçok kolay ilişkili kelimenin olduğu ve kelimeler arasındaki bağlantıları düşünmeleri istendi.
Gönüllüler göz teması kurarken kelimeleri düşünmeleri daha uzun sürdü
Örneğin, ‘bıçak’ fiilini düşünmek oldukça kolaydır. Çünkü birini kesmekten veya bıçaklamaktan daha fazlasını yapamazsınız. ‘Klasör’ için ilgili bir fiil ile gelmek, açıp kapatabileceğiniz veya doldurabileceğiniz bir fiil olduğundan daha zordur.
Gönüllüler göz teması kurarken kelimeleri düşünmeleri daha uzun sürdü. Ancak yalnızca zor kelimeler söz konusu olduğunda. Araştırmacılar tereddüt etmenin beynin bir seferde çok fazla bilgi işlediğini gösterdiğinden şüpheleniyor.
Bu nedenle, göz teması kurarken ve bir konuşmayı sürdürmek kesinlikle mümkün olsa da, bu, aynı bilişsel kaynak havuzunun her ikisinden de yararlanabileceklerinin ve bazen bu havuzun biraz kurumaya başladığının kanıtıdır.
Kullanılan örneklem büyüklüğü küçüktü. Ancak ilginç bir hipotez – ve beynin göz temasıyla biraz korktuğunu öne süren tek çalışma değil. 2015 yılında, İtalyan psikolog Giovanni Caputo başkasının gözlerine sadece 10 dakika bakmanın değişmiş bir bilinç durumuna neden olduğunu gösterdi. Katılımcılar canavarların halüsinasyonlarını, akrabalarını ve hatta kendi yüzlerini gördüler.
Sinirsel adaptasyon adı verilen bir süreç, beyinlerimizin kademesiz olarak değişmeyen bir uyarana verdiği tepkiyi değiştirmesi sebep gibi görünüyor. – Bu yüzden elinizi bir masaya koyduğunuzda, hemen hissedersiniz, fakat elinizi orada tuttukça bu duygu azalır.
Göz teması kuran ve sözcükleri birleştiren gönüllüler de bir tür sinirsel uyum yaşıyor olabilirler, ancak şimdilik Kyoto Üniversitesi araştırmacıları sözlü ve sözsüz iletişim arasındaki bağlantıların daha fazla araştırılması için çağrıda bulunuyorlar.
Ve bu arada, eğer birileri seninle konuşurken uzaklara bakarsa, kaba davranmayabilir – aşırı yüklenmiş bir bilişsel sisteme sahip olabilir.
Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Göz kontağı insanı neden etkiler?
- Gözyaşı ve Ağlama Hakkında 10 Büyüleyici Gerçek Bilgi
- Gözler, Dünyayı Farklı Şekilde Görmeye Nasıl Evrildi?
Çeviri: Ülkü Güngör
