Psikoloji Nedir? Psikoloji Hakkında Bilinmesi Gereken Bilgiler

Psikoloji, zihinsel süreç ve davranışların bilimsel çalışmasını içeren bir akademik ve uygulamalı bir bilim dalıdır. Psikologlar algı, dikkat, duygu, kişilik, davranış ve kişiler arası ilişkiler gibi olguların üzerinde çalışırlar. Psikoloji aynı zamanda aile, eğitim, işi gibi günlük yaşam da dahil olmak üzere, bu tür bilgilerin insan faaliyetlerinin farklı alanlarına uygulanması ve akıl sağlığı sorunlarının tedavisi ile ilgilidir.

Psikoloji, davranış bilimleri ’nden (sosyal ve doğal bilimleri kapsayan geniş bir bilim dalı) biridir. Psikoloji, zihinsel işlevsellik kavramlarına fizyolojik ve nörolojik süreçleri dahil ederken, insanın sosyal dinamizmdeki oynadığı rolü anlamaya çalışır.

Psikoloji; insan gelişimi, spor dalları, sağlık, endüstri, hukuk ve maneviyat gibi alanlar ile ilgilenen çalışma ve uygulamaların birçok alt dalını içerir.

Psikoloji; bilinç, davranış ve sosyal etkileşimi tanımlar ve açıklamaya çalışır.

Ampirik psikoloji, öncelikli olarak insan tecrübesini ve davranışını asıl olduğu gibi açıklamaya çalışır.

1980’lerden beri piskoloji, bilinç ve beyin veya sinir sistemi arasındaki ilişkiyi incelemeye başladı.

Bilinç ve beyin sistemi arasındaki etkileşim hala net değil: bilinç mi zihin durumlarını etkiliyor, yoksa zihin durumları mı bilinci etkiliyor – ya da ikisi de mi farklı yollarda mı oluyor?

Psikoloji Tarihi ve Etimolojisi

Erken psikoloji hem felsefeden hem de biyolojiden gelişti. Bu iki konunun tartışmaları, Aristoteles ve Sokrates dahil olmak üzere ilk Yunan düşünürlerine kadar uzanmaktadır.

“Psikoloji” kelimesinin kendisi , kelimenin tam anlamıyla “yaşam” veya “nefes” anlamına gelen Yunanca psyche kelimesinden türetilmiştir. Kelimenin türetilmiş anlamları “ruh” veya “öz” içerir.

Psikolojinin tarihi boyunca, insan zihnini ve davranışını açıklamak için çeşitli düşünce okulları oluşmuştur. Bazı durumlarda, belirli düşünce okulları, bir süreliğine psikoloji alanına hakim olmak için yükseldi.

Psikoloji Dalları

Psikolojinin birçok dalları vardır. Karşılaştırmalı psikoloji, hayvanların davranış ve zihinsel yaşam ile ilgili çalışmalardan söz eder. Ve bu dal piskoloji dışındaki hayvan davranışlarını inceleyen bilim dalları (etoloji gibi) ile ilgilidir.

Psikolojinin alanı öncelikli olarak insanlarla ilgili olmasına rağmen hayvanların davranışları ve zihinsel süreçleri, evrimsel bağlantılar hakkında güçlü bir vurguya sahip olduğu için ve bunlar özünde psikolojide bir konu olduğu için (örn. hayvan biliş ve etoloji) araştırmaların önemli bir parçasıdır.

Bununla birlikte, karşılaştırma yoluyla ya da psikolojinin sinirbiliminde görülen duygusal ve davranışsal sistemlerin hayvan modellerinin yardımıyla insan iç yüzünü anlamak da psikolojik araştırmaların önemli bir parçasıdır.

1.Kişilik Psikolojisi

Kişilik psikolojsi; davranış, düşünce ve duygu, yani genel olarak “bireyin kişiliği” olarak adlandırılan kalıcı psikolojik kalıpları inceler.

2.Gelişim psikolojisi

Gelişim psikolojisi; ağırlıklı olarak insanın ömrü boyunca aklının nasıl geliştiğine odaklanır ve insanların dünyadaki şeyleri nasıl anladığını, davrandığını, algıladığını ve bu süreçlerin yaşlandıkça nasıl değiştiğini anlamaya çalışır. Üstelik bu; entelektüel, bilişsel, sinirsel, sosyal veya ahlaki gelişime odaklanabilir.

3.Kantitatif psikoloji

Kantitatif psikoloji; Araştırmalardaki sayısal ve istatiksel modellemenin uygulamasını içerir. Ve davranışsal verileri inceleyip açıklamak için istatistiksel yöntemlerin gelişimini izler.

4.Psikometrik psikoloji

Psikometrik pskoloji; zekanın, yeteneklerin, davranışların ve kişisel özelliklerin ölçümünü ele alan psikolojik ölçünün teorisi ve tekniğiyle ilgilenen, dalıdır.

Psikoloji Türleri Nelerdir?

Anormal psikoloji: Anormal davranış ve psikopatolojinin incelenmesidir. Bu uzmanlık alanı, çeşitli zihinsel bozuklukların araştırılması ve tedavisine odaklanmıştır ve psikoterapi ve klinik psikoloji ile bağlantılıdır.

Biyolojik psikoloji: Biyolojik süreçlerin zihni ve davranışı nasıl etkilediğini inceler. Bu alan sinirbilimle yakından bağlantılıdır ve beyin hasarına veya beyin anormalliklerine bakmak için MRI ve PET taramaları gibi araçlar kullanır.

Klinik psikoloji: Zihinsel bozuklukların değerlendirilmesi, teşhisi ve tedavisine odaklanır.

Bilişsel psikoloji: dikkat, hafıza, algı, karar verme, problem çözme ve dil edinimi dahil olmak üzere insan düşünce süreçlerinin incelenmesidir.

Karşılaştırmalı psikoloji: Hayvan davranışlarını inceleyen psikolojinin bir dalıdır.

Gelişim psikolojisi: Bilişsel yetenekler, ahlak, sosyal işlevsellik, kimlik ve diğer yaşam alanları dahil olmak üzere yaşam boyu insanın büyümesine ve gelişimine bakan bir alandır.

Adli psikoloji: Hukuk ve ceza adaleti sisteminde psikolojik araştırma ve ilkeleri kullanmaya odaklanan uygulamalı bir alandır.

Endüstriyel-örgütsel psikoloji: İş performansını artırmak ve çalışanları seçmek için psikolojik araştırmaları kullanan bir alandır.

Kişilik psikolojisi: Kişiliğin nasıl geliştiğini ve her bir bireyi benzersiz kılan düşünce, davranış ve özelliklerin kalıplarını anlamaya odaklanır.

Sosyal psikoloji: Grup davranışı, bireysel davranış üzerindeki sosyal etkiler, tutumlar, önyargı, uygunluk, saldırganlık ve ilgili konulara odaklanır.

Editör / Yazar: Fuat Kağan BULGURCU