Altın Oran

Altın Oran Nedir?

salihpalandoken
salihpalandoken - Salih Palandöken
Okuma süresi 10 Dakika
Oranların Altını - Altın Oran

İnsan gözüne en iyi hitap eden en estetik sayı.. Altın Oran tanım olarak, Altın oranı spesifik bir şekilde tanımlamak mümkün olmasa da en basit haliyle geometrik ve sayısal bağlantı olarak tanımlayabiliriz.
İlk olarak Antik Yunan ve Antik Mısır medeniyetlerinde kullanıldığı düşünülmektedir. Bilimsel olarak nerelerde bulunduğunun keşfine dair elimizde çok fazla veri bulunmasa da bilim insanlarına göre ilk defa Pisagor tarafından insan vücudunda böyle bir oranın varlığından bahsedilmiştir.

Altın Oran
Oranların Altını – Altın Oran

Altın Oran Sayısal Bir Değer Olarak Öklid Tarafından İfade Edilmiştir

Sonrasında ise ilk defa sayısal bir değer olarak Öklid tarafından 1,618 olarak ifade edilmiştir.
Matematik biliminde güzelliğin tanımı yoktur ama bir araştırmaya göre çizilen 4 tane farklı boyutlarda çizilen dikdörtgenlerden en güzeli deneklere sorulduğunda altın orana en yakın çizilen dikdörtgen insanların gözüne daha güzel gelmiş.

Öklid Elementler isimli eserinde “herhangi bir doğru parçasını öyle bir sayı böler ki bu sayı o doğrunun altın noktasıdır.” demiştir.

Şimdi sizinle bir oyun oynayalım. Elinize bir kağıt ve bir kalem alın. Sonrasında herhangi bir AB doğru parçası çizin.
Bu çizdiğiniz doğru parçasında ise herhangi bir C noktası alın. AB büyük parça, AC küçük parça, CB ise ortanca parça olsun. Yapmanızı istediğim matematiksel işlem şu.
AB / CB = CB / AC
Bu eşitlği doğru bir şekilde çözdüğünüze eminseniz sizi tebrik ederim. Çizdiğiniz doğrunun altın noktasını buldunuz.
((1 + kök5)/2) yaklaşık olarak 1,618…
Öklid, Elementler’inde altın dikdörtgenden bahsetmiştir. Çizdiğiniz doğru parçasının altın noktasını kırın ve ondan bir dikdörtgen oluşturun. Oluşturduğunuz bu dikdörtgen altın dikdörtgendir.
İşin başka bir heyecan verici boyutu ise oluşturduğunuz bu altın dikdörtgenin içinden en büyük kareyi kesip atın. Geriye kalan dikdörtgen bir önceki dikdörtgenle benzerdir. Dolayısıyla altındır. Ve bu özellik sadece altın dikdörtgenlerde geçerlidir.

Fibonacci Sayıları., 0 – 1 – 1 – 2 – 3 – 5 – 8 – 13 – 21 – 34 – 55 …

Her bir terim, kendisinden bir öncek ve ik önceki terimin toplamına eşit.
Yukarıdaki dikdörtgen için yaptığımız mini oyunu kare için yaparsak ve bunu birkaç adım götürürsek, ortaya çıkan karelerin kenarları bize fibonacci serisini verecektir. Ki fibonacci de terimleri birbirine bölerek ilerlerseniz altın sayıya yaklaştığını fark edeceksiniz.

Matematikte 0 ve 1 sayıları çok önemli bir yer kaplamaktadır. 1 sayısını ele alacak olursak altın oranla ya da altın sayıyla 1 arasında sıradışı bir ilişki vardır. 1 sayısının iç içe sonsuza giden kesirli toplamlarının sayısı bize mucizevi bir şekilde altın sayıyı vermektedir.

Yine 1’in sonsuz kareköklerinin toplamı da ilginç bir şekilde bizi altın sayıya götürmektedir. Daha bitmedi! Altın oranın karesini almak için sayıya 1 eklememiz yeterlidir. Çarpma işlemine göre altın oranın sounucunu bulmak için ise söz konusu sayıdan sadece 1 çıkarmamız yeterli olacaktır.

Altın Oran tasarımlarınıza nasıl uygulanır?

altin oran

Altın Oran’ın ardındaki teoriyle başınızdan aşağı dövüldüğünüze göre, şimdi onun tasarımlarınızı geliştirmek için nasıl kullanılabileceğini anlamaya başlayalım.

Altın Oran’ı tasarımınızın mizanpaj, boşluk, içerik, görseller ve formlar dahil olmak üzere birçok kompozisyon unsuruna uygulayabilirsiniz.

01. Düzen: Altın Oran ile ölçülerinizi belirleyin

Altın Oranı, yerleşimin boyutlarını belirlemek için yararlı bir kılavuz olarak kabul edin. Altın Oranı uygulamanın çok basit bir yolu, ölçülerinizi 1:1.618 olarak ayarlamaktır.>

Örneğin, tipik 960 piksel genişlik düzeninizi alın ve 1,618’e bölün. Düzenin yüksekliği olacak olan 594’ü alacaksınız.

Şimdi, bu düzeni Altın Oranı kullanarak iki sütuna bölün ve işte! Bu iki şekil içinde çalışarak düzeniniz Altın Oran’ın uyumlu oranlarına uyacaktır.

02. Boşluk: Altın Oran diyagramı ile yerleşim

Boşluk, negatif veya pozitif alan kullanımı olsun, herhangi bir tasarımın çok önemli bir öğesidir ve genellikle nihai sonucu yapabilir veya bozabilir. Öğelerin aralığını belirlemek oldukça zaman alan bir iş olabilir; bunun yerine Altın Oran diyagramıyla başlayın ve karelerin her bir öğeyi nereye yerleştirdiğinizi göstermesine izin verin.

Bu, Altın Oranı elde etmeye yönelik herhangi bir küçük ayar tüm farkı yaratabileceğinden, aralığınızın ve oranlarınızın ‘içgüdüsel’ yerine hesaplanmasını sağlayacaktır.

Ayrıca, birkaç öğeyle uğraşıyorsanız, tasarımınız boyunca tutarlı oranları sürdürmek için birkaç Altın Oran diyagramını katmanlayabilirsiniz.

03. İçerik: Altın Spirali İzleyin

Altın Spiral, içeriğin yerleşimini belirlemek için bir kılavuz olarak kullanılabilir. Gözümüz doğal olarak sarmalın merkezine, yani ayrıntılara bakacağı yere çekilir, bu nedenle tasarımınızı sarmalın merkezine odaklayın ve görsel olarak ilgi çekici alanları sarmalın içine yerleştirin.

Grafik tasarımcı Tim Roussilhe tarafından hazırlanan bu web sitesi oldukça yoğun içerikli görünüyor ancak web sitesinin sol üst kısmındaki metne odaklanan Altın Oran ve Altın Spiral’e göre çok iyi organize edilmiş.

Gözünüz üst merkezde “Bonjour My Name is Tim” ile başlar. Ardından, Tim’in ne yaptığının açıklamasını geçerek menü düğmelerine gider, sol üst köşedeki logoya çarpar, ardından negatif alanda durur ve ihtiyaç duyduğu tüm ayrıntıları emer.

04. Görüntüler: Altın Oran (veya Üçte Bir Kuralı)

Kompozisyon, ister önemli bilgileri iletmek ister estetik açıdan hoş bir fotoğraf oluşturmak olsun, herhangi bir görüntü için önemlidir. Altın Oran, fotoğrafın önemli öğelerine dikkat çekecek bir kompozisyon oluşturmaya yardımcı olabilir.

Altın Oranı kullanarak, resmi üç eşit olmayan bölüme ayırırsınız, ardından resmi oluşturmak için çizgileri ve kesişim noktalarını kullanırsınız.

Oran 1: 0,618: 1’dir – yani birinci ve üçüncü dikey sütunların genişliği 1 ve orta dikey sütunun genişliği 0,618 olacaktır. Aynı şekilde yatay sıralarda: birinci ve üçüncü yatay sıraların yüksekliği 1, orta sıranın genişliği ise 0,618 olacaktır. Şimdi izleyicinin dikkatini çekmek ve dikkati odaklamak için bu çizgileri ve kesişim noktalarını kullanın. Aynı zamanda gerilim yaratır ve kompozisyona ilgi ve enerji katar.

ltın Oran aracılığıyla görüntüleri kırpmanın başka bir (ve biraz basitleştirilmiş) yolu, Üçte Bir Kuralını kullanmaktır. Altın Oran kadar kesin değil ama sizi oldukça yaklaştıracak. Üçte Bir Kuralı için, tüm dikey ve yatay çizgileri 1:1:1 olarak ayarlayın, böylece tüm boşluklar eşit ve çift olur. Görüntünün önemli öğelerini ortadaki dikdörtgenin etrafında ideal olarak dört köşesine hizalayın.

Solange Knowles’ın yer aldığı Complex dergisinin bu kapağı, pozitif ve negatif alanların oranını belirlemek için Altın Oran’ı kullanıyor. Solange’ın burnunun tepesi ve (neredeyse) alnı üst yatay çizgiye ulaşır; burnu ve gözü ortadaki dikdörtgenin etrafındaki iki dikey çizginin üzerine düşüyor.

05. Formlar: Altın Çemberler

Altın Oran nasıl birbiriyle uyumlu kareler ve dikdörtgenler oluşturmak için kullanılabiliyorsa, daireler oluşturmak için de uygulanabilir. Diyagramın her karesindeki mükemmel bir daire, bitişik karedeki daire ile 1:1.618 oranını izleyecektir.

Altın Çemberleri kullanmak, sadece uyum ve orantı değil, aynı zamanda form boyunca tutarlılık da yaratacaktır. Burada Pepsi ve Twitter’a geri dönelim.

Pepsi logosu, Altın Oran’ı izleyen kesişen iki daireye dayanmaktadır. Daha küçük daire, son yinelemede hemen belirgin olmasa da, logonun ortasından geçen beyaz dilimin temelini oluşturuyor.

witter logosu geometri kullanır ve ağırlıklı olarak mükemmel dairelere dayanır . Altın Oran ile hizalanırken küçük bir kesinlik eksikliği var, ancak çoğunlukla, Twitter logosu görünüşe göre Altın Çemberleri denge, düzen ve uyum için kullanıyor.

Sıra uzayda.

Dünyanın yarıçapını 1 birim olarak kabul edersek şaşırtıcı bir şekilde Ay ile Dünya’nın merkezlerini birleştirdiğimizde ortaya çıkan dik üçgende altın oranı görmek mümkündür.
altın oran

Gelelim Dünya’ya. Peki ya Dünya’nın altın oran noktası neresi.?

Yapılan bir araştırmada basit bir google earth programı ve altın oran programıyla dünyanın altın oran merkezi ise Mekke şehri çıkmıştır.

Mekke şehrinin Güney Kutup Noktasına olan uzaklığı ile Kuzey Kutup Noktasına olan uzaklığın yaklaşık olarak 1,618 sayısını vermektedir.

Yine Mekke’nin Güney Kutup Noktasına uzaklığı ile iki kutup noktası arasındaki uzaklığın oranı bu sayıyı vermektedir.

Dünya’da her boylamda farklı çaplara sahip olması, tektonik hareketler, okyanuslarda oluşan gel-gitlere ve bunun gibi sayısız etmene rağmen Dünya’nın altın oran merkezi Mekke Şehri’nden sapmamaktadır.
Böyle bir yazıda doğayı sorgulamamak olmaz.

Sıra bizde. Yani insanlarda. Acaba bizde de altın oran var mı sorusunu soralım kendimize.?
Bu görsel bize sorumuzun cevabını yeteri kadar vermiştir diye düşünüyorum.

Leonardo da Vinci ’nin bilinen en ünlü resimlerinden birisi olan Mona Lisa tablosunda ve yine çok ünlü bir eseri olan İsa’nın Son Akşam Yemeği’nde veya Keops Piramidi ’nin yapımında altın oranın kullanıldığı bilinmektedir.

Sayıların ve doğanın evrensel bütünleşmesinde altın oranın yadsınamayacak kadar büyük bir yeri vardır. Matematikte bu denli muhteşem bir oranlamanın yakalandığı başka bir sayı bilinmemektedir.

Evrende ve doğada aklımıza hayalimize bile gelmeyecek yerlerde altın oran kullanılmıştır. Türkçe ve ingilizce olarak bu kaynaklara youtube ’dan çok rahat erişebiliriz.

Bilimle Kalın

Bizimle Kalın

Bunlar da ilginizi çekebilir:

Adeta Matematikle Konuşan Mimar Sinan Eserleri ve Hayatı
Arılar, temel matematik işlemlerini yapabilir
Anunnakiler ilk matematiksel sistem ile evrene ilişkin şifreleri mi açığa vurmak istediler?
Matematikçiler Büyük Sayıların Çarpımında Yeni ve Şaşırtıcı Bir Yol Keşfetti!
Farkına Varmadan Her Gün Kullandığınız Matematiksel Formül: Bayes Teoremi

Furkan Şahin Kulaksız

Bu makaleyi paylaş
Yazan salihpalandoken Salih Palandöken
Salih Palandöken, teknoloji dünyasının nabzını tutan deneyimli bir teknoloji editörüdür. Özellikle yapay zeka, büyük veri, ve yazılım geliştirme gibi alanlarda derin bilgi birikimi ve analiz yeteneği ile tanınır. Kariyeri boyunca, sektördeki yenilikleri yakından takip ederek okuyucularına en güncel ve kapsamlı bilgileri sunmuştur. Ayrıca, teknoloji trendlerini ve dijital dönüşüm süreçlerini sade bir dille anlatma konusunda uzmanlaşmıştır. Salih, teknolojinin günlük hayata etkilerini incelerken, aynı zamanda iş dünyası için stratejik öneriler sunan makaleleriyle de dikkat çeker.
1 Yorum

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir