Yetkililer, dış dünya ile hiçbir teması olmayan bu son kabile üyesini tüylerle kaplanmış bir hamakta ölü halde buldu.
Yaklaşık olarak 9,500 gün (26 sene) boyunca hiçbir insanla konuşmayan ve temas kurmayan bu kabile üyesinin ismi bilinmemekle beraber dünya genelince ‘çukurların adamı’ lakabıyla anılmaktadır. Çukurların adamının bu çukurları avlanma, saklanma ve çeşitli seremoniler(törenler) için kazdığı düşünülmektedir.
Toplamda 8,000 hektara yayılmış olan yağmur ormanlarındaki evi daha önce saldırılmış talan edilmiş çiftlikler ve büyükbaş meralarının arasında bulunmaktadır.
Ölmeden önceki son senesinde yerlilerin direnişini temsil eden çukur adam, 27 Ağustos 2022 yılında Brezilya Yerli İşleri Bakanlığı (Funai) tarafından doğal sebeplerle ölü bulunduğu tespit edildi.
Dünya çapında bir kuruluş olan ve kabile halklarının haklarını korumak için çalışan Uluslararası Hayatta Kalma Organizasyonu savunma direktörü Fiona Watson: ’Çukurların adamının, sömürgeleştiren ve kâr amacıyla kurulan kuruluşların yerli halklara karşı uyguladığı korkunç şiddete ve zulme karşı bir sembole dönüştüğünü düşünüyorum.
Kabilesinin geri kalanının öldürülmesinden sonra yaşadığı yalnızlığı ve diğer dehşet verici durumları hayal edebiliyoruz. Bununla birlikte çukurların adamıyla iletişime geçilmeye çalışılmış ancak o bunu istemediğini kararlı bir biçimde göstermiştir.’ sözlerini dile getirdi Watson.
Yaklaşık 4 yıl önce yayımladığımız ilgili makale: Dış Dünya ile Hiçbir Teması Olmayan Amazon Kabilesinin Son Yaşayan Üyesi Görüntülendi
1970 senesiyle birlikte çukurların adamı ve kabilesi kanlı bir katliamın odak noktası olmuştur. Batı Brezilya yağmur ormanlarının verimli topraklarında ; Rondônia’da (Brezilya eyaleti) bulunan ve Bolivya sınırını oluşturan Tanaru Yerli Bölgesi; çiftçilerin, ağaç kesicilerin ve madencilerin yaşam alanı olarak bilinmektedir.
Bununla birlikte devletin herhangi bir izni olmadan çukur adamın kabilesi vahşice zehirlenmiş ve öldürülmüştür. 1990’un başlarında sadece 7 kabile üyesi hayatta kalabilmiş ancak 6 tanesi yasa dışı madenciler tarafından öldürülmüştür ve kayıtlara göre, bundan kimse sorumlu tutulmamıştır.
Brezilya Yerli İşleri Bakanlığı son kabile üyesini yani çukurların adamını bulmak için 1 sene çalışmış ve sonunda koruması altına almıştır. 1998 yılında, çukurların adamının bulunduğu bölgeye çeşitli tehlikelerden korunması amacıyla Brezilya yetkilileri tarafından katı bir giriş politikası uygulanmıştır.
Buna rağmen 2009 senesinde Funai, çukurların adamının topraklarında mermi kovanları bulmuş ve koruma amacıyla gönderilen yetkililerin görevlendirildiği Funai karakolunda hasarlar tespit etmiştir.
Funainin birden çok iletişim kurma çabasına rağmen yanıt alınamamasına karşın çukurların adamının yalnız bırakılmasına karar verilmiştir. Çukur adam hakkında elimizde sadece birkaç kamera kaydı bulunmaktadır.
Çukurların adamının ölmesiyle birlikte Survival ve OPI gibi organizasyonlar, son zamanlarda iletişimi kesilen ve iletişim alınamayan insanlar için haklarını arayan gözlemci kuruluşlar, Tanaru yerli bölgesi için kalıcı olarak koruma talebi etmiş ve yerlilerin katliamını unutulmaz kılmak istemiştir.
Watson’a göre ise :’ Başkan Bolsonaro ve tarım ticareti müttefikleri istediğini elde ederse bu olaylar tekrar tekrar yaşanacak ve ülkedeki bütün yerli insanların katledilmesine kadar devam edecektir.
Brezilya’daki yerli hareket bunun bir daha olmaması için elinden geleni yapacaktır.’ Bugün Brezilya’da ikamet eden insanların başı büyük tehlike altındadır. 2020 senesinde ulusal boyutta, %61 gibi yüksek bir artışla 182 c¡nayet işlenmiştir.
1990 yıllarından bu yana Brezilya anayasasına göre yerli halklara topraklarında bir çok hak verilmiş ve Tanaru yerli bölgesi için koruma emri çıkarılmıştır. Ancak Funai, bu izole edilmiş grupların sadece bir kısmını federal olarak tanımış, fakat geri kalanını koruma altına alamamıştır.
2019’da göreve başlayan Başkan Bolsonaro Amazon yağmur ormanlarının kâr amacıyla yıkılmasını desteklemiştir. Uydulardan gelen son görüntülerle birlikte amazon ormanındaki tahribin dile getirilecek düzeyde arttığını ve Bolsonaro’nun gücünün devam etmesi halinde ekosistemin tamamen çökeceği düşünülmektedir.
Çukurların adamının olmamasıyla birlikte Tanaru yerli bölgesine artık ne olacağı bilinmemektedir.
Çeviren: AHMET TUĞRUL DEĞER
