Dünya, Covid-19 pandemisini atlatmaya çalışırken, bilim insanları yeni bir salgın tehdidiyle karşı karşıya olduğumuzu uyarıyor. Bu tehdit, binlerce yıldır yeraltında gizlenen ve çok eski tarihlerden kalma patojenlerden kaynaklanıyor.
Patojenler zamanda yolculuk ediyor
Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi’nden bilim insanları, yeni bir araştırma yayınladı. Araştırmaya göre, buzulların erimesiyle birlikte, çok eski tarihlerden kalma patojenler yeryüzüne çıkabilir ve dünyayı kuşatacak bir sonraki salgının patlak vermesine yol açabilir.
Bilim insanları, bu patojenleri “zamanda yolculuk eden” olarak tanımlıyor. Çünkü bu patojenler, binlerce yıl boyunca buz tabakalarının altında yaşayabiliyor ve değişim geçirebiliyor. Bu değişimler sonucunda, bu patojenler daha tehlikeli hale gelmiş olabilir.
Modern bakteriler dirençsiz kalabilir
Araştırmanın baş yazarı Dr. Jean-Michel Claverie, bu patojenlerin modern bakteriler için büyük bir tehdit oluşturduğunu söylüyor. Dr. Claverie, “Modern bakteriler, çok eski virüslere karşı direnç geliştirememiş olabilir. Bu durumda, eski virüsler baskın hale gelir ve dünya üzerinde büyük değişimlere yol açar” diyor.
Dr. Claverie, bu değişimlerin sadece insan sağlığını değil, doğal ekosistemleri de etkileyebileceğini belirtiyor. Dr. Claverie, “Eski virüsler, toprak altında yaşayan bakterilerin üçte birini öldürebilir. Bu da toprağın kimyasını ve bitkilerin büyümesini etkileyebilir” diyor.
Sibirya’da 48 bin 500 yıllık virüs canlandırıldı
Bu araştırma, geçen sene Sibirya’da yapılan bir çalışmayla da ilişkili. Sibirya’da çalışan bilim insanları, buzullara gizlenmiş 48 bin 500 yıllık bir virüsü yeniden canlandırdıklarını açıklamıştı. Bu virüs, Pithovirus sibericum adını taşıyordu ve amipleri enfekte edebiliyordu.
Bu çalışma o dönemde de endişelere yol açmıştı. Bilim insanları, antik virüslerin modern dünya için ölümcül riskler barındırdığı uyarısında bulunmuştu. Örneğin Alaska’da buzullara gizlenmiş influenza virüsü 1981’de ortaya çıkmış ve hızla yayılmıştı.
İlgili makale: Bilim İnsanları 48.500 Yıllık Virüsleri Yeniden Canlandırdı!
İlgili makale: Bilim insanları 50.000 yıllık antik zombi virüslerini canlandırdı
Küresel ısınma salgın riskini artırıyor
Bilim insanları, küresel ısınmanın bu riski daha da artırdığını söylüyor. Küresel ısınma nedeniyle birçok yerde buz tabakalarının eridiğini ve patojenlerin her an toprak altından sızabileceğini vurguluyorlar. Bilgisayar simülasyonları ve yapay zeka teknolojisi kullanan bilim insanları, bu patojenlerin Covid-19 sonrası yeni pandemilere yol açabileceğinden endişe ediyorlar.
Kaynaklar:
- Pithovirus sibericum: A 30,000-year-old giant virus infecting amoebae. Legendre et al., 2014
- Thirty-thousand-year-old distant relative of giant icosahedral DNA viruses with a pandoravirus morphology. [Philippe et al., 2013]
- As Earth Warms, the Diseases That May Lie within Permafrost Become a Bigger Worry. Yong, 2016
- Could a frozen ancient virus thawed by climate change cause the next pandemic? Nichols, 2023
