Avrupa’da 15 bin yıl önce yaşamış olan Magdalenian kültürü, ölülerini yiyerek uğurlayan bir cenaze töreni uyguluyordu. Bu, yamyamlığın insanlık tarihinde nadir bir olgu olmadığını gösteriyor. Bu yazıda, bu korkunç cenaze pratiğinin nasıl ortaya çıktığını, hangi bölgelerde yaygın olduğunu ve hangi kültürel ve genetik faktörlerin etkili olduğunu anlatacağız.
Magdalenian Kültürü, Ölülerini Yiyerek Uğurluyormuş
Kuzey Avrupa’daki Paleolitik insan kalıntılarının yeni bir analizi, yamyamlığın 15 bin yıl önce Magdalenian kültürüne ait insanlar arasında normal bir cenaze töreni olduğunu ortaya koydu. Bu kültür, sanat ve teknoloji alanında gelişmiş eserler bırakmıştı. Örneğin, mağara duvarlarına çizdikleri hayvan resimleri, kemikten yaptıkları müzik aletleri ve takılar, taştan yonttukları ok uçları ve bıçaklar gibi. Bu eserler, onların hayat tarzları, inançları ve zekaları hakkında bize ipuçları veriyor.
Yamyamlık, Cenaze Töreni Uygulaması Olarak En Eski Kanıt
Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nden paleoantropolog Silvia Bello ve arkeolog William Marsh, Avrupa çapında yamyamlık kanıtı aramak için literatürü incelediler. Buldukları 25 bölgeden 13’ünde insan kemikleri üzerinde yamyamlığa işaret eden izler vardı. Bu izler, insan kafataslarından yapılmış bardaklar veya kaseler gibi alet ve kap olarak kullanılacak kemikleri kesmek, yemek yemek ve yeniden kullanmakla ilişkili kesik ve diş izleriydi. Bu bölgelerin hepsi Magdalenian kültürüne aitti. Bello, bu uygulamanın cenaze töreni uygulaması olarak yamyamlığın en eski kanıtı olduğunu söyledi.
Magdalenian Kültürü, Avrupa’nın Kuzeybatısına Yayılmıştı
Üst Paleolitik dönemde Avrupa’da iki farklı kültür vardı: Magdalenian ve Epigravettian. Magdalenian kültürü kuzeybatıya, Epigravettian kültürü ise güneydoğuya yayılmıştı. Epigravettian bölgelerinde yamyamlık kanıtına rastlanmadı. Bu da yamyamlığın kültürel bir farklılık olduğunu gösteriyor. Epigravettian kültürü de sanat ve teknoloji alanında gelişmişti. Örneğin, kemikten yapılmış figürinler (heykelcik), taştan yapılmış heykeller ve süs eşyaları gibi.
Epigravettian Kültürü, Magdalenian Kültürünün Yerini Almış
Ekip, cenaze törenleriyle ilişkili kemikler üzerinde genetik analiz yaptı. Ölülerini gömen Epigravettianların, ölülerini yiyen Magdalenlilerden genetik olarak farklı olduğunu buldular. Epigravettian kültürü, Magdalenian’dan daha uzun sürmüş ve gömülme, ölülerle başa çıkmanın baskın yolu olmuştu.
Marsh, iki kültürün birleşmesinden ziyade, Epigravettianların Magdalenyalıların yerini aldığını söyledi. Bu değişimin, bir popülasyonun diğer popülasyonun yerini aldığı bir demik yayılma örneği olduğunu belirtti.
Sonuç olarak, Magdalenian kültürü, sanat ve teknoloji alanında gelişmiş bir kültür olmasına rağmen, ölülerini yiyerek uğurluyordu. Bu, onların cenaze uygulamalarını daha iyi anlamamız için önemli bir bulgudur. Yamyamlık, Magdalenian kültürüne özgü bir cenaze töreni uygulaması olarak en eski kanıtı sunuyor. Ancak bu uygulama, Epigravettian kültürü tarafından yerini alınan Magdalenian kültürünün sonunu getirdi. Marsh ve Bello, bu korkunç cenaze pratiğini anlamak için daha fazla araştırmanın yapılması gerektiğini söylüyor. Bu araştırma, insanlığın geçmişi, kültürü ve davranışı hakkında bize yeni bilgiler sunuyor.
Araştırma Kuvaterner Bilim İncelemelerinde yayınlandı.
Çeviri: Fatime ABİK
