Galileo ‘nun kiliseyi kızdırmaktan kaçınmak için çalışmalarını değiştirip değiştirmediği konusunda uzun süredir devam eden tartışmalar bulunuyor. Ünlü bilim insanı Dünya’nın yuvarlak olduğunu keşfetmesiyle tanınıyor.
Ancak onun tek başarısı bu değil. Güneş’in yörüngesine dair düşüncelere de büyük katkı sağlamıştır. Yeni keşfedilen bir mektup Gelileo’nun kilisenin öfkesini çekmemek için fikirlerini değiştirdiğini ortaya koydu.
Mektup İngiltere’de bulunan RoyalSociety Kütüphanesi’ndeki bir kataloğa göz atan, İtalya Bergamo Üniversitesi’nden bilim tarihçisi SalvatoreRicciardo tarafından bulundu.
Aslen, 1613 yılında 400 yıldan daha uzun bir süre önce yazılmış olan mektup, tarihçiler arasında uzun zamandır devam eden bir gizemi çözdü. Galileo kilise ve engizisyonla başı belaya girmesin diye düşüncelerindeki aşırılıkları çıkaran bir mektup yazdı.
Mektubu bulan SalvatoreRicciardo, “Düşününce onca Galileo alimi arasında benim böyle bir mektubu bulmam şaşırtıcı. Üstelik mektup karanlık ve izbe bir kütüphanede değil, büyük RoyalSociety kütüphanesinde yer alıyor.
Bu bana daha da inanılmaz görünüyor” Dedi. Mektup, Galileo’nun heliosentrikle ilgili düşüncelerini, İtalya’daki Pisa Üniversitesi’ndeki bir matematikçi olan arkadaşı BenedettoCastelli için kalem ve mürekkeple yazmasını içeriyor.
Ancak bu ünlü metnin bugün iki farklı kopyası bulunuyor. Biri yenilikçi fikirler içermeyen ve kiliseyi kızdırmayacak üslupla yazılmış olanı, diğeri ise yüzyıllardır devam eden bilimsel düşünceyi yıkmak için kaleme alınmış devrimci nitelikte bir mektup.
Şu andaki soru ise hangisinin daha önce kaleme alındığı?
Galileo’nun mektubu kaleme aldığı dönemlerde Dünya’nın evrenin merkezi olduğuna inanılıyordu. 1543 yılında NicolausCopernicus Dünya’nın güneş etrafında döndüğünü söylemiştir. Mektubunda Galileo kendi gözlemlerine dayanarak Copernicus’a katıldığını belirtiyor.
Aynı zamanda İncil bölümlerinin bilimsel bulgular için tam manasıyla ele alınmaması gerektiğini savunuyor. Galileo, her zaman Vatikanla çatışma yaratan ve NiccolòLorini adındaki bir Dominikli rahip tarafından aktarılan mektubunun kopyası ile anılmıştır.
Yeni bulunan mektup ise bu eski mektupla çelişen ifadeler taşıyor. Bu yeni mektup da Benedetto Castelli’ye gönderiliyor.
Görünüşe göre Galileo Vatikan’ın bu düzenlenmiş mektubu görmesini arzuluyordu.Ancak asıl kopya kontrolünün ötesinde yayılınca Galileo’nun asıl fikirleri ortaya çıktı. Mektupta yapılan değişiklerde ise Kutsal metinlerin “yanlış” olduğunu ifade eden bir cümlenin yerine “hakikatten farklı” şeklinde, İncil’in gerçekleri gizlediği yönünde ifadenin “bazı gerçeklerin üzerini örtüyor” şeklinde ifadelerle değiştirildiği görülüyor.
El yazısı analizi, düzenlemelerin Galileo’nun kendi elinden çıktığını gösterirken, belgenin tarihi ve “GG” imzası, mektubun orijinal olduğunun kanıtı. Galileo, 1632 yılında görüşlerinden vazgeçmesi konusunda mahkemeden emir aldı. 1633 yılında sapkın olduğu gerekçesiyle kınama cezası ve hapis cezasına çarptırıldı.
Hayatının son 9 yılını ise ev hapsinde geçirdi. Vatikan, 1992 yılına kadar Galileo’yu resmen affetmedi. Şimdi araştırmacılar mektubun Kraliyet Derneği Kütüphanesine nasıl geldiğini bulmaya çalışıyorlar ki bu tip bir belge için burası oldukça alışılmadık bir mekan.
Bilim insanları mektubun nasıl yüzyıllardır fark edilmeden orada kaldığını düşünüyor. Garip olarak nitelenen bu olayla birlikte, Galileo’nun Castelli’ye yazdığı asıl mektup bilimin özgürlüğü hakkındaki ilk laik manifestolardan birisidir.
Mektubun bir analizinin Notes and Records‘da yayınlanması planlanıyor .
