İnsan bedenini oluşturan elementler ve görevleri: Periyodik tabloya bir göz atın ve ardından kendi bedeninize bir göz gezdirin. İçinizde bulunan her bir bileşeni bu çizelgede görebilirsiniz. Ancak hangi elementin vücudumuzda ne görev yaptığını biliyor muyuz?
Örneğin sülfürün ya da magnezyumun ya da potasyumun görevlerinin ne olduklarını biliyor muyuz?
Vücudumuza aldığımız günlük dozajlarda multivitaminlerin veya yumurtalardan aldığımız birazcık sodyum klorürün dışında elementlere ne kadar hakimiz?
İnsan Bedenini Oluşturan Elementler ve Görevleri!
İnsan bedeni 60 farklı kimyasal elementten oluşur ancak genel bir hesaplama yaptığınızda vücudumuzun büyük çoğunluğu (yaklaşık yüzde doksan altısı) yalnızca dört elementten oluşur; oksijen, karbon, hidrojen ve azot. Geriye kalan yüzde dörtlük kısım periyodik tablodaki çeşitli elementlerden oluşuyor.
İnsan Bedenini Oluşturan Elementler ve Görevleri
Vücudumuzun %65’i Oksijen
Oksijene çok şey borçluyuz. Oksijen insan vücut ağırlığının yüzde altmış beşini oluşturur. Ancak bu havayla dolu olduğumuz manasına gelmez. Vücudumuzda bulunan oksijenin çoğu hidrojenlere bağlı olarak su şeklinde bulunur.
Bunu daha önce duymuş olmalısınız ve evet vücudumuzun yüzde atmış civarının sudan oluştuğu gerçekten de doğrudur. Bu su ağırlıktan çok daha fazlasıdır aslında, vücudun sıcaklığı ve ozmotik basıncı dengelenmesinde oldukça önemli bir rol oynar.
Oksijen büyük ölçüde akciğerlerimizde ve kanımızda bulunur. Oksijen, hücrelerimizdeki mitokondride glikozu (şeker) parçalamak ve adenozintrifosfata (ATP) dönüştürmek için kullanıldığından bir ana elementtir.
ATP yiyeceklerden aldığımız enerjiyi vücudumuzdaki hücresel işlemlere taşıyan bir moleküldür.
Oksijen oksitleri çoğu zaman oldukça yararlıdırlar. Ancak aşırı oksijen hücrelerde ve dokularda oksidatif zarar neden olabilir.
KARBON %18
Karbon vücudumuzun yüzde on sekizini oluşturur. Karbonun ‘’hayat ile eş anlamlı’’ olduğu söylenir çünkü onun dörtlü bağlanma bölgesi uzun ve güçlü molekül zincirlerinin oluşmasına olanak sağlıyor. Bunlara organik moleküller deniyor ve içlerinde karbonhidratlar, lipidler, proteinler ve DNA ve RNA’nın yapısına katılan nükleik asitler bulunuyor.
HİDROJEN %10
Hidrojen evrende en çok bulunan elementtir ancak insan vücudunda yalnızca yüzde on oranında bulunarak üçüncü sırayı alır. Muhtemelen suyun formülünü biliyorsunuzdur. Su iki adet hidrojen atomu ve bir adet oksijen atomundan (H2O) oluşur.
Öyleyse eğer oksijen insan vücudunda en çok bulunan elementse ve çoğunlukla su şeklinde bulunuyorsa vücudumuzun çoğunluğunun hidrojen olduğunu da söyleyebiliriz. Belki de hidrojenin vücudumuzdaki en önemli görevi DNA’dadır. Hidrojen bağları DNA’ya çift sarmal şeklini verir.
AZOT %3
Soluduğumuz havanın yaklaşık olarak yüzde yetmiş sekizi azottan oluşur. Yani düz mantıkla bakacak olursak her nefes alıp verişimizde vücudumuzdaki azot oranında dalgalanmalar olması gerekir.
Ancak bu azot etrafta dolaşan değil. Vücudumuzda olan azot miktarı yediğimiz yiyeceklerden gelir. Bu azot genellikle organik moleküllerle bağ oluşturmuş şekilde bulunur ve kendi başına insan vücudunda yalnızca yüzde üçlük bir oran oluşturur. Azot peptidleri ve proteinleri oluşturan amino asitlerde ve RNA ve DNA’yı oluşturan nükleik asitlerde bulunur.
PEKİ %4 ’LÜK ORANDA NELER VAR?
Vücudumuzun geri kalanı çoğunlukla kalsiyum, fosfor, potasyum, sülfür, sodyum, klor ve magnezyumdan oluşuyor.
Bu elementler diğer şeylerin yanı sıra kasların çalışmasını, proteinlerin oluşmasını sağlıyor ve sindirime yardımcı oluyorlar. Küçük olabilirler ancak yadırganamayacak kadar güçlüler.
Bu burada bitmiyor bir de boron, kadmiyum, krom, kobalt, bakır, flor, iyot, demir, manganez, molibden, selenyum, silikon, kalay, vanadyum ve çinko gibi eser elementler olarak bilinen vücudumuzun %0.01’den daha azını oluşturan elementler var.
Emin olun çok daha fazlası var. Çok az miktardalar diye önemsizler gibi düşünmeyin. Birçoğunun görevinin ne olduğu hala gizemini koruyor ve birçoğu hayatta kalmanız için olmazsa olmazlar.
Galonlarca sudan, küçücük bir altın parçasına kadar vücudunuzda bulunan her madde sizi siz yapar.
Bilimle Kalın!
Bizimle Kalın!
Bunlar da ilginizi çekebilir:
- İç organlar nelerdir: Çocuklara İç Organlarımızı Nasıl Öğretiriz
- Dövme yaptırmak, vücudunuzda mikroskobik bir metal birikimi bırakıyor
- Tarihte Bilim İçin Hayatını Feda Etmiş 10 Bilim İnsanı
- Bilim insanları radyasyona maruz kalmış farelerden uranyum ayıklayan bir kimyasal geliştirdi
Çeviri: Hacer Sezgin
